6219
үҙгәртеү
(→Химия) |
|||
Организмдарҙағы ҡатмарлы [[химия|химик]] системалар үрсеүгә һәм тере ҡалырға, тотороҡло буларға тип тәртипләштерелгән. Химиялағы молекуляр күренештәр, организмдарҙы аңлауҙа фундаменталь булып тора. Орагнизмдарҙың тирә-яҡ мөхиткә яраҡлашыуы, шунлыҡтан [[ДНК]]-лары тере ҡалыуҙары — [[ген]]дар нигеҙле маҡсаты.
Организмдар үҙҙәренең барлыҡҡа килеүе менән, матдәләр алмашыуы, һәм ҡалған күп химик күренештәргә, иң мөһиме, ҙур органик молекулаларға бурыслы. Организмдағы ҡатмарлы химик берләшмәләр системаһы, тирә-яҡ мөхит менән аралашыу арҡаһында төрлө
''Афтотрофтар'' органик берләшмәләр рәүешендә [[энергия]] туплау (аккумуляция) өсөн ҡояш яҡтыһын йәки органик булмаған берләшмәләрҙең химик энергияһын ҡулланалар.
Был берләшмәләрҙәге иң мөһим [[Химик элементтар исемлеге|элемент]] — [[углерод]] (күмер). Был элементтың физик уҙенсәлектәре: башҡа бәләкәс атомдар менән оҡшашлығы, ҙур булмауы, бер-нисә үҙ атомы менән берләшмә бәйләнеш яһа алыүы, углеродтты органик теректетктә нигеҙләүсе идеаль элемент итә. [[Углерод]] өс атомдан торған бәләкәй генә берләшмәләр (углекислый газ кеүек), һәм оҙон сынйырҙарҙан торған күп миллилонлы атодамдар яһай. Ул сынйырға хас күп миллионлы [[атом]]дар — мәғлүмәт һаҡлай ала (нуклиен кислоталоры), бөтә күҙәнәктәрҙе бергә тотоу, һәм мәғлүмәт тапшырыу (аҡһым тураһында) сифатына эйә.▼
Г''етеротрофтар'' — тирә-яҡ мөхиттән әҙер органик берләшмәләр аша алалар.
▲Был берләшмәләрҙәге иң мөһим [[Химик элементтар исемлеге|элемент]] — [[углерод]] (күмер). Был элементтың физик уҙенсәлектәре: башҡа бәләкәс атомдар менән оҡшашлығы, ҙур булмауы,
Ул күп миллионлы [[атом|атомдарҙан торған]] сынйыр мәғлүмәт һаҡлай ала (нуклиен кислоталоры), бөтә күҙәнәктәрҙе бергә тотоу һәм мәғлүмәт тапшырыу (аҡһым тураһында) сифатына эйә.
== Макромолекулалар ==
|
үҙгәртеү