Төньяҡ поляр түңәрәк: өлгөләр араһындағы айырма

Төньяҡ  [[поляр түңәрәк]]  [[Экватор|экваторҙан]]  төньяҡҡа табан 66°33′44″ (66,5622°) урынлашҡан. Төньяҡ поляр түңәрәктән төньяҡҡа табан ятҡан өлкә  [[Арктика]]  тип атала, Рәсәйҙә шулай уҡ  — поляр түңәрәктең аръяғы (Заполярье) тип атала, унан көньяҡҡа табан климаты уртаса  булған төньяҡ билбау ята. Көньяҡ ярымшарҙағы шундай уҡ параллель  [[Көньяҡ поляр түңәрәк|Көньяҡ поляр түңәрәге]], тип атала, ә унан көньяҡтараҡ ятҡан өлкә  [[Антарктика]]  тип атала. Поляр түңәрәктең оҙонлоғо 15948 километр<ref>{{Cite web|title=Полярный круг|url=http://www.vokrugsveta.ru/encyclopedia/index.php?title=%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8F%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D1%80%D1%83%D0%B3|publisher=Энциклопедия «Вокруг света»|accessdate=2017-06-17}}</ref>.

Төньяҡ поляр түңәрәк  [[поляр көн]]  өлкәһенең көньяҡ сиген билдәләй. Унан төньяҡҡа табан теләһә ниндәй урында  [[Ҡояш]],  исмаһам, йылына бер тапҡыр 24 сәғәт буйына офоҡтан юғары һәм , исмаһам, йылына бер тапҡыр 24 сәғәт буйына офоҡтан өҫкә күтәрелмәй<ref>Точнее, существует полоса, шириной ≈59267 м, в которой Солнце зимой опускается за горизонт не до конца.</ref>, ярашлы рәүештә июндә һәм декабрҙә ошондай ҡояш торошо  күҙәтелә. Төньяҡҡараҡ ҡояш торошо оҙағыраҡ дауам итә, мәҫәлән, [[Мурманск]]  киңлегендә  поляр төн  40 тәүлек (поляр көн  — 61 көн) дауам итә. Көньяҡ поляр түңәрәк өлкәһендә лә шундай уҡ күренештәр күҙәтелә.

Арктиканың климаты ҡырыҫ булыу сәбәпле, бик  аҙ һанда ғына кешеләр  поляр түңәрәк аръяғында йәшәй.  [[Мурманск]], [[Норильск]], Воркута һәм  Тромсё  ҡалалары Төньяҡ поляр түңәрәк аръяғында урынлашҡан..

[[Файл:World_map_with_arctic_circle.svg|мини|330x330пкс|Ер картаһында Төньяҡ поляр түңәрәк (ҡыҙыл һыҙыҡ)  ]]

* [[Исландия]] (Гримсей  утрауы һәм төньяҡ яр буйындағы территориаль һыуҙар)