Йосопов Фәрит Сабир улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
"Юсупов Фарит Сабирович" битен тәржемә итеп төҙөлгән
1 юл:
'''Йосопов Фәрит Сабир улы''' (1925 йыл, 24 ғинуар — 2001 йыл, 23 ғинуар) — балет артисы.
{{Ук}}
{{Фамилиялаш|Йосопов}}
'''Йосопов Фәрит Сабир улы''' ([[24 ғинуар]] [[1925]] — [[23 ғинуар]] [[2001]]) — балет артисы. РСФСР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1986), Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған артисы (1949).
 
== Биографияһы ==
Йосопов Фәрит Сабир улы 1925 йылдың 24 ғинуарында [[Ырымбур өлкәһе Орск]] ҡалаһында тыуған.
 
1941 йылда Ленинград академия хореография училищеһын тамамлай. Бөйөк Ватан һуғышы алдынан Ф. С. Йосоповты башҡа Ленинград хореография училищеһының башҡорт бүлеген  тамамлап сығыусылар менән бергә Өфөгә ебәрәләр. Ул йәш балет театрының тәүге һөнәри солистарының береһе була. Өфөгә Киевтан эвакуацияланған тәжрибәле балет артистары менән бергә эшләй һәм уларҙан күп нәмәгә өйрәнә. 1941 йылдан алып 1971 йыл бөткәнсе ул — Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры артисы (Өфө, СССР).
1941 йылда Ленинград хореография училищеһын (педагогтары — А. А. Писарев, А. В. Ширяев) тамамлай.
 
Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалеры (1955 йыл). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артисы (1949), РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1986) 1970 йылдан 2000 йылға тиклем — Өфө ҡалаһы РТИ мәҙәниәт йортоноң балет халыҡ коллективтары етәксеһе. 1959 — 1962 йылдарҙа [[Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры|Башҡорт дәүләт опера һәм балет театрында]] баш балетмейстер вазифаһын башҡарыусы.
1941—1971 йылдарҙа [[Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры]] солисы була. А. Г. Рубинштейндың «Иблис» («Демон»), [[Жорж Бизе]]ның «Кармен» операларына бейеүҙәр, «Һыбайлылар» («Наездники») концерт номерын ҡуя. [[Мәскәү]]ҙә Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында (1955) ҡатнаша. СССР буйлап гастролдәрҙә йөрөй.
 
*1986 РСФСР‑ҙыңйылда «РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре» (1986)исеменә лайыҡ була, .
Бер үк ваҡытта 1959—1962 йылдарҙа Башҡорт дәүләт опера һәм балет театры баш балетмейстер вазифаһын башҡарыусы булып эшләй.
 
Фәрит Сабир улы Йосопов "Баҡсаһарай фонтаны"нда Гәрәй,"Ромео менән Джульетта"ла Тибальд һәм Парис, "Раймонда"ла Әбдрәхмән, "Ҡара йөҙҙәр"ҙә Сәлим, "Гөлнәзирә"лә Ҡасымбай, "Сыңрау торна"ла Арыҫланбай ролдәрен башҡара, Ж. Бизенең "Кармен" операһына һәм А. Г. Рубинштейндың "Демон"ына бейеүҙәр һала. 2001 йылдың өҡ ғинуарында Өфөлә вафат була һәм ерләнә.
1970—2000 йылдарҙа Өфөләге «УЗЭМИК» ААЙ‑ның Мәҙәниәт һәм техника һарайы эргәһендәге балет студияһы етәксеһе була.
 
2001 йылдың 23 ғинуарында Өфө ҡалаһында вафат була.
 
== Төп партиялары ==
* Коппелиус («Коппелия»; дебют, 1941)
* Гәрәй («Бахчисарайский фонтан», Б. В. Асафьев)
* Арыҫланбай («[[Сыңрау торна]]»)
* Фон Ротбарт һәм Кәмитсе («Лебединое озеро», [[Чайковский Пётр Ильич|П. И. Чайковский]])
* Парис һәм Тибальд («Ромео и Джульетта», С. С. Прокофьев)
* Бохайыр («Тау бөркөтө»), тәүге башҡарыусы
* Ҡасимбай («Гөлнәзирә»), тәүге башҡарыусы
* Сәлим («Ҡара йөҙҙәр», [[Заимов|Х. Ш. Заимов]] һәм А. Г. Чугаев), тәүге башҡарыусы.
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре ==
* РСФСР‑ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре (1986)
* Башҡорт АССР‑ының атҡаҙанған артисы (1949)
* Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (1955)
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
 
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ|6015|автор=Жиленко Н. А.}}
 
* http://ufa-gid.com/encyclopedia/yusup_f.html
* http://history.opck.org/lichnosti/ju/1940-jusupov-farit-sabirovich.html
* http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2388
* http://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/2388
* https://rampa-rb.rbsmi.ru/articles/teatr/dar-ischezayushchikh-mgnoveniy/
* http://www.bashinform.ru/news/693591-odin-iz-osnovopolozhnikov-bashkirskoy-baletnoy-shkoly-k-90-letiyu-so-dnya-rozhdeniya-artista-baleta-farita-yus
[[Категория:Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған артистары]]
[[Категория:РСФСР-ҙың атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәрҙәре]]
[[Категория:БашҡортХеҙмәт АССР-ыныңҠыҙыл атҡаҙанғанБайраҡ артистарыордены кавалерҙары]]
[[Категория:Шәхестәр:Башҡорт1925 дәүләтйылда опера һәм балет театрытыуғандар]]
[[Категория:2001 йылда вафат булғандар]]
[[Категория:Өфөлә вафат булғандар]]