Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
|
|
|
== Биографияһы ==
Тажетдин Ялсығол (Тажетдин Ялсығол улы әл-Башҡорди) — әйле башҡорто, «Тәүарихи Болғарийа» әҫәрендәге шәжәрәла асыҡтан-асыҡ был турала әйтелә. «Рисаләи Ғәзизә» китабында «аҙ аҙыҡлы, күп яҙыҡлы күҙәй халҡының (ырыуының) ғалимы» тип тә атай үҙен. Күҙәй — әйле ырыуының бер тармағы. УларБашҡорттоң был ырыуы борон Көнбайыш Башҡортостан, Зәй, Ыҡ йылғалары буйҙарында көнтөйәк итә.
Тажетдиндың атаһы Ялсығол (ҡайһы бер сығанаҡтарҙа — Яҡшығол) заманаһызаманына өсөнкүрә бик уҡымышлы кеше була<ref>Тажетдиндең ҡәбер ташына атаһының исеме Яҡшығол тип яҙылған. Р. Фәхретдинов «Аҫар» китабында уның исемен, атаһының исемен шулай атай: Тажетдин бине Яҡшығол әл-Болғари әл-Иштәки.</ref>. Бик күп сәфәр ҡыла, хажға бара. Бер саҡ Тажетдин дә атаһы менән сәфәргә сыға. Ҡарғалы, Әстерхан, Дағстан аша Төркиәгә етеп, Диарбәкер ҡалаһында улын ҡалдырып, Ялсығол юлын үҙе генә дауам итә. Тажетдин, атаһының сәфәрҙән килеүен көтөп, шунда уҡый, Истанбулда ла була. Тажетдин атаһы менән был ҡалала тағы ла ике йыл йәшәй. Артабан Әстерханда бер йыл, Мәскәүҙә алты ай булалар ҙа Ҡаҙан аша тыуған яҡтарына — Троицкиға юлланалар. 1785 йылда Зәй буйындағы Кесе Сөн ауылында атаһы вафат була. Тажетдин, атаһы зыяратын ташламай, ошонда төпләнә. Өйләнә, балалар тәрбиәләп, байтаҡ йылдар уҡытыу эше менән шөғөлләнә. Һуңғараҡ ул ғаиләһе менән Зәй буйындағы Мәлем ауылына күсеп киләкүсә һәм ғүмеренең ахырынаса шунда мулла була. Тажетдин сирлеләрҙе дауалау менән дә шөғөлләнә, 1838 йылдың йәйендә (26 июндә) Имәнле ауылында вафат була һәм шул ауыл зыяратына ерләнә.
== Белеме һәм ижади эшмәкәрлеге ==
|
