Карманов Афанасий Георгиевич — версиялар араһындағы айырма

Карманов Афанасий Георгиевич (үҙгәртергә)

12:56, 8 ғинуар 2019 версияһы

258 байт алынған ,  2 года назад
күренеште төҙәтеү, викилаштырыу, аныҡлаштырыу
(күренеште төҙәтеү, викилаштырыу, аныҡлаштырыу)
{{Ук}}
[[Файл:Karmanov.jpg|справа|мини|273x273пкс|А. Г. Кармановтың ҡәбере Кишиневта, «Eternitate» мемориаль комплексы составына ингән хәрби зыяраттазыярат. А. Г. Карманов ҡәбере]]
'''Карманов Афанасий Георгиевич''' ([[18 ғинуар]] [[1907 йыл|1907]], [[Иҫке Кәстәй]] ауылы, хәҙерге [[Башҡортостан]]дың [[Баҡалы районы]]  — [[23 июнь]] [[1941 йыл]], [[Молдова|Молдавия]]) — [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|совет]] хәрби летчигы, [[Бөйөк Ватан һуғышы]]ныңнда тәүгебатырҙарса көндәрендәһәләк [[Молдавиябулған Советхәрби Социалистикхеҙмәткәр, Республикаһы|Молдавияосоусы, ССР-ы]]эскадрилья территорияһындакомандиры, немец-румын илбаҫарҙарына ҡаршы һуғышта ҡатнаша,капитан. [[Советтар Союзы Геройы]] (1942, үлгәндән һуң).
 
== Биографияһы ==
Карманов Афанасий Георгиевич [[Карманов 1907 йыл]]дыңйылдың 18 ғинуарында [[ИҫкеӨфө Кәстәй]]губернаһы ауылында,Бәләбәй хәҙергеөйәҙе<ref>Хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Баҡалы районы]]нда</ref> [[Иҫке Кәстәй]] ауылында тыуған.
 
[[Туймазы районы]]ның [[Арҙат (Туймазы районы)|Арҙат]] ауылында биш класты тамамлай.
 
Армияға тиклем ауыл хужалығында эшләй. [[1929 йыл]]дан [[Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл армияһы| Ҡыҙыл Армияла]] хеҙмәт итә. Өфө аэроклубында шөғөлләнә, [[1933 йыл]]да [[Ырымбур]] осоусылар мәктәбен тамамлай. 1938 йылдан ВКП(б)/КПСС ағзаһы. Совет-фин һуғышында ҡатнаша, унда 50-нән ашыу хәрби осош яһай. Осоштарҙың береһендә үҙе менән бер парҙа осоусы хәрби дуҫын — осоусы Морозовты ҡотҡара. Фин саңғысылары Морозовтың бәреп төшөрөлгән самолетына яҡынлаша башлағанда, Карманов үҙенең И-16 самолеты менән йәнәш ултыра һәм дуҫын алып һауаға күтәрелә. Совет-фин һуғышында ҡатнашҡаны өсөн А. Г. Карманов [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены]] менән бүләкләнә.
 
Совет-фин һуғышында ҡатнаша, унда 50-нән ашыу хәрби осош яһай. Осоштарҙың береһендә үҙе менән бер парҙа осоусы хәрби дуҫын — осоусы Морозовты ҡотҡара. Фин саңғысылары Морозовтың бәреп төшөрөлгән самолетына яҡынлаша башлағанда, Карманов үҙенең И-16 самолеты менән йәнәш ултыра һәм дуҫын алып һауаға күтәрелә. Совет-фин һуғышындағы батырлыҡтары өсөн А. Г. Карманов [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены]] менән бүләкләнә.
[[Бөйөк Ватан һуғышы]] башланғанда А. Г. Карманов [[Молдавия]]ла хеҙмәт итә, унда 4-се истребителдәр авиаполкының эскадрилья командиры була. [[22 июнь|22 июндә]] һауа һөжүме тураһында сигналдан һуң, 10 МиГ-3 совет истребителе һауаға күтәрелә. Уларға 85 немец бомбардировщигы ҡаршы килә. Карманов эскадрильяһын атакаға йүнәлтә. Иртәнге яҡынса 04:30 сәғәттә Карманов беренсе самолетты, шунан тағы өс бомбардировщикты бәреп төшөрә. Паникаға бирелеп, немец самолеттары бер береһенә ҡарай осоп, һауала өс тапҡыр бәрелеш яһай.▼
 
▲[[Бөйөк Ватан һуғышы]] башланғанда А. Г. Карманов [[Молдавия]]ла хеҙмәт итә, унда 4-се истребителдәр авиаполкының эскадрилья командиры була. [[22 июнь|22 июндә]] һауа һөжүме тураһында сигналдан һуң, 10 МиГ-3 совет истребителе һауаға күтәрелә. Уларға 85 немец бомбардировщигы ҡаршы килә. Карманов эскадрильяһын атакаға йүнәлтә. Иртәнге яҡынса 04:30 сәғәттә Карманов беренсе самолетты, шунан тағы өс бомбардировщикты бәреп төшөрә. Паникаға бирелеп, немец самолеттары бер береһенә ҡарай осоп, һауала өс тапҡыр бәрелеш яһай.
 
[[23 июнь|23 июндә]] Карманов командалығындағы эскадрилья «Мессершмиттар» оҙатыуында 20 Ю-87 бомбардировщигына ҡаршы осрай. Карманов был һуғышта ике Мессершмитты бәреп төшөрә, ә патрондары бөткәс — өсөнсөһөн таранлай һәм һәләк була. 1941 йылдың 17 июлендә [[Советтар Союзы Геройы]] исеме менән бүләкләү ҡағыҙы төҙөлә, ә исем үҙе үлгәндән һуң, [[1942 йыл]]дың 27 мартында бирелә.
 
== Хәтер ==
 
* [[1964 йыл]]да Кишинёв ҡалаһының Рышкановка районындағы бер урам (элекке Школьная) Карманов исеме менән атала. 2000 йылдан ул Думитру Рышкану урамы тип үҙгәртелә. 14-се йортта А. Г. Кармановҡа бағышланған мемориаль таҡтаташ урынлаштырыла.
* [[2005 йыл]]дың 6 майында,[[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда еңеүҙең 60 йыллығында, [[Туймазы]] ҡалаһында Советтар Союзы Геройҙары аллеяһы асыла, унда А. Г. Кармановҡа бюст ҡуйыла<ref>[http://gorodtui.narod.ru/KarmanovAphanasiy.htm Карманов Афанасий Георгиевич].</ref>.
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
== Наградалары ==
* СССР Юғары Советы Президиумы указы менәнПрезидиумының [[1942 йыллйыл]]дың 27 мартында,мартындағы Указы менән командованиеның заданиеһын өлгөлө үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән алышта батырлыҡ һәм ҡаһарманлыҡ күрһәткән өсөн, Карманов Афанасий Георгиевичҡа үлгәндән һуң [[Советтар Союзы Геройы]] исеме бирелә<ref name="нлГСС">{{Подвиг Народа|150014067|архив=ЦАМО|фонд=33|опись=793756|дело=20|лист=508, 509}}.</ref><ref>{{Подвиг Народа|12029635|title=Указ Президиума Верховного Совета СССР|архив=ЦАМО|фонд=33|опись=682524|дело=11|лист=1}}.</ref>.▼
 
▲* СССР Юғары Советы Президиумы указы менән [[1942 йылл]]дың 27 мартында, командованиеның заданиеһын өлгөлө үтәгәне һәм немец-фашист илбаҫарҙары менән алышта батырлыҡ һәм ҡаһарманлыҡ күрһәткән өсөн, Карманов Афанасий Георгиевичҡа үлгәндән һуң [[Советтар Союзы Геройы]] исеме бирелә<ref name="нлГСС">{{Подвиг Народа|150014067|архив=ЦАМО|фонд=33|опись=793756|дело=20|лист=508, 509}}.</ref><ref>{{Подвиг Народа|12029635|title=Указ Президиума Верховного Совета СССР|архив=ЦАМО|фонд=33|опись=682524|дело=11|лист=1}}.</ref>.
* [[Ленин ордены]] менән бүләкләнгән (1942 йылда, үлгәндән һуң),
* [[Ҡыҙыл Йондоҙ ордены]] (1940 йылдың марты).
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Әҙәбиәт ==
 
* {{Китап|автор=Каримов А|заглавие=Угол атаки|место=Уфа|год=1988}}
* {{Китап|заглавие=Кишинёв. Энциклопедия|место=Киш.|издательство=Главная редакция Молдавской Советской Энциклопедии|год=1984|страницы=269}}
 
== Һылтанмалар ==
* {{Warheroes|id=1962}}
 
* [http://airaces.narod.ru/all9/karmanov.htm Карманов Афанасий Георгиевич].
 
[[Категория:Советтар Союзы Геройҙары]]
[[Категория:Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары]]
Айсар
77 507

үҙгәртеү

https://ba.wikipedia.org/wiki/Махсус:Сравнение_версий/858901 ҡабул ителгән