Варфоломеев Дмитрий Фёдорович: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, стилде төҙәтеү, орфография, аныҡлаштырыу
1 юл:
{{Ук}}
'''Варфоломеев Дмитрий ФедоровичФёдорович''' ([[24 сентябрь]] [[1918 йыл]] — [[7 май]] [[1992 йыл]]) — хужалыҡ эшмәкәре, ғалим-химик-технолог, юғары мәктәп уҡытыусыһы. [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. 1966—1977 йылдарҙа КПСС‑тың 22‑се съезы исемендәге [[Өфө нефть эшкәртеү заводы]], 1977—1988 йылдарҙа Башҡортостан нефть эшкәртеү ғилми-тикшеренеү институты директоры. (1955—1963)[[Башҡорт АССР-ы]]ның 9-сы саҡырылыш [[БАССР Юғары Советы|Юғары Советы]] депутаты. Техник фәндәр докторы (1975), профессор (1981). [[РСФСР-ҙың]]‑ҙың (1981) һәм [[БАССР]]‑ҙың (1967) атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1981), БАССР-ҙың[[СССР]]‑ҙың нефть эшкәртеү һәм нефтехимия сәнәғәте отличнигы (1967), СССР-ҙыңСССР‑ҙың почетлыпочётлы нефтехимигы (1978). [[Ленин ордены|Ленин]] (1971), [[Октябрь Революцияһы ордены|Октябрь Революцияһы]] (1975), [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] (1959) һәм [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] (1966) ордендары кавалеры.
 
== Биографияһы ==
Варфоломеев Дмитрий Федорович [[1918 йыл]]дың 24 сентябрендә Тамбов губернаһының Елатьма өйәҙе Заболотье ауылында тыуған<ref name="МР">Ныне —Хәҙер {{МестоРождения[[ТУ|СасовскийРязань район|в Сасовском районе}}, [//ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D1%8F%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C Рязанская областьөлкәһе],]нең [//ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0%BE%D1%81%D1%81%D0%B8%D1%8FСасов Россия]районы</ref> Заболотье ауылында тыуған.
 
[[1948 йыл]]да С. М. Киров исемендәге Урал индустриаль институтын тамамлай.
 
1955—1963 йылдарҙа — Ленин орденлы [[Өфө нефть эшкәртеү заводы]] директоры; 1964—1966 йылдарҙа — НефтехимияБашҡортостан нефть эшкәртеү ғилми-тикшеренеү институты директоры; 1966—1977 йылдарҙа — КПСС-тың XXII съезы исемендәге Өфө нефть эшкәртеү заводы директоры; 1977—1988 йылдарҙа — Башҡортостан нефть эшкәртеү ғилми-тикшеренеү институты директоры була<ref>[http://энциклопедия-урала.рф/index.php/%D0%92%D0%B0%D1%80%D1%84%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%BC%D0%B5%D0%B5%D0%B2_%D0%94%D0%BC%D0%B8%D1%82%D1%80%D0%B8%D0%B9_%D0%A4%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Варфоломеев Дмитрий Федорович] в Свободной энциклопедии Урала;</ref>.
 
БАССРБашҡорт Юғары СоветыныңАССР-ының туғыҙынсы саҡырылыш [[БАССР Юғары Советы|Юғары Советы]] депутаты итеп һайлана.
 
Химия фәндәре кандидаты ([[1966]]). «Нефть һәм газ технологияһы» кафедраһы буйынса доцент ғилми дәрәжәһендәвазифаһына раҫлана ([[1971]]). [[1972 йыл]]дан — [[Өфө дәүләт нефть техник университеты|Өфө нефть институты]] профессоры; техник фәндәр докторы ([[1975]])<ref>Уфимский государственный нефтяной технический университет. Доктора наук, профессора УГНТУ. — М.: Недра, 1997. — С. 55.</ref>.
 
Фәнни эшмәкәрлеге нефть эшкәртеү ҡорамалдарын коррозиянан һаҡлау проблемалары, катализаторҙар булдырыу, электродлы нефть коксы, төрлө тәғәйенләнешле битумдар алыу менән бәйле. Уның етәкселегендә, КПСС-тың XXII съезы исемендәге Өфө нефть эшкәртеү заводында айырым ароматик углеводородтар, синтетик май кислоталары, олеум, алкилфеноллы присадкалар, пиромеллит диангидридын етештереү үҙләштерелә; парафиндарҙы адсорбцион таҙартыу, сәнәғәт ағынты һыуҙарын биологик таҙартыу процесы индерелә.
 
Варфоломеев Дмитрий Федорович [[1992 йыл]]дыңйылдың 7 майында [[Өфө]] ҡалаһында вафат була.
 
== Хеҙмәттәре ==
Профессор Д. Ф. Варфоломеев — 200-ҙән ашыу ғилми хеҙмәт авторы, яҡынса 100 уйлап табыуға авторлылыҡ таныҡлығы эйәһе.
 
* ''Варфоломеев Д. Ф.'' Химия нефти и газа. — Уфа, 1977. (авторҙашлыҡта)
* ''Варфоломеев Д. Ф.'' Рациональное использование вторичных ресурсов нефтехимии и охрана окружающей среды. — Уфа, 1979. (авторҙашлыҡта)
Юл 25 ⟶ 24:
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
* [[Ленин ордены]] ([[1971]]),
* [[Октябрь Революцияһы ордены]] ([[1975]]),
* [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] ([[1959]]),
* «ПочетПочёт билдәһеБилдәһе» ордены ([[1966]]).,
* РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре (1981),
* БАССР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәре ([[1967]]),
* СССР-ҙың нефть эшкәртеү һәм нефть химияһы сәнәғәте отличнигы ([[1967]]),
* СССР-ҙың почетлы нефтехимигы ([[1978]]).
 
== Әҙәбиәт ==
Башкирская энциклопедия / Гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа: Башкирская энциклопедия, 2006. — Т. 2: В-Ж. − 624 с. ISBN 5-88185-062-9
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/component/content/article/8-statya/4717-varfolomeev-dmitrij-fjodorovich}} {{V|1|12|2018}}
* [http://uic.bashedu.ru.srv0.viphost.ru/encikl/vvv/varfolomeev.htm Варфоломеев Дмитрий Федорович] {{Недоступная ссылка|date=Июнь 2018|bot=InternetArchiveBot}} на сайте Центра Интернет Башкирского государственного университета.
 
[[Категория:9-сы саҡырылыш Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаттары]]
[[Категория:Техник фәндәр докторҙары]]
[[Категория:Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәрҙәре]]
[[Категория:РСФСР-ҙың атҡаҙанған фән һәм техника эшмәкәрҙәре]]
[[Категория:«Почёт Билдәһе» ордены кавалерҙары]]
[[Категория:Ленин ордены кавалерҙары]]
[[Категория:Октябрь Революцияһы ордены кавалерҙары]]
[[Категория:Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары]]
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:Өфө дәүләт нефть техник университеты уҡытыусылары]]
[[Категория:24 сентябрҙә тыуғандар]]
[[Категория:1918 йылда тыуғандар]]
[[Категория:7 майҙа вафат булғандар]]
[[Категория:1992 йылда вафат булғандар]]
[[Категория:Өфөлә вафат булғандар]]
[[Категория:Алфавит буйынса ғалимдар]]
[[Категория:XX быуат химиктары]]