Шәриғәт: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Guram52 (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Guram52 (фекер алышыу | өлөш) |
||
36 юл:
Ул '''ғүкүбә''' тип атала ({{lang-ar|عقوبة}}). Язаны шәриғәт хөкөмдары - ҡаҙый билдәләй, ул һәр енәйәткә шәриғәттәге талаптарҙы яҡшылап өйрәнеп ҡарар сығара. Ғүкүбә Ҡөрьәнгә һәм Сөннәткә таянып ҡына башҡарыла. Енәйәт өсөн яза кешенең кем икәнлегенә ҡарамай бер үк рәүештә бирелә {{sfn|Али-заде, А. А.|2007|loc=[http://islamicencyclopedia.narod.ru/articles/783.html Укуба]}}.
Язалар өс төргә бүленә: иҫкәртеү язаһы (хәдд), үс алыу язаһы (ҡисас, диййә, кәффәрәт, мираҫтан мәхрүм итеү) һәм өгөт-нәсихәт, еңелерәк яза (тәзир){{sfn|Али-заде, А. А.|2007|loc=[http://islamicencyclopedia.narod.ru/articles/783.html Укуба]}}.
* '''Хәдд''' — өммәттең әхлаҡи хәленә хәүеф тыуҙыра торған енәйәттәргә ҡаралған яза. Бындайҙарға, мәҫәлән, зина ҡылыу, зина ҡылды тип ғәйбәт таратыу, иҫерткес эсеү, кеше мөлкәтен ҡанунһыҙ үҙләштереү инә. Бындай енәйәттәр өсөн штраф, ҡамсылау, зинданға ябыу, үлем язаһы (рәжм) биреү ҡаралған {{sfn|Али-заде, А. А.|2007|loc=[http://islamicencyclopedia.narod.ru/articles/783.html Укуба]}}.
* '''Үс алыу язалары''': ҡисас (үс), диййә (компенсация), кәффәрәт (ғәфү ителеүгә өлгәштереү) һәм мираҫтан мәхрүм итеү. Алдан уйлап кеше үлтергән өсөн кешегә үлем язаһы бирелә. Мәгәр айырым осраҡтарҙа үлтерелгән кеше өсөн түләү (кәффәрәт) йәки килтерелгән зыянды ҡаплатыу (диййә) юлы менән хәл ителереүе ихтимал. Осраҡлы үлтереш булғанда йәки яралағанда диййә түләнә {{sfn|Али-заде, А. А.|2007|loc=[http://islamicencyclopedia.narod.ru/articles/783.html Укуба]}}.
* '''Тәзир''' — төрлө хоҡуҡ боҙоуҙар айҡанлы ҡулланыла.
== Әҙәбиәт ==
== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания}}
[[Категория:Ислам терминдары]]
[[Категория:Шәриғәт]]
| |||