Википедия

Ҡомалаҡ (үҫемлек): өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, орфография
30 юл:
|ipni =
}}
'''Ҡомалаҡ''' ''(лат. Húmulus'')- [[сәскәлеләр]] тибындағы киндерҙәр ғаиләһенән булған [[күп йыллыҡ]] йәшкелт аҡ сәскәле, үрмәле үҫемлек. Ҡомалаҡ сәскәһенән сүпрә ҡайнаталар. Ике төрө билдәле.
 
== Ботаник аңлатма ==
36 юл:
 
== Төҙөлөшө ==
 
* Ике өйлө үләнсел үҫемлек.
* Һабағы оҙон, өҫкә табан сәғәт теле уңайына үрмәләп үҫә.
* Япраҡтары ҡапма-ҡаршы урынлашҡан, өс йәпле.
* Ата сәскәләр ҡатлаулы һепертке формаһында.
* Инә сәскәләр алтынһыу йомарсаҡ формаһында.
* Емеше спиралгә уралған яралғылы сәтләүек.
Ҡомалаҡ – — ике өйлө үҫемлек, йәғни ата һәм инә сәскәләре була. Ҡулланыу өсөн үҫемлектең алтынһыу йоморсаҡ инә сәскәләнсәскәләрен йыялар.
 
== Химик составы ==
Юл 49 ⟶ 48:
 
== Төрҙәре һәм таралыуы ==
 
Был ырыуға тҡбәндәге төрҙәр керә:
* Ҡәҙимге ҡомалаҡ (H. Lupulus) − [[Рәсәй]]ҙең [[урта зоналарында]] дымлы ҡыуаҡлыҡтарҙа үҫә.
* [[Япон Ҡомалағы]](H. Scandens) − [[Япония]]ла, [[Ҡытай]]ҙа, [[Рәсәй]]ҙең [[Алыҫ Көнсығыш]]ында үҫә.
 
[[Башҡотостан]]да ҡомалаҡты һыу буйҙарындағы әрәмәлектәрҙә осратырға мөмкин. Ағастарҙы ҡуйы япраҡлы оҙон һабаҡтары менән сырмалаған был үҫемлекте сүпрә эшләрэшләү өсөн элек бик күпләп йыйғандар. Хәҙер ҡамырҙы әҙер [[сүпрә ]](дрожжи) ҡулланып әҙеләйҙәр, шуға ла ҡомалаҡ әйләнештән сығып бара. Һатыуҙағы сүпрә шул уҡ ҡомалактан әҙерләнә, шуға ла ҡомалаҡты культуралы үҫемлек тип һанарға була.
 
Был үҫемлекте үҫтереүе ҡыйын түгел, урмандан тамырын ҡаҙып алып ултыртһаң, бик матур декоратив үҫемлек булып йылдар буйы хеҙмәт итәсәк.
 
Бик әрһеҙ үҫһә лә, ҡомалаҡ сәскәһен йыйыу еңел түгел. [[Сәскә]]ләре бейек үрмәләген үҫемлектең осонда ғына була.
 
== Ҡулланыу ==
* Әсетке әҙерләү өсөн ҡомалаҡ сәскәләрен шәрбәт он боламығына (болтушка) һалалар.
* [[Һыра]]ның составында ҡомалаҡ бар.
* Кулинарияла ҡомалаҡ тың тамырын башта тоҙло һыуҙа бешереп алып, һуған менән ҡыҙҙырып икенсе блюдо әҙерләйҙәр.
* [[Бельгия]]ла йәш япрағынан һәм һабағынын салат әҙерләйҙәр, ашҡа һәм соустарға ҡушалар.
* [[Румыния]]ла һәш үҫентерәрҙе [[спаржа]] урынына ҡулланалар.
* [[Медицина]]ла ҡомалаҡ киң ҡулланыла. Өй шарттарында ҡомалаҡ сәскәләрен мендәр эсенә һалып, тынысландара, баш ауыртауын баҫа торған мендәр әҙерләргә мөмкин.
== Әҙәбиәт ==
* Шәрәфетдинов Д. М. Йәшел байлыҡ. –Өфө-Өфө: Китап, 2011. -64−64 бит. ISBN 978-5-295-05347-4
* {{ФлораСССР|автор=Ярмоленко А. В.|часть=Род 374. Хмель — Humulus|том=5|стр=382—383}}
 
== Һылтанмалар ==
{{wiktionary|хмель}}
* {{ВТ-ЭСБЕ|Хмель, растения из семейства коноплевых}} <small>Проверено 25 ноября 2008  г.</small>
* {{Из БСЭ|http://slovari.yandex.ru/dict/bse/article/00086/89500.htm}} <small>Проверено 10 октября 2009  г.</small>
* {{GRIN|genus|5854|{{v|11|7|2010}}}}
* {{EOL|61336|{{v|11|7|2010}}}}
* [http://plants.usda.gov/java/profile?symbol=HUMUL ''Хмель'' на сайте USDA NRCS]{{ref-en}} <small>Проверено 25 ноября 2008  г.</small>
* [http://flower.onego.ru/liana/humulus.html ''Хмель'' в Энциклопедии декоративных садовых растений] <small>Проверено 25 ноября 2008  г.</small>
 
 
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
<references/>
 
[[Категория:Киндер һымаҡтар]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡомалаҡ_(үҫемлек)» битенән алынған