Углеводтар: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ләйсән (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
2 юл:
{{Другие значения|Сахара (мәғәнәләр)}}
[[Файл:Lactose.svg|thumb|310px|[[Һөт]] составындағы дисахарид — лактозының структур формулаһы]]
'''Углево́дтар''' — молекулаһында бер нисә гидроксиль төркөм һәм
Углерод, кислород һәм водородтан торған тереклек өсөн кәрәкле органик берләшмәләрҙең күп һәм киң таралған төркөмө<ref>Толковый словарь современного башкирского литературного языка. (под. ред З. Г. Ураксина, 2005)</ref>.
'''Сахара́ ''' — түбән молекулалы угреводтарҙың икенсе исеме: моносахаридтар, дисахаридтар һәм олигосахаридтар.▼
Был органик матдәләр класы атамаһы «углерод гидраты» исеменән килеп сыҡҡан. Бындай атаманы 1844 йылда Карл Шмид тәҡдим иткән. Ул ваҡытта билдәле булған углеводтарҙың составы, йәғни брутто-формулаһы C<sub>x</sub>(H<sub>2</sub>O)<sub>y</sub> формулаһына тап килгән. Шуға күрә, углеводтар шартлы рәүештә [[һыу]] менән [[углерод]] берләшмәһе тип ҡаралған.
Углеводтар барлыҡ үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһында тере [[организм]]дарҙың күҙәнәктәре һәм туҡымаларының айырылғыһыҙ компоненты булып тора, массаһы буйынса Ерҙәге барлыҡ органик матдәләрҙең төп өлөшөн тәшкил итә. Үҫемлектәрҙә барған [[фотосинтез]] процессы бөтә тере организмдар өсөн углевод сығанағы булып тора.▼
▲'''
▲Углеводтар барлыҡ үҫемлектәр һәм хайуандар донъяһында тере [[организм]]дарҙың күҙәнәктәре һәм туҡымаларының айырылғыһыҙ компоненты булып тора
Массаһы буйынса Ерҙәге барлыҡ органик матдәләрҙең төп өлөшөн тәшкил итә.
Үҫемлектәрҙә барған [[фотосинтез]] процессы бөтә тере организмдар өсөн углевод сығанағы булып тора.
Углеводтар органик берләшмәләрҙең киң класы. Улар үҙенсәлектәре буйынса бер-береһенән бик ныҡ айырылалар. Был үҙенсәлектәр уларға тере организмдарҙа иҫ китмәле күп төрлө функцияларҙы башҡарырға мөмкинлек бирә.
Үҫемлектәрҙең ҡоро массаһының 80 %, хайуандарҙың 2-3 % ошо класс берләшмәләре тәшкил итә<ref name="Абакумова" />.
== Иҫкәрмәләр ==
|