Википедия

Жизйә: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ислам}}
 
[[Файл:PERF 558, recto.jpg|thumb|Мысыр папирусы,унда грек-ғәрәп хәрефтәре менән яһаҡ ҡағыҙы яҙылған. мил. 643 йыл]]
[[Файл:Jizya document Chokmanovo 1615.jpg|thumb|271px|Жизйә документы. ([[Осман империяһы]], XVII быуат).]]
Юл 7 ⟶ 9:
"Жизйә"һүҙе [[Әт-Тәүбә]] сүрәһенең 29-сы аятында осрай. Урта быуат хоҡуҡ белгестәре бының яһаҡ тураһында булыуына шикләнә, бары түләү булғандыр тип фараз итәләр. әлбиттә был аятаҫтында түгел, ә бары тик «гүзәл». VII быуатта жизйә менән [[хараж]] менән бутала, сөнки яулап алынған өлкәләрҙән алынған яһаҡ түләнеү тип ҡабул ителгән. . VIII быуаттың тәүге сирегендә жизйә индивидуаль яуаплылыҡ талап иткән яһаҡ булараҡ үҫешә. яһаҡтар арта, шул сәбәпле халыҡтың матди хәле лә хөртәйә<ref name="ИЭС1991">{{ИЭС1991|Большаков О.Г.|Джизйа|65}}</ref>.
 
== ВыплатыТүләүҙәр ==
Жизйәне балиғ булған ир-атт түләгән. Һалым түләүсенең мөлкәт хәленә ҡарап, жизйә 12, 24 48 йәки [[дирһәм]] тәшкил иткән , ә әйләнештә алтын булған илдәрҙә — 1,2,4 [[динар]]. Был ставкалар XV быуатҡа тиклем һаҡланған, әммә а рҡаһында абруйы төшөү ваҡыты менән Ғосман империяһында аҡса осһоҙланыу сәбәпле һалым күләме үҙгәрә бара.
Джизьей облагались мужчины, достигшие зрелости. В зависимости от имущественного положения налогоплательщика, джизья равнялась 12, 24 или 48 [[дирхам]]ам, а в странах с золотым обращением — 1,2,4 [[динар]]а. Эти ставки сохранялись до XV века, однако из-за постоянного падения достоинства монеты в Османской империи время от времени размер джизьи изменялся. Теоретически джизья должна была выплачиваться единовременно по истечении налогового года, однако на практике она взималась частями. В XI—XIII веках большинство исламских стран перешло к системе коллективной ответственности. В зависимости от численности иноверцев каждой общине устанавливалась общая сумма джизьи. За её сбор и своевременную сдачу государству отвечал глава общины. В Османской империи в разное время применялись обе формы выплаты джизьи. Иногда джизью выплачивали женщины, получившие в наследство землю. От джизьи освобождались христиане, воевавшие в мусульманской армии. В [[Графство Сицилия|норманнской Сицилии]] джизьей называлась также подушная подать с мусульман<ref name="ИЭС1991" />.
 
XI—XIII быуаттарҙа күпселек исла илдәре коллектив яуаплылыҡ системаһына күсә. Яһаҡты йыйыу һәм ваҡытында тапшырыу өсөн йәмәғәт башлығы яуап биргән.
 
Мираҫҡа ер алған ҡатындар ҙа яһаҡ түләгән. Жизйәнән мосолман армияһы сафында һуғышҡан христиандар азат ителгән . Сицилия графлығында мосолмандарҙан йән башына йыйған түләүҙәр ҙә жизйә тип аталған <ref name="ИЭС1991" />.
== <small>Комментарий</small> ==
{{примечания|group="ком"}}<!-- Комментарий из той же книги, из которой приведён перевод аята 9:29. Коран: Тафсир Аль-Коран. Аль-Мунтахаб (Русский язык). Составитель: Коллектив Аль-Азхар Перевод: Сумайя Мухаммад Афифи, Абдель Салям эль-Манси; отредактировала перевод Ранъо Умаровна Ходжаева, профессор Ташкентского университета востоковедения. -->
 
== ПримечанияИҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
 
== ЛитератураӘҙәбиәт ==
* {{ИЭС2007|Джизья|http://islamicencyclopedia.narod.ru/articles/242.html}}
* {{ИЭС1991|Большаков О.Г.|Джизйа|65}}
Юл 22 ⟶ 25:
{{Исламская экономика}}
{{ВС}}
[[Категория:ИсламскиеИслам терминытерминдары]]
[[Категория:История налогообложенияҺалым]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Жизйә» битенән алынған