Һаҡал: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
19 юл:
Һаҡал-мыйыҡты ҡырған өсөн бик юғары штраф  — 12 һум — ҡаралған, ул кеше үлтергән өсөн штрафтан 3 тапҡырға ғына кәм булған.
 
Ҡырҡа үҙгәреш — һаҡалды мотлаҡ ҡырыуҙы [[Пётр I]] [[1699 йыл]]дайылда интергәниндергән. Был башта халыҡ араһында ризаһыҙлыҡ тыуҙырған. 1705 йылдың 16 ғинуарында руханиҙарға түләүһеҙ, башҡаларға түләп һаҡал йөрөтөргә рөхсәт биргән бойроҡ сыҡҡан. Түләгәндәргә махсус бона - һаҡал тамғаһы бирелгән. Социаль ҡатламына ҡарап, төрлө хаҡ ҡуйылған: 60, 100 һәм 30 һум<ref>[http://bibliofika.ru/book.php?book=184 Полное Собрание Законов Российской Империи. Собрание первое. Том IV. С 1700 по 1712.; 1830 № 2015 стр. 282] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927073316/http://bibliofika.ru/book.php?book=184 |date=2013-09-27 }}</ref>.
 
Пётр ҡала кешеләре араһында һаҡал йөрөтөүҙе тулыһынса бөтөрөргә тырышҡан, шуға күрә рөхсәт тиҙҙән юҡҡа сығарылған. 1713 йылдың 17 декабрендә һаҡалды, урыҫ милли кейемен, итеген кейеүҙ һәм һатыу тулыһынса тыйыла <ref>Сам указ не сохранился, но на него есть указание в указе №2874 от {{сс3|29.12.1714}} года</ref> ; указом от 1714 йылдың 29 декабрендә тыңламағандарҙы ҡамсылау һәм каторгаға ебәреү тураһында указ сыға <ref name="указ Петра I 29 декабря (9 января) 1714">{{cite web|url=http://www.runivers.ru/bookreader/book9813/#page/138/mode/1up|title=2874.— Декабря 29. Именный объявленный изъ Сената. — О неторгованiи Русскимъ платьемъ и сапогами и о не ношенiи таковаго платья и бородъ}}{{сс3|29.12.1714}} года</ref><ref>[http://bibliofika.ru/book.php?book=185 Полное Собрание Законов Российской Империи. Собрание первое. Том V. С 1713 по 1719.; 1830 № 2874 стр. 137] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927073318/http://bibliofika.ru/book.php?book=185 |date=2013-09-27 }}</ref>. Был йәһәттән ташлама старообрядтарға ғына яһалған, улар йылына һаҡал өсөн 50 рһум түләргә тейеш булған, кейем төрҙәре тик указдағыса ғына булырға тейеш булған. Старообряд кешеһе икенсе кейемдә кеше араһында күренһә — 50 һум штраф һалынған<ref>[http://bibliofika.ru/book.php?book=186 Полное Собрание Законов Российской Империи. Собрание первое. Том VI. С 1720 по 1723.; 1830 № 3944 стр. 641] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927073232/http://bibliofika.ru/book.php?book=186 |date=2013-09-27 }}</ref><ref>[http://starajavera.narod.ru/ukazPetra.html Выписки из указов Петра I-го относящихся к расколу, с приложением выписок из исторических сочинений.]</ref>. Уларға һаҡал өсөн түләнгәне тураһында баҡыр тамға бирелгән, быны кейемдәренә тегергә тейеш булғандар. Старообряд ҡатын-ҡыҙы мөгөҙлө баш кейеме йөрөтөргә тейеш булған<ref>[http://bibliofika.ru/book.php?book=187 Полное Собрание Законов Российской Империи. Собрание первое. Том VII. С 1724 по 1727.; 1830 № 4596 стр. 368] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130927073234/http://bibliofika.ru/book.php?book=187 |date=2013-09-27 }}</ref>.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Һаҡал» битенән алынған