Организм: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
56 юл:
Организмдар —. ярым-асыҡ химик системалар. Айырым берәмектәр булып торһалар ҙа, улар үҙҙәрен уратып алған мөхиткә ҡарата ябыҡ түгелдәр. Үҙ тереклеген тәьмин итеү операцияларан башҡарыу өсөн, улар бер туҡтауһыҙ тирә-яҡ мөхиттән энергия алалар һәм бүлеп сығаралар.
 
''АфтотрофтарАвтотрофтар'' органик берләшмәләр рәүешендә [[энергия]] туплау (аккумуляция) өсөн ҡояш яҡтыһын йәки органик булмаған берләшмәләрҙең химик энергияһын ҡулланалар.
 
Г''етеротрофтар'' — тирә-яҡ мөхиттән әҙер органик берләшмәләр аша алалар.
62 юл:
Был берләшмәләрҙәге иң мөһим [[Химик элементтар исемлеге|элемент]] — [[углерод]] (күмер). Был элементтың физик уҙенсәлектәре: башҡа бәләкәс атомдар менән оҡшашлығы, ҙур булмауы, атомдары үҙ-ара бәйләнеш яһай алыуы, бер-береһе менән бәйләнеп оҙон сынйыр төҙөй алыуы, сынйыры бер һыҙаттан да булыуы, тармаҡлана ла алыуы углеродты органик тереклекте нигеҙләүсе идеаль элемент итә. [[Углерод]] өс атомдан торған бәләкәй генә берләшмәләр (углекислый газ кеүек), шулай уҡ, оҙон сынйырҙарҙан торған күп миллилонлы молекулалар ҙа яһай.
 
Ул күп миллионлы [[атом|атомдарҙан торған]] сынйыр мәғлүмәт һаҡлай ала (нуклиеннуклеин кислоталоры), бөтә күҙәнәктәрҙе бергә тотоу һәм мәғлүмәт тапшырыу (аҡһым тураһында) сифатына эйә.
 
== Макромолекулалар ==
Организмды барлыҡҡа килтереүсе берләшмәләрҙе макромолекулаларға һәм, бәләкәсерәк молекуларарғамолекуларға бүлеп була. Макромолекуланың дүрт төрө бар: [[нуклеин кислоталары]], [[аҡһымдар]], [[углеводтар]] һәм [[липидтар]] (майҙар).
 
[[Нуклеин кислоталары]]нда (башлыса дезоксирибонуклиен кислотаһы, йәки [[ДНК]]) [[нуклеотидтар]] эҙмә-эҙлелегендә [[генетика|генетик]] мәғлүмәт һаҡлана.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Организм» битенән алынған