Магнит ҡыры: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
категория
YANBEK (фекер алышыу | өлөш)
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
{{Электродинамика}}
[[Файл:Magnet0873.png|thumb|250px|right|Картина [[линии магнитной индукции|силовых линий магнитного поля]], создаваемого постоянным магнитом в форме стержня. [[Железные опилки]] на листе бумаги.]]
{{See also|Электромагнит ҡыры}}
{{See also|Магнетизм}}
'''Магнит ҡыры''' (магнитное поле)— физикала хәрәкәт итеүсе электр зарядтары һәм магнит моменты булған есемдәргә, уларҙың хәленә ҡарамай, тәҫьир итеүсе көс ҡыры<ref>БСЭ. 1973, «Советская энциклопедия»</ref>; Электромагнит ҡырының магнит өлөшөн тәшкил итеүсе<ref> Айырым осраҡтарҙа магнит ҡыры электр ҡыры булмаған саҡта ла була, магнит ҡыры электр ҡыры менән динамик яҡтан бик ныҡ бәйләнгән (бер береһен переменный электрик һәм магнит ҡыр менән булдыралар) (взаимное порождение переменными электрическим и магнитным полем друг друга). Шулай уҡ яңы башланғыс системаға күскәндә магнит һәм электр ҡыры бер береһе аша билдәләнә (выражаются), тимәк тулыһынса айырыла алмайҙар .</ref>.
 
Магнит ҡырын зарядлы киҫәксәләр тогы йәки атомдарҙағы электрондарҙың магнит моменттары булдыра (тотороҡло, даими магнит).
 
Шулай ук магнит ҡыры электр ҡыры үҙгәргәндә хасил була.
 
Магнит ҡырының төп көс характеристикаһы - — '''магнит индукцияһы''' векторы '''В''' булып тора, математикала ул -вектор ҡыры <math>\mathbf{B} = \mathbf{B}(x,y,z)</math> менән билдәләнә <math>\mathbf{B}</math> <!--<math>\vec{B}</math>  — просили не убирать это.--> (вектор индукции магнитного поля)<ref name="Javorski">''Яворский Б. М., Детлаф А. А.'' Справочник по физике: 2-е изд., перераб.  — {{М}}: [[Наука (издательство)|Наука]], Главная редакция физико-математической литературы, 1985,  — 512 с.</ref>. С математической точки зрения <math>\mathbf{B} = \mathbf{B}(x,y,z)</math>.
 
Йыш ҡына магнит индукцияһы векторы ҡысҡаса магнит ҡыры тип атала.
 
Магнит ҡыры шулай уҡ башҡа мөһим характеристикаһы - — '''вектор потенциалы''' менән тасуирлана.
 
Вакуумда магнит мөхите булмағанда магнит ҡыры көсәнешлелеге векторы '''Н''' белән билдәләнә, сөнки вакуумда '''Н''' = '''В'''. Ләкин магнит мөхитендә '''Н''' шул физик мәғәнәгә әйә булмай һәм дөйөм осраҡта '''В''' ҡулланыла.
 
Махсус сағыштырмалылык теорияһында магнит ҡыры электр ҡырҙарының һөҙөмтәһе итеп ҡарала.
 
Ҡырҙың квант теорияһы буйынса магнит ҡыры - — электромагнит ҡырының айырым осорағы һәм фундаменталь массаһыҙ [[бозон]] - — [[фотон]] менән таратыла.
 
Магнит ҡыры Био  — Савар  — Лаплас законы һәм дөйөм осраҡта Максвелл тигеҙләмәләре менән тасуирлана.
 
Магнит ҡырын есемдең айырым бер төрө итеп ҡарарға була <ref> Ләкин шуны күҙ уңында тоторға кәрәк: был есемдең бер нисә фундаменталь сифаты ғәҙәттәге зарядлы киҫәксәләр араһындағы үҙ-ара бәйләнеште булдырыусы магнит моменты булған «матдә» тип аталған «"есем»"дең( «материяның»)сифаттарынан айырыла</ref>.
 
Магнит ҡырҙары ( махсус сағыштырмалылык теорияһы контексында)электр ҡырҙары булыуының кәрәкле эҙемтәһе.
 
Магнит һәм электр ҡыры бергә электромагнит ҡырын тыуҙыра, уларҙың эҙемтәһе булып свет һәм башҡа электромагнит тулҡындар тора.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Магнит_ҡыры» битенән алынған