Ҡатлам: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
 
1 юл:
{{Ук}}
'''Ҡатлам''' — ағзалары [[Хоҡуҡ|хоҡуҡи тороштары]] буйынса айырылған ''социаль'' төркөм: Уларҙыңуларҙың составы, өҫтөнлөктәре һәм бурыстары закон менән билдәләнелә. Ҡағиҙә булараҡ, ҡатламдарға ҡарау нәҫел буйынса тапшырыла<ref name="БСЭ">Сословие / [//ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B5%D0%B4%D0%BE%D0%B2,_%D0%9B%D0%B5%D0%BE%D0%BD%D0%B8%D0%B4_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 Седов Л. А.] //&#x20;[//ru.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D1%82%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D1%8D%D0%BD%D1%86%D0%B8%D0%BA%D0%BB%D0%BE%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F%23%D0%A2%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%8C%D0%B5_%D0%B8%D0%B7%D0%B4%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5 Большая советская энциклопедия] : <span class="nowrap">[в 30 т.]</span> / гл. ред. <span class="nowrap"> [//ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D1%80%D0%BE%D1%85%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%B2,_%D0%90%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80_%D0%9C%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B9%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87 А. М. Прохоров]</span>. — 3-е изд. — <abbr title="Москва">М.</abbr> : Советская энциклопедия, 1969—1978.</ref>.
[[Файл:Cleric-Knight-Workman.jpg|мини|Рухани, рыцарь һәм ябай кеше (китаптағы иллюстрация, [[Франция]], XIII быуат)]]
Ҡатламдарға бүлеү урта быуат Европаһына хас, ғәҙәттә аристократия, руханиҙар һәм община кешеләренә (ябай кешеләргә) ҡағылышлы ҡулланыла. Күп кенә дәүләттәрҙә ябай кешеләр бюргерҙарға (буржуа, мещандар) һәм крәҫтиәндәргә бүленә.
9 юл:
Боронғо урыҫ әҙәби телендә «ҡатлам» һүҙе XVI быуат исемлектәрендә (ҡайһы берҙә XIII—XIV быуаттар ҡомартҡыларында) осрай башлай. М. Р. Фасмер сиркәү-славян термины булған ҡатлам һүҙен гректарҙың σύλλογος «сонм, йыйылыш» һүҙе менән бәйләй: συν-+λόγος. XVII быуатҡа тиклем «ҡатлам» һүҙе тантаналы сиркәү-китап стиленә ҡарай һәм ижтимағи-сәйәси мәғәнәлә йөрөмәй.
 
== [[Боронғо Рим]]<nowiki/>дағы ҡатламдар ==
 
* Нобилитет
25 юл:
 
== Франция ==
{{See also|Сословная монархия во Франции}} Франциялағы «Иҫке режим» (йәғни революция тиклем булған) йәмғиәтте өс сословияға бүлә: беренсе (руханиҙар), икенсе (аристократтар) һәм өсөнсө (ҡалғандар).
 
* Беренсе ҡатлам — ''табыныусылар'', уға бөтә руханиҙар ҙа инә. Беренсе ҡатламға йөкмәтелгән бурыстар: никахтарҙы, бала тыуыуын һәм кеше үлемен теркәү, десәтинә йыйыу, китаптарға дини цензураны ғәмәлгә ашырыу, әхләҡ полицияһы бурыстарын үтәү һәм ярлыларға ярҙам итеү. Францияла ерҙәрҙең 10-45 проценты руханиҙар ҡулында була; улар һалым түләмәй. [[1789 йыл|1789 йылға]] Беренсе ҡатламға ҡараған кешеләрҙең дөйөм һаны 100 мең кешегә етә, уларҙың 10 проценты тирәһе — дин башлыҡтары. Францияла, нәҫел вариҫын билдәләү системаһына ярашлы, ғаиләләге өлкән ул нәҫел вариҫы була, ә ҡалған уландары йыш ҡына рухани булып китә.
56 юл:
 
=== Рәсәй Империяһы ===
[[XVIII быуат]]<nowiki/>тың 2-се яртыһынан Рәсәйҙә ҡатламдарға түбәндәгесә бүленеү раҫлана:
 
* Дворянлыҡ, нәҫел буйынса тапшырылған һәм шәхси үҙенә генә бирелгән;
64 юл:
* Мещандар;
* Ғәскәри обывателдәр (1765—1866);
* [[Казак]]тар;
* [[Казактар|Казакт]]<nowiki/>ар;
* Крәҫтиәндәр, был ҡатлам шәхсән иреклеләргә һәм ҡара исемлектәге крәҫтиәндәргә бүленә. шулай уҡ феодалдарға беркетелгән удель һәм крепостой крәҫтиәндәр;
* Разночинецтар.
76 юл:
Урыҫ крәҫтиәндәре ҡатлам системаһында бер нисә категорияға бүленә:
 
* дәүләт крөҫтиәндәрекрәҫтиәндәре, улар дәүләт милкендә булған ерҙә йәшәй;
* монастырь крәҫтиәндәре;
* помещик крөҫтиәндәрекрәҫтиәндәре;
* удель крөҫтиәндәре, улар император фамилияһына ҡараған ерҙәрҙә йәшәй;
* поссесион ([[Заводҡа беркетелгән крәҫтиәндәр|теркәлгән крөҫтиәндәр]]), теге йәки был завоҡазаводҡа бертелгәндәр;
* бер ихаталы;
* белопашцы.
103 юл:
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Әҙәбиәт ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡатлам» битенән алынған