Ҡан: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тамғалар: Мобиль үҙгәртеү Мобиль ҡушымта аша үҙгәртеү
2 юл:
 
== Составы ==
Ҡан күҙәнәктәргә туҡлыклы матдәләр, кислород килтерә, метаболизм ҡалдыҡтарын сығара. Тән температураһын бер кимәлдә тоторға ярҙам итә, инфекциялар менән көрәшә һәм зарарланған ҡан тамырҙарын таҙарта. Ҡан [[плазма]]нан [[Лейкоциттар|лейкоцит]] һәм [[эритроцит]]тарҙанэритроциттарҙан тора.
[[Йөрәк]]тең ритмик ҡыҫҡарыуы нәтижәһендә ҡан әйләнеше булдырыла. Ҡан система буйлап [[ҡан тамырҙары]] буйынса хәрәкәт итә. Гистобиологик барьер булыу сәбәпле ҡан башҡа тән туҡымалары менән тәьҫир итешмәй. Ҡан кеше массаһының 6,5—7 % тәшкил итә. Умыртҡалыларҙың ҡанындағы [[ҡыҙыл төҫ]]тө эритроциттарҙағы [[гемоглобин]] бирә. Ҡайһы бер [[моллюскалар]] һәм [[быуынтыҡ аяҡлылар]]ҙың ҡанына [[зәңгәр]] төҫтө [[гемоцианин]] бирә.
 
* [[Лейкоциттар]] — төҫһөҙ күҙәнәнәктәр. Улар [[организм]]ға килеп ингән сит өлөшсәләрҙе эләктереп ала һәм үҙләштереп һаҡлау функцияһын башҡара.
* [[Эритроциттар]]ҙаЭритроциттарҙа [[гемоглобин]] тигән махсус матдә була. Ул кислородты еңел генә үҙенә ҡушырға һәм бирергә һәләтле.
* Бынан тыш ҡанда лейкоциттар һәм эритроциттарҙан тыш, ҡан пластинкалары — [[тромбоциттар]] була. Улар ҡан системаһы йәрәхәтләнгәндә һәм ҡан аҡҡанда ҡандың ойошоуын тәьимтәьмин итәләр.
[[Умыртҡалылар|Умыртҡалы]] йылы ҡанлы хайуандарҙың ҡаны тән температураһын көйләүгә булышлыҡ итә.
Һыуҙа йәшәүсе [[балдаҡлы селәүсендәр]] һәм [[моллюскылар]]ҙың ҡаны составы буйынса диңгеҙ һыуына яҡын. Унда лейкоциттар һәм эритроциттар аҙ. Ҡоро ерҙә йәшәгән хайуандарҙың ҡанында был күҙәнәктәр һаны арта.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡан» битенән алынған