Антал Регули: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
Sherbn (фекер алышыу | өлөш)
45 юл:
== Регули төҙөгән Төнъяҡ Урал картаһы ==
 
Буласаҡ карта эскизын Регули үҙ юлы маршруты буйлап төҙөй, ул үҙ күҙәтеүҙәренә һәм урындағы халыҡ биргән мәғлүмәттәргә таяна . Академик П. И. Кеппенгә 1847 йылдың 21 ғинуарында ул : «''Карта моя, будучи составлена для этнографических целей, не должна быть рассматриваема с одной только географической точки зрения. Для интересов этнографа нет необходимости, чтобы в географическом начертании страны соблюдена была строгая математическая точность''» тип яҙа. «''..Я старался... составить полную картину главнейших географических условий страны... показать главные направления и повороты рек и возвышенностей, обусловливающих общую физиономию страны''»,- тиелгән уның академик П.Кеппенға яҙған хатында (Перевод письма венгерского путешественника г-на Регули к члену Русского географического общества академику П. И. Кеппену от 21 января 1847 г./Зап. Русск. геогр. об-ва.— Кн. III —СПб., 1849.—С. 160).
 
Регулиҙың картаһы геодезия нигеҙе булмағанлыҡтан бик теүәл тип әйтеп булмай, ләкин ул Урал тауҙарының төнъяғын быға тиклем төҙөлгән карталарға ҡарағанда теүәлерәк, дөрөҫәрәк тасуирлай. Был картаның төп ҡиммәте - география объекттарҙа манси атамалары һаҡланыуҙа, уларҙың күбеһе, бигерәк тә тауҙар атамалары, беҙҙең көнгәсә килеп еткән. «Что касается до имен и названий мест,— писал Регули в указанном письме,— то они обозначены со всею полнотой там, где живут вогулы». Карта топонимика буйынса бай материал бирә, тикшеренеүсе үҙе әйткәнсә, «нет ни одной деревушки, ни одной вогульской жилой лачуги, которая не была бы показана на карте» (Перевод письма...— С. 162. 1983 йылда Регулиның хаттары нәшер ителә).