Википедия

Арауыҡ үлсәнеше: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
ә Таңһылыу Арауыҡ улсәнеше битенең исемен үҙгәртте. Яңы исеме: Арауыҡ үлсәнеше
21 юл:
[[Файл:Squarecubetesseract.png|thumb|250px|[[Квадрат]], [[куб]] һәм [[тессеракт]] ярашлы рәүештә]]
 
* [[Яҫылыҡ (геометрия)|Яҫылыҡта]] [[Әйләнә|әйләнәнең]] торошон билдәләү өсөн, өс параметр етә: үҙәктең ике координатаһы һәм радиусы, йәғни: ''яҫылыҡта әйләнәләр арауығы'' — өс үлсәмле; ''шул уҡ йөҙҙә нөктәләр арауығы'' — ике үлсәмле; шулай булыуға ҡарамаҫтан әйләнә үҙе — ''әйләнәләге нөктәләр арауығы'' — бер үлсәмле: уның теләһә ниндәй нөктәһе бер параметр менән бирелергә мөмкин.
* Для того, чтобы описать положение [[окружность|окружности]] на [[Плоскость (геометрия)|плоскости]], достаточно трёх параметров: двух координат центра и радиуса, то есть: ''пространство окружностей на плоскости'' — трёхмерно; ''пространство точек на той же поверхности'' — двумерно; тем не менее сама окружность — ''пространство точек на окружности'' — одномерна: любая её точка может быть описана одним параметром.
* Беҙҙең планета йөҙөнөң йыш ҡулланыла торған моделдәре сиктәрендә ҡаланың торошон билдәләр өсөн (ҡала был осраҡта ике үлсәмле объект һымаҡ ҡаралмай, ә нөктә итеп ҡарала) Ер өҫтөндә ике параметр биреү етә, атап әйткәндә: географик [[киңлек|киңлекте]] һәм географик [[оҙонлоҡ|оҙонлоҡто]]. Ярашлы рәүештә: бындай моделдәр арауығы ике үлсәмле (ҡыҫҡаса — 2D, {{lang-en|dimension}}) һүҙенән, ҡарағыҙ. [[геопространство]].
* В рамках ходовых моделей поверхности нашей планеты для определения положения города (город при этом рассматривается не как двумерный объект, а как точка) на поверхности Земли достаточно двух параметров, а именно: географической [[широта|широты]] и географической [[долгота|долготы]]. Соответственно: пространство в таких моделях является двумерным (сокращённо — 2D, от {{lang-en|dimension}}), см. [[геопространство]].
* Беҙҙең физик ысынбарлыҡтың йыш ҡулланыла торған моделдәре сиктәрендә ниндәйҙер объекттың, миҫал өсөн — [[самолёт]]тың (самолёт был осраҡта өс үлсәмле объект һымаҡ ҡаралмай, ә нөктә итеп ҡарала) торошон билдәләр өсөн, өс координата күрһәтеү талап ителә — киңлек һәм оҙонлоҡҡа өҫтәп самолёт осҡан бейеклекте белергә кәрәк. Ярашлы рәүештә: бындай моделдәр арауығы өс үлсәмле (3D). Был өс координатаға, самолёттың ағымдағы торошон ғына түгел, ә ваҡыт моментын да тасуирлау өсөн, дүртенсеһе өҫтәлергә мөмкин (ваҡыт). Әгәр ҙә [[математик модель|моделгә]] самолёттың ориентацияһын да өҫтәһәң ([[ҡырынайыу]]ын, [[тангаж]]ды (осоусы аппараттың төп (горизонталь) арҡыры инерция күсәренә ҡарата мөйөшсә хәрәкәте), [[рыскание]] (осоусы аппараттың вертикаль күсәргә ҡарата мөйөшсә хәрәкәте)), ул саҡта тағы ла өс координата өҫтәлә һәм моделдең ярашлы абстрактлы арауығы ете үлсәмле булып китә.
* В рамках ходовых моделей нашей физической реальности для определения положения некоего объекта, к примеру — [[самолёт]]а (самолёт при этом рассматривается не как трёхмерный объект, а как точка), требуется указать три координаты — дополнительно к широте и долготе нужно знать высоту, на которой он находится. Соответственно: пространство в таких моделях является трёхмерным (3D). К этим трём координатам может быть добавлена четвёртая (время) для описания не только текущего положения самолёта, но и момента времени. Если добавить в [[математическая модель|модель]] ориентацию ([[крен]], [[тангаж]], [[рыскание]]) самолёта, то добавятся ещё три координаты и соответствующее абстрактное пространство модели станет семимерным.
 
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Арауыҡ_үлсәнеше» битенән алынған