Күләм: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"{{Физик дәүмәл | Название = Күләм | Символ = <math>V</math> | Размерность = L<sup>3</sup> | С…" исемле яңы бит булдырылған
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
7 юл:
| Примечания =
}}
[[Файл:Объем куба.jpg|150px|мини|справа|Күләм иҫәпләүгә миҫалдар:<br /> [[Куб]]тың күләме өс үлсәменең ҡабатландығына тигеҙ<ref name=v>[http://www.webmath.ru/poleznoe/formules7.php Вычисление объёма различных тел и пространств]</ref>]]
[[Файл:Объем пирамиды.jpg|150px|мини|справа|[[Пирамида (геометрия)|Пирамиданың]] күләме нигеҙенең майҙаны һәм бейеклеге ҡабатландығының өстән бер өлөшөнә тигеҙ<ref name=v />]]
[[Файл:Объем конуса.jpg|150px|мини|справа|[[Конус]]тың нигеҙенең майҙаны һәм бейеклеге ҡабатландығының өстән бер өлөшөнә тигеҙ<ref name=v />]]
14 юл:
[[Файл:Объема тетраэдра.jpg|150px|мини|справа|[[Тетраэдр]]ҙың күләме ҡабырғаһының кубының ун икенән тамыр аҫтында икегә ҡабатландығына тигеҙ<ref name=v />]]
[[Файл:Объем.webm|thumb|Видеодәрес: күләм]]
'''[[Күләм]]'''  — [[есем]] йәки [[матдә]] биләгән [[арауыҡ]]тың һанлы [[характеристика]]һы.
 
Есемдең күләме йәки һауыттың һыйҙырышлылығы уның формаһы һәм һыҙыҡлы үлсәмдәре менән билдәләнә. ''Күләм'' төшөнсәһе менән ''һыйҙырышлылыҡ'', йәғни һауыттың, төрөү йәшнигенең һ. б. эске арауығы күләме, төшөнсәһе тығыҙ бәйләнгән.
 
Күләм үлсәү берәмеге [[СИ]] системаһында  — [[куб метр]]; унан [[куб сантиметр]], куб дециметр ([[литр]]) һәм башҡалар кеүек сығарылма берәмектәр яһала. Төрлө илдәрҙә шыйыҡ һәм бөртөклө матдәләр өсөн системанан тыш төрлө күләм берәмектәре ҡулланыла  — [[галлон]], [[Баррель (күләм берәмеге)|баррель]].
 
Формулаларҙа күләмде тамғалау өсөн баш латин хәрефе ''V'' ҡулланыла, ул {{lang-la|volume}}  — «күләм», «тултырыу» һүҙенән ҡыҫҡартып алынған.
 
«Күләм» һүҙен шулай уҡ күсмә мәғәнәлә дөйөм һанды йәки ағымдағы дәүмәлде билдәләү өсөн ҡулланалар. Мәҫәлән, «ихтыяж күләме», «хәтер күләме», «эш күләме». Һынлы сәнғәттә күләм тип һүрәтләнгән предметтың арауыҡ характеристикаһын художестволы саралар менән иллюзор биреү атала.
 
== Күләмде иҫәпләү ==
48 юл:
* [[Котила]] = 0,275 литр
 
=== Боронғо йәһүдсә<ref>«ТЕГИЛАТ ГАШЕМ»  — ISBN 965-310-008-4</ref> ===
* [[Эйфа]] = 24,9 литр
* Гин = 1/6 эйфа = 4,15 литр
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Күләм» битенән алынған