Каспранский Әхмәткамал Әхмәҙинур улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл:
'''Ахметкамал Ахмадинурович Каспранский''' (Измайлов) ([[1895 йыл|1895]], [[Бәйкей]] ауылы — [[1937 йыл|1937]], [[Өфө]]) — [[КПСС-тың Башҡортостан өлкә комитеты|ВКП(б)-ның Башҡортостан өлкә комитеты]]ның яуаплы (1) секретары (март — май 1920).
 
== БиографиһыБиографияһы ==
Каспранский Әхмәткамал Әхмәҙинур улы [[1895 йыл]]дың 27 авгусында [[Өфө губернаһы]]ның [[Өфө өйәҙе]] Топорнин улусы [[Бәйкей]] ауылында ([[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Кушнаренко районы]]) имам — хатибхатип Әхмәҙинур Каспранский ғаиләһендә тыуған. Милләте буйынса татар<ref>[http://www.archive.gov.tatarstan.ru/magazine/go/anonymous/main/?path=mg:/numbers/2004_2/05/05_6/ Гасырлар авазы — Эхо веков. Научно-документальный журнал]</ref>.
 
Уның ҡартатаһы Исмәғил [[Туҡмаҡлы]] ауылының иң ярлы крәҫтиәне булған. Атаһы — байҙарҙа, һуңынан уҡытыусыларҙа хәҙмәт иткән. [[1890 йыл]]да диниә назаратында имтихан тапшырғандан һуң Топорнин (Кушнаренко) районының Бәйкей ауылына имам-хатип итеп тәғәйенләнә. Уның беренсе ҡатыны туберкулездан вафат була. Икенсе тапҡыр бай крәҫтиән Йосоп Ғәлиевтың 17 йәшлек ҡыҙына өйләнә. Уларҙың балалары: улдары — Рухилбаян (1892), Әхмәткамал (1895), Әхмәт (1904), Мәхмүт (1908), ике ҡыҙ бала.
 
[[1903]]—[[1909 йыл]]дарҙа Өфөлә «[[Ғосмания]]» мәҙрәсәһендә белем ала. Уҡыуҙы тамамлағас, [[Ырымбур]]ҙағы «[[Хөсәйениә мәҙрәсәһе|Хөсәйениә]]» мәҙрәсәһенә урта белем алыу өсөн уҡырға инә (миллионер ХөсәйеновХөсәйеновтың уҡыу йорто). Уҡыусылар мәҙрәсәлә донъяуи предметтар (физика, химия) уҡытыуҙы талап иткән забастовканан һуң ҡыуыла һәм өйөнә ҡайта.
 
Өфө өйәҙенең [[Яныш]] ауылында китапханасыһы булып эшләй (1915—1916).
13 юл:
[[1916 йыл]]да армияға саҡырыла. [[1917 йыл]]дағы Февраль революцияһы ваҡытында [[Петроград|Петроград]]та була һәм Петроград мосолман социалистик комитеты ағзаһы итеп һайлана.
 
Эш урындары: [[1918 йыл|1918]] — [[1919 йыл]]дарҙа — мосолмандар эштәре буйынса бүлек мөдире, РКП(б)-ның Ҡазан өлкә комитетының мосолман секцияһы ағзаһы. 1920 йылдың март айынан РКП-ның Башҡортостан өлкә комитетының сәйәси секретары була.
 
«Автономиялы Совет Башҡорт Республикаһының дәүләт ҡоролошо тураһында»ғы РСФСР-ҙың Халыҡ комиссарҙарыКомиссарҙары советыныңСоветының һәм Бөтә Рәсәй башҡармаБашҡарма комитетыныңКомитетының Декретына (1920 йылдың 19 майы) ризаһыҙлыҡ белдереп, Каспранский өлкә комитетының секретары вазифаһын бушата, милли хөкүмәт менән бергә ҡаса. 1921 йылда Әхмәткамал Әхмәҙинур улы [[Төркиә]]гә эмиграцияға китә, унда ул Совет илселегендә тәржемәсе булып эшләй.
 
[[1923 йыл]]да Каспранский ҡабатттан [[Рәсәй]]гә ҡайта, Орехов-Зуев өйәҙ профсоветында эшләй. 1923 йылдың 11 сентябрендә РКП(б)-нан сығарылған була, әммә ҡайтҡандан һуң, 1926 йылдың 11 ғинуарында, партия сафтарында ҡабаттан тергеҙелә. 1930—1937 йылдарҙа — [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|БАССР]]-ҙың игенселек Халыҡ комитетынында иҫәп һәм статистика бүлегенең өлкән иҡтисадсыһы.