Боронғо олимпия уйындары: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
9 юл:
Одимпия уйындарына бәйле беренсе тарихи факт булып Элида батшаһы Ифит һәм [[Спарта]] закондар сығарыусы [[Ликурго]] тергеҙгән. Уларҙың исемдәре боронғо дискыларҙа һынландырылған. Ул дискылар Гера храмында беҙҙең эраға тиклемге 2-се быуаттарҙан һаҡланған. Шул дәүерҙән алып ике ярыш уйындар араһы дүрт йылдан торған. Грецияла иҫәп беҙҙең эраға тиклемге 776 йылдан иҫәпләнгән.
Төрлө илдәрҙең ғалимдәре араһында бөгөнгәсә атлеттар ниндәй ярыш төрҙәре буйынса ярышыуҙары тураһында бәхәстәр бара. Иң киң таралған версия булып йүгереү торған. Әммә артабан тәгәрмәстәрҙә әйләнеү төрө лә ҡушылған.
Ярыштарҙа тик тулы хоғуҡлы элиндар ғына ҡатнаша алған. Гректар һәм варварҙар тик тамашасылар булараҡ ҡына килгәндәр. Һуңғарағ римлеләргә, хужалар булараҡ, дини уйындар буйынса үҙгәрештәр индерә алған. Жрецтарҙан тыш ҡатын-ҡыҙҙар ҙа уйынды тамаша ҡылыу хоҡуғын файҙаланмаған. Тик ҡатын ҡыҙҙар ситтән тороп ҡына ҡатнашҡан. Улар ярышҡа тәгәрмәстәр ебәрә алған. Бынан тыш маҡсаттарына ынтылыусан ҡатын ҡыҙҙар өсөн гректар махсус уйындар ойошторған. Еңгән ҡатнашыусыға бүләк итеп шулай уҡ зәйтүн гөлләмәһе һәм ризыҡтар бирелгән, өлөшләтә –ит булған.
== Олимпиялағы спорт ҡоролмалары ==
Олимпия стандионы яйлап ҡына, уйындарҙың популярлығы үҫеүенә ҡарап төҙөлгән. Был Боронғо Грецияның минбәрҙәре булған беренсе стадионы. Беҙҙең эраға тиклемге V быуатта модернизация үткәрелгәндән һуң ул 40 мең тамашасыны һыйҙыра алған. Спорт стадионының размерҙары 212 –гә 32 метр иәшкил иткән. Ә йүгереү һуҡмағында бер юлы егерме кеше йүгерә алған.
Олимпия ипподромы шуоай уҡ иҫ китерлек ҙурлыҡта булған. Оҙонлоҡҡа 700 һәм киңлеккә 300 метр булған.
Спортсмендар тренировкаһы өсөн Гимнасиялар файҙаланылған. Ул ҡоролма асыҡ ерҙә, әммә ҙурлығы буйынса төп стадион һымаҡ булған. Яндарында көрәшселәр шөғөлләнһен өсөн палестралар булған. Улар эсендә көрәш, ҡул һуғышы, һәм башҡа спорт төрҙәре күнекмәләре өсөн махсус майҙандары булған шаҡмаҡ ҡоролмалар торған.
Беҙҙең эрәғә тиклемге IV быуатта архитектор Леонид олимпия ауылын үтәүсе «[[Леонидойон]]» ауылы төҙөогән. Ул бина 44 калонна менән уратып алынған үҙәк йорттан торған. Ишектәре һәр дүрт тарафта булған. Тыш яҡта июник 138 колоннанан торған колоннада булған.
Олимпия уйындары дини яҡтан мөһим урын тотҡан, шуға күрә Олимпияла ғибәҙәтханалар һәм изге йорттар булған.
Уйындарҙы тыйғандан һуң ҡоролмалар әҙәйгән, VI быуаттаға ике көслө ер тетерәү һөҙөмтәһендә емерелгән. Ә ипподром һыу баҫыу һөҙөмтәһендә юҡҡа сыҡҡан.
== Иҫкәрмәләр ==
| |||