Әлибай Мырҙағолов: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) 1)вроде везде пишется Нуғай. 2)считаю что статьи обо всех российских императорах должны быть в Башвики |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) |
||
27 юл:
Әлибай Мырҙағолов сығышы менән [[Ырымбур губернаһы]] [[Нуғай даруғаһы]] [[Мең (ҡәбилә)|Ҡырҡөйлө-Мең]] улусы (хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]] [[Шишмә районы]] [[Әлбәй]] ауылы) [[Суҡраҡлы]] ауылы [[башҡорттар]]ынан<ref name="ЭБЭ2013">{{ЭБЭ2013|index.php/8-spisok/8667-alibaj-murzagulov|Алибай Мурзагулов|автор=[[Ҡолбахтин Нәзир Мырҙабай улы|Кулбахтин Н. М.]]}}</ref><ref name="Таймасов С. У."/>.
Уның
Ҡырҡөйлө-Мең улусы старшинаһы, Нуғай даруғаһының төп старшинаһы вазифаларын башҡара.
37 юл:
1759 йылда Әлибай Мырҙағолов башлығында Нуғай даруғаһы кешеләре уларҙың ерҙәрендә мишәрҙәр һәм татарҙарҙың үҙ-аллы килеп урынлашыуына протест белдереп Өфө провинциаль канцелярияһына мөрәжәғәт итә{{sfn|История башкирского народа|2011|с=280}}.
[[Башҡортостанда 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышы|1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышы]] башланғас, 1773 йылдың октябрендә [[Өфө провинцияһы]]ның [[Стәрлетамаҡ]] пристане эргәһендә башҡорт-мишәр хөкүмәт командаһын ойоштороуҙа ҡатнаша. [[Пугачёв Емельян Иванович|Е. И. Пугачёвтан]] указ ала. 1773 йылдың ноябрь башында [[Салауат Юлаев]] менән бергә командаларҙың бер өлөшөн (1200 кешене) баш күтәреүселәргә килтерә<ref name="Таймасов С. У.">{{книга|автор=[[Таймаҫов Салауат Усман улы|Таймасов С. У.]]|заглавие=Восстание 1773—1774 гг. в Башкортостане|ссылка=|ответственный=|место=Уфа|издательство=Китап|год=2000|том=|страниц=376|страницы=203-204 |isbn=5-295-02163-7|ref=Таймасов С. У.}} </ref>.
1774 йылдың мартына ҡәҙәр Берда ихтилалсылар үҙәгендә [[Кинйә Арыҫланов]]тың ставкаһында хеҙмәт итә. [[Ырымбур]]ҙы ҡамауға алғанда, Кинйә Арыҫланов менән бергә башҡорт атлылары менән етәкселек итә<ref name="Таймасов С. У."/>.
43 юл:
1774 йылдың апрель башында Е. И. Пугачёв тарафынан [[Өфө]]гә һөжүм итергә ебәрелә. Батша хөкүмәтенә көрәштең перпективаһы булмауын аңлап, 7 апрелдә Нуғай даруғаһы старшиналары төркөмө рәтендә Өфө провинциаль канцелярияһына «ғәйептәрен танырға» килә. [[Ҡасҡын Һамаров]]тың, [[Ҡаранай Моратов]]тың хәрәкәтен нейтралләштерергә тырыша<ref name="Таймасов С. У."/>.
1774 йылдың йәйендә ихтилал яңы көс менән тоҡанғас, йәнә баш күтәреүселәр яғына күсә, 5 июлдәге [[Ашҡаҙар (йылға)|Ашҡаҙар]] йылғаһы буйындағы кенәз [[
Голицын Пётр Михайлович|П. М. Голицын]] етәкселегендәге хөкүмәт ғәскәрҙәренә ҡаршы алыштың етәкселәренең береһе була<ref name="ЭБЭ2013"/>. 1774 йылдың июль уртаһында батша хөкүмәте яғына сыға. Баш күтәреүселәр хәрәкәтен баҫтырыуҙа ҡатнаша. 1774 йылдың сентябрендә генерал П. С. Потемкин бойороғо буйынса Нуғай даруғаһы буйлап йөрөп баш күтәреүселәрҙең лидерҙарын ҡорал һалырға өгөтләй<ref name="Таймасов С. У."/>. 1774 йылдың көҙөндә ихтилалсы башҡорт старшиналарын [[Ҡазан]] йәшерен комиссияһына ебәреүҙе ойоштора<ref name="ЭБЭ2013"/>.
| |||