Башҡорт милли хəрəкəте: өлгөләр араһындағы айырма

'''Башҡорт милли хəрəкəте''' — [[1917]]—[[1921]] йылдарҙа [[башҡорттар]]ҙың [[Башҡортостан автономияһы|автономия]]һы өсөн хәрәкәтекөрәше.

1917 йылдың февралендә [[Рәсәй империяһы]]нда [[Урыҫ революцияһы|революция]] була һәм сәйәси үҙгәртеп ҡороуҙар башлана. Был ваҡиғалар ил халыҡтарының, шул иҫәптән [[башҡорттар]]ҙың, демократик хәрәкәттәре барлыҡҡа килеүенә сәбәпсе була. БашҡортБашҡа милли хәрәкәттәрҙән айырмалы рәүештә, башҡорт милли хəрəкəте башҡорттарҙың XVII—XIX быуаттарҙағы колониялаштырыуға ҡаршы көрәшкә ([[Башҡорт ихтилалдары]], [[Башҡортостанда Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—1775)|Крәҫтиәндәр һуғышы (1773—1775)]] һ. б.) нигеҙләнеп, бойондороҡһоҙлоҡ сәйәсәтен тормошҡа ашырыуҙы маҡсат итеп ҡуя. Милли хәрәкәт идеологияһының төп талабы булып XVII—XX быуаттар араһында алып барылған Рәсәй хөкүмәтенең колониялаштырыу сәйәсәте арҡаһында башҡорттарҙың ергә ҡарата юғалған хоҡуҡтарын тергеҙеү, [[Башҡорттарҙың аҫабалыҡ хоҡуғы|аҫаба ерҙәрен]] ҡайтарып биреү торған<ref name="Башҡорт милли хәрәкәте">{{БЭ2013|index.php/read/8-statya/1884-bash-ort-milli-kh-r-k-te|Башҡорт милли хәрәкәте|автор=Ишемғолов Н. У., [[Ҡолшәрипов Марат Мәхмүт улы|Ҡолшәрипов М. М.]]}}</ref>.

Башҡорт милли хəрəкəтенең әйҙәүсе һәм йүнәлеш биреүсе көсө булараҡ башҡорт интеллигенцияһы һәм мосолман руханиҙар алғаалда сыҡҡантора. Улар [[Башҡортостан автономияһы|Башҡортостан милли‑территориаль автономияһы]]н төҙөү өсөн сығыш яһаған<ref>Башҡорттарҙың Рәсәй составында ''милли‑мәҙәни автономия''һынавтономияһын яҡлаусы [[Ҡорбанғәлиев Мөхәмәтғәбделхәй Ғәбиҙулла улы|М. Ғ. Ҡорбанғәлиев]] етәкселегендәге төркөм айырылып сыға</ref>.