Википедия

ISO 639: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"ISO 639" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
{| align="right" class="wikitable" style="clear: right; margin-bottom: 10px;"
!639-1
Юл 30 ⟶ 31:
ISO 639-ҙың киҫәктәренә индерелгән тел кодтары  библиографик маҡсаттарҙа,  йәнә компьютер һәм интернет мөхиттәрендә тел бирелмәләренең төп элементтары булараҡ ҡулланыла. Кодтар  [[Википедия]], Ресурстарҙың берҙәм күрһәткесе (URL) кеүек төрлө ҡушымталарҙа ла файҙаланыла.
 
ISO 639 базаһына   RFC 3066 стандарты нигеҙләнә, ул [[Интернет|Интернетта]]та телдәрҙең кодтарын ҡулланыуҙы тасуирлай. 
 
== Стандарттың өлөштәре ==
Юл 38 ⟶ 39:
!Беренсе редакция
!Ағымдағы редакция
!Исемлектәге позициялары
!Позиций в списке
|-
|ISO 639-1
Юл 53 ⟶ 54:
|-
|ISO 639-3
|''3-сө өлөш: коды Альфа-3 кодтары телдәрҙе тотош солғау өсөн  ''
|2007
|2007
|7704 + локальныйлокаль диапазон
|-
|ISO 639-4
Юл 62 ⟶ 63:
|2010-07-16
|2010-07-16
|(исемлекһеҙ)
|(без списка)
|-
|ISO 639-5
Юл 84 ⟶ 85:
* ''Тел макроғаиләләре'' (3-сө өлөш)
* ''Тел коллекциялары'' (1, 2 һәм 5-се өлөштәр)
** ''Тел төркөмдәре ''(1-се өлөшкә бер тел төркөмө  генә инә: <code>bh</code>, тел төркөмдәренең күпселеге 2-се өлөштә кодланған һәм тағы бер нисәһе 5-се өлөшкә өҫтәлгән)
** ''Ҡалған төркөмдәр  ''
* ''[[Диалект|Диалекттар]]тар ''
* ''Локаль файҙаланыу өсөн ҡалдырылған ''(2, 3-сө өлөштәр)
* ''Айырым хәлдәр  ''(2, 3-сө өлөштәр)
Юл 95 ⟶ 96:
* ''Үле телдәр ''(2, 3-сө өлөштәр) (437 позиция,<ref>{{cite web|url=http://www-01.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type&letter=e|title=ISO 639 code tables|publisher=Sil.org|date=|accessdate=2012-08-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/69y3XyHKV?url=http://www.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type|archivedate=2012-08-16|deadurl=yes}}</ref> 2-се өлөштә дүртәү: <code>chb</code>, <code>chg</code>, <code>[[Копт теле|cop]]</code>, <code>sam</code>, 1-се өлөштә терәү ҙә юҡ)
* ''Боронғо телдәр  ''(1-3-сө өлөштәр) (112 позиция,<ref>{{cite web|url=http://www-01.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type&letter=a|title=ISO 639 code tables|publisher=Sil.org|date=|accessdate=2012-08-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/69y3YQo1o?url=http://www.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type|archivedate=2012-08-16|deadurl=yes}}</ref> 2-се өлөштә 19 һәм уларҙың 5-һенең, атап әйткәндә <code>ave</code>, <code>chu</code>, <code>[[Латин теле|lat]]</code>, <code>pli</code> һәм <code>[[Санскрит|san]]</code> — 1-се өлөштә лә коды бар: <code>ae</code>, <code>cu</code>, <code>[[Латин теле|la]]</code>, <code>pi</code>, <code>[[Санскрит|sa]]</code>)
* ''Тарихи телдәр  ''(2, 3-сесө өлөштәр) (63 позиция,<ref>{{cite web|url=http://www-01.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type&letter=h|title=ISO 639 code tables|publisher=Sil.org|date=|accessdate=2012-08-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/69y3YtB6a?url=http://www.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type|archivedate=2012-08-16|deadurl=yes}}</ref> уларҙың 16-һы 2-се өлөштә, 1-се өлөштә береһенең дә коды юҡ)
* ''Яһалма  телдәр ''(2, 3-сө өлөштәр) (19 позиция,<ref>{{cite web|url=http://www-01.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type&letter=c|title=ISO 639 code tables|publisher=Sil.org|date=|accessdate=2012-08-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/69y3ZKH9A?url=http://www.sil.org/iso639-3/codes.asp?order=lang_type|archivedate=2012-08-16|deadurl=yes}}</ref> 9-ы   2-се өлөштә: <code>[[Эсперанто|epo]]</code>, <code>ina</code>, <code>ile</code>, <code>ido</code>, <code>vol</code>, <code>afh</code>, <code>[[Ложбан|jbo]]</code>, <code>tlh</code>, <code>zbl</code>, 5-еһе  1-се өлөштә: <code>[[Эсперанто|eo]]</code>, <code>ia</code>, <code>ie</code>, <code>io</code>, <code>vo</code>)
 
Юл 106 ⟶ 107:
 
=== Альфа-2 ===
Хәҙерге база [[Латин алфавиты|латин  алфавитыныңалфавиты]]ның  2 хәрефенән торған кодтар ISO 639-1 стандартында ҡулланыла. Әммә ике хәрефле комбинациялар менән телдәрҙең киң исемлегентамғалаписемлеген тамғалап бөтөп булмай, хәреф комбинациялары һаны күп тигәндә 676 була.
 
=== Альфа-3 ===
«Альфа-3» кодтары (кодтар хәҙерге база латин алфавитының  3 хәрефенән тора)  ISO 639-2, ISO 639-3 һәм ISO 639-5 стандарттарында ҡулланыла. Математик хисаплау һөҙөмтәһендә был кодтарҙың һаны 26<sup>3</sup>=17576  тәшкил итәбула алыуы беленә.асыҡлана.
 
Альфа-3 кодтарын  ISO 639-ҙың өс өлөшөндә бергә файҙаланыу ҙурыраҡ система эсендә эш итеүгәкоординациялауға мохтаж.
 
ISO 639-2 шул иҫәптән үҙ эсенә дүрт махсус кодты   <code>mul</code><sup class="" style="white-space: nowrap">&#x5B;''уточнить''&#x5D;</sup>, <code>und</code><sup class="" style="white-space: nowrap">&#x5B;''уточнить''&#x5D;</sup>, <code>mis</code><sup class="" style="white-space: nowrap">&#x5B;''уточнить''&#x5D;</sup>, <code>zxx</code><sup class="" style="white-space: nowrap">&#x5B;''уточнить''&#x5D;</sup>,  резервланған <code>qaa-qtz</code> (20×26=520 код) диапазонын һәм  егерме өс  дубль яҙманы («B/T» — библиографик һәм  терминолоктерминологик (лексикографик) — кодтар) ала. Был  520+23+4=547 код 3-сө өлөштә телдәрҙе кодлау йә 5-се өлөштә  тел ғаиләләрен һәм төркөмдәрен кодлау өсөн тотонола алмай. Ҡалдыҡта  17576-547=17029.
 
ISO 639-2 стандартында   ISO 639-1-гә ингән бөтә телдәр (серб-хорват һәм молдаван теленән тыш)  һәм тел варианттары өсөн кодтар бар. Мәҫәлән,  ISO 639-1-ҙә    [[француз теле]] бер генә кодкодлы — <code>[[Француз теле|fr]]</code>, ә ISO 639-2-лә уның өсөн дүрт код бар: <code>fre</code>/<code>fra</code> хәҙерге француз теле, <code>frm</code> урта быуаттар француз теле  ([[Инглиз теле|англ.]]&nbsp;French, Medieval; 1400—1800 йылдар) һәм <code>fro</code> иҫке француз теле ([[Инглиз теле|англ.]]&nbsp;French, Old; 842—1400 годы).
 
Бөгөнгө көнгә Ерҙә алты-ете меңмеңдән ашыу тел бар <ref>{{cite web|url=http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=family|title=Statistical Summaries|publisher=Ethnologue|date=|accessdate=2012-08-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/69y3ZlYcx?url=http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=family|archivedate=2012-08-16|deadurl=yes}}</ref>. Тимәк, 17029 кодкодтың булыуы һәр телгә хосуси  код бирергә мөмкинмөмкинлек бирә, әммә һуңғы сиктә бының ҡайһы бер телдәргә хәреф комбинацияһы был телдең  традицион атамаһына тап килмәгән ирекле код биреүгә килтереүе ихтимал.   
 
=== Альфа-4 ===
Юл 124 ⟶ 125:
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
 
* [[Телдәрҙең кодтары]]
* [[Телдәрҙең генетик классификацияһы]]
* [[Донъя телдәре]]
* [[Дәүләт телдәренең исемлеге]]
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/ISO_639» битенән алынған