Рәшит Ниғмәти: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
күренеште төҙәтеү, өҫтәмә мәғлүмәт
4 юл:
|Рәсеме =
|Рәсем аңлатмаһы =
|Тыуған ваҡыттағы исеме = Рәшит Ниғмәтулла улы Ниғмәтуллин
|Псевдонимдары = Рәшит Ниғмәти
|Тыуыу датаһы = 27.1.1909
|Тыуған урыны = [[{{ТУ|Рәсәй империяһы]],|Рәсәй империяһында}} {{ТУ|Һамар губернаһы}}, Николаевск өйәҙе<ref (хәҙергеname="ҺГ">Хәҙерге [[Һамар өлкәһе]]нең {{ТУ|Оло Чернигов районы}})</ref> [[Диңгеҙбай]] ауылы
|Вафат булыу датаһы = 13.10.1959
|Вафат булған урыны = [[Башҡорт АССР-ы]]ның {{ВБУ|Өфө}} ҡалаһы
|Эшмәкәрлек төрө = {{поэт|СССР|XX быуат|Башҡорт}}, драматург, тәржемәсе
|Әүҙемлек йылдары = 1933—1959
|Гражданлығы = {{Российская империя}} → {{USSR}}
|Йүнәлеше = социалистик реализм
24 юл:
}}
{{фамилиялаш|Ниғмәтуллин}}
'''Рәшит Ниғмәти''' (тулы исеме '''Рәшит Ниғмәтулла улы Ниғмәтуллин''', [[27 ғинуар]] [[1909]] — [[13 октябрь]] [[1959]]) — башҡорт шағиры, тәржемәсе, драматург. Башҡорт әҙәбиәте классигы. [[Башҡортостандың халыҡ шағиры]] (1959). [[Бөйөк Ватан һуғышы]]нда ҡатнашыусы. 1944 йылдан ВКП(б) ағзаһы. [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] (1944), ике [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] (1949, 1955) ордендары кавалеры.
 
== Биографияһы ==
Рәшит Ниғмәти 1909 йылдың 27 ғинуарында хәҙерге [[ҺамарРәсәй өлкәһеимперияһы]]ның [[Оло ЧерниговҺамар районыгубернаһы]]ның Николаевск өйәҙе<ref name="ҺГ" /> [[Диңгеҙбай]] ауылында ярлы крәҫтиән ғаиләһендә тыуған. 1916—1918 йылдарҙа мәҙрәсәлә белем ала. Йәшләй етем ҡала: [[1918]] йылда әсәһе, [[1921]] йылда атаһы үлә. Етем ҡалғас, [[Һамар]], [[Украина]] балалар йорттарында тәрбиәләнә. [[1924]] йылда [[Өфө]]гә килә һәм Ленин исемендәге мәктәпкә урынлаша. [[1930]] йылда Өфө рабфагын тамамлай. 1931 йылдан [[Туймазы районы]]ның «Ленин юлы» гәзитендә эш башлай. 1933—1936 йылдарҙа Алыҫ Көнсығышта хәрби хеҙмәттә була, шунан ҡабат Туймазы районына эшкә ҡайта.
 
17 йәшенән шиғыр яҙа башлай. 30-сы йылдарҙа шиғырҙары танылыу ала. [[1933]] йылда «Кереш» исемле тәүге шиғри йыйынтығы сыға. Яңы тормош ҡороу, «иҫкелек ҡалдыҡтары» менән көрәш яҙыусының төп темаһы була. 1938 йылда Яҙыусылар союзына алына, унда яуаплы сәркәтип эшенә тәғәйенләнә. Китап нәшриәтендә мөхәррир була. «Дауылдар тыуҙырған ғүмер» (1938), «Йәмле Ағиҙел буйҙары» (1940), «Минең баҡсала» (1941) шиғыр һәм поэма йыйынтыҡтары башҡорт халҡының 20-30-сы йылдарҙағы тормошона арналған. [[Бөйөк Ватан һуғышы]] башланғас, Өфөнән алыҫ түгел [[Алкин]] ауылында сапер эшенә өйрәтеүсе итеп тәғәйенләнә. [[1943]] йылда [[112-се Башҡорт кавалерия дивизияһы]]на барғас, үпкәһе шешеп ауырый. Өфөлә госпиталдә дауалана, хәрби хеҙмәттән бушатыла.