Чехословак корпусы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) "Чехословацкий корпус" битен тәржемә итеп төҙөлгән |
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
1 юл:
{{Ук}}
'''Чехословак корпусы ''' (''Чехословакия легионы'')
Француз хөкүмәтенең Францияла автономиялы Чехословак армияһын ойоштороу буйынса декрет нигеҙендә Рәсәйҙә 1918 йылдың 15 ғинуарынан формаль рәүештә француз командованиеһына буйһондорола.
1918 йылдың яҙ-йәйендә корпус Совет власмсына ҡаршы хәрби ғәмәлдәргә йәлеп ителә<ref name="Салдугеев">''Салдугеев Д. В.'' [http://www.lib.csu.ru/vch/1/2005_02/011.pdf Чехословацкий легион в России]</ref>.
== Тарихы ==
[[Беренсе донъя һуғышы|Беренсе донъя һуғышының]]
1914 йылдың 25 июлендә, һуғыштың
Рәсәй яғында һуғышта ҡатнашыу өсөн ирекле чех хәрби подразделениеларын төҙөү тураһында ҡарар [[Киев
Рәсәй армияһы составындағы чехословак милли формированиелар фәҡәт
Шул уҡ ваҡытта 1916 йылдың февралендә [[Париж
[[Файл:Memorial_of_the_Czechoslovak_Legion_in_Battle_of_Zborov,_1917.jpg|слева|мини|Зборово янында һәләк булған чехословак легионерҙарына мемориал, Калиновка
Февраль революцияһы
Рус армияһының Галициялағы июнь һөжүмендә тәүге тапҡыр үҙаллы оператив берәмәк булараҡ ҡатнашаҡан Чехословак бригадаһы Зборов районында фронтты йырып үтә, 3 меңдән ашыу әсирҙәрҙе ала, 200 кеше һәләк була, 1000 тирәһе
Ваҡытлы хөкүмәт һәм 1-се
1917 йылдың 26 сентябрендә юғары баш командующий Ставкаһының штаб начальнигы генерал Н.
Корпустың бөтә частарында француз хәрби дисциплинар устав
== Чехословак корпусы һәм Граждандар һуғышы Рәсәйҙә ==
[[Файл:Czech_Troops.jpg|справа|мини|300x300пкс|''Чехословак корпусы'', [[1918 йыл]].]]
[[Файл:Иркутск._Чешско-словацкие_войска_в_Иркутске.jpg|мини|300x300пкс|Чехословак ғәскәрҙәренең Иркутскиға инеүе, 1918 йыл.]]
[[Файл:Czech_troop_quarters.jpg|мини|300x300пкс|Чехословак корпусының
[[Файл:Флаг_Батареи_Куликовского.jpg|мини|212x212пкс|Чехословак корпусында
1917 йылдың көҙөндә Волынь һәм Полтава губерналары территоияһында Көньяҡ-Көнбайыш фронтының тылында ойошторола башлай. 1917 йылғы октябрь революцияһы һәм совет хөкүмәте менән үҙәк державаларҙың
Шул уҡ ваҡытта Чехословак милли советы француз хөкүмәтен
Шуға ҡарамаҫтан,Францияға сығыр өсөн чехословактар Рәсәй территорияһын үтергә тейеш була. Рәсәйҙә был
Совет ғәскәрҙәренең һөжүме барышында улар Киев тирәһендә формалашҡан 2-се чехословак дивизияһы менән тоташа һәм Масарик
Масариктың ризалығы менән
Чехтарҙың бөтә көстәре корпусты рәсәйҙән Францияға сығарыуға йүнәлтелә. Диңгеҙ юлы
Украина территорияһына
[[26 март
1918 йылдың апрель-майында
21 апрелдә Германия баҫымы аҫтында сит ил эштәре
Ҙур территорияларҙа совет власының ҡолауының тиҙлеге, элекке союздаштарға таянған һәм улар менән бергә немецтарға һәм большевиктарға ҡаршы яңы фронт ойошторорға теләгән яңы хөкүмәттәрҙең барлыҡҡа килеүе (Себер, [[Һамар]], Владивосток, [[Екатеринбург]]),
1919 йылдың 1 февралендә Чехословак милли советы Чехословак армияһы (ЧСА) тип үҙгәртелә .
1919 йылдың 29 декабрендә армия командованиеһы, Антанта вәкилдәре ҡарары менән, Нижнеудинск станцияһында Рәсәйҙәге алтын запастың бер өлөшө булған поезды
== Составы ==
Юл 63 ⟶ 64:
** 1-се уҡсылар полкы (Ян Гус)
** 2-се уҡсылар полкы (Йиржи, Подебрадтан)
** 3-сө
** 4-се уҡсылар полкы (Прокоп Бөйөк)
** 2-се уҡсылар дивизияһы
**
** 6-се чехословак полк (
** 7-се чехословак уҡсылар
** 8-се чехословак уҡсылар
* Запастағы уҡсылар бригада (дүрт батальонлы ссоставтан 2 полк һәм сапер ярымротаһы
== Корпустың етәкселеге ==
Юл 90 ⟶ 91:
* Март 1918 — Тамбов һәм Пенза тирәһенә күсерелә
* 26 март 1918 — Совет хөкүмәте Корпусты Владивосток аша эвакуациялауға әҙерлеге тураһында белдерә
* Апрель 1918 — Германия баҫымы аҫтында
* 2 май 1918 — Антаның Юғары Советы
* 24 май 1918 — Троцкий отдаёт приказ о разоружении чехословаков.
* 25 май 1918 — Корпус частары Совет власына ҡаршы бөтә юл дауамында ойошҡан бола күтәләр
*
* 7 февраль 1920 —
* 2 сентябрь 1920 — Корпустың аҙаҡҡы частары Владивостокты ташлап китә.
== Хәтер ==
рәсәй федерацияһы һәм Чехия Республикаһы араһында 1999 йылдың 15 апрелендә хәрби ҡәберлектәрҙе ҡарау буйынса Килешеү төҙөлә. Килешеүҙең үтәлеше менән
Барыһы Рәсәй территорияһында Чехия министрлығының «Легионы 100» проекты сиктәрендә аҡ чехтарға
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
Юл 110 ⟶ 111:
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
== Әҙәбиәт һәм сығанаҡтар ==
Юл 121 ⟶ 122:
* Клеванский А. Х. Чехословацкие интернационалисты и проданный корпус. М., 1965
* А. В. Санин. Участие Чехословацкого корпуса в белом терроре // «Военно-исторический журнал», № 5, 2011. стр.25-27
* ''Прайсман Л. Г.'' [http://historystudies.org/2012/07/prajsman-l-g-chexoslovackij-korpus-v-1918-g/ Чехословацкий корпус в 1918 г.] // Вопросы истории. 2012. № 5. С.
== Һылтанмалар ==
|