Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү
27 юл:
 
== Тарихы ==
[[1936 йыл]]—[[1938 йыл]]дарҙа коллектив БАССР-ҙың Берләшкән театрҙар ҡарамағындағы концерт-эстрада бюроһында барлыҡҡа килә, Башҡорт театр училищеһы һәм үҙешмәкәр башҡарыусыларынан төҙөлә. 1938 йылда Башҡорт дәүләт филармонияһында булдырылған Башҡорт йыр, бейеү һәм музыка ансамбленә үҙгәртелә. [[1939 йыл]]дың 11 мартында Игорь Моисеев уҡыусыһы [[Ғәскәров Фәйзи ӘҙеһәмӘҙһәм улы]] ансамблде етәкләй башлай. Был дата ансамблдең тыуған көнө һанала.
 
[[1940 йыл]]да Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленә айырыла. [[1940 йыл]]дың йәйендә ансамблдең Башҡортостан буйлап беренсе гастролдәре үтә. [[1941 йыл]]дың башында [[Мәскәү]]ҙә уҙғарылған Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында ҡатнаша. [[1955 йыл]]да Мәскәүҙә уҙғарылған Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында ҡабаттан ҡатнаша, бөтә союзға билдәле булып китә.
 
[[1988 йыл]]да коллективҡа [[Ғәскәров Фәйзи Әҙеһәм улы|Фәйзи Ғәскәров]] исеме бирелә.
 
[[1991 йыл]]да филармониянан айырылып сығып, [[юридик шәхес]] статусын һәм Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле исемен ала. [[1994 йыл]]да бер үк ваҡытта [[АҠШ]] һәм [[Төркиә]] илдәренә гастролдәргә сыға.
 
[[1996 йыл]]дың декабрь айында Рәсәй Федерацияһы мәҙәниәт министрлығы ансамблгә «Академик» исемен бирҙе.
 
[[2007 йыл]]да ансамбль Урал-Волга буйы төбәгендә тиңе булмаған үҙ бинаһына эйә була.
 
* 2013 йылдың октябрендә [[ЮНЕСКО]] штаб-фатирында ансамблегә «Биш ҡитға» алтын миҙалы, «Донъя илсеһе» дипломы тапшырылды<ref>[http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/detail.php?id=399859 Информация из Официального сайта Министерства культуры РФ]</ref>.
 
2016 йылдың июнендә [[Мексика]]ла үткән Бөтә донъя фольклориадала ҡатнашып, уңышлы сығыш яһай.
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм премиялары ==
* [[Ғәлимов Сәләм исемендәге премия]] (1978).
* [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы|Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]].
* [[ҒәлимовБашҡортостан СәләмРеспубликаһының Салауат Юлаев исемендәге премиядәүләт премияһы]]һы (19781990).
* 1994 йылда «Донъя йондоҙҙары» фестиваленең бронза бүләге (1994, Төркиә).
* 2005 йылдың декабрендә Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбленә «Известия» гәзите ойошторғангәзитенең «Танылыу» премияһы тапшырыла(2005, декабрь).
* 2013 йылдың октябрендә [[ЮНЕСКО]] штаб-фатирында ансамблегәның «Биш ҡитға» алтын миҙалы, һәм «Донъя илсеһе» дипломы тапшырылды<ref>[http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/detail.php?id=399859(2013, Информация из Официального сайта Министерства культуры РФ]</ref>октябрь).
 
== Репертуар ==
 
=== «Алтын фонд» (ҡуйыусы Ф. Ғәскәров) ===
* «Ете ҡыҙ» башҡорт лирик бейеүе
* «Заһиҙә» башҡорт лирик бейеүе
* «Заһира» башҡорт бейеүе
* «Гөлнәзирә» тау башҡорттары бейеүе
* «Шаян ҡыҙҙар» шаян башҡорт бейеүе
* «Өс таған» башҡорт бейеүе
* «Өйрәтеүселәр» башҡорт бейеүе
* «Төньяҡ амурҙары» башҡорт бейеүе
* «Кис ҡапҡа төбөндә» мари бейеүе
* «Кейәү» шаян татар бейеүе
* «Бесәнселәр» татар бейеүе һәм башҡалар.
 
Юл 66 ⟶ 68:
* «Ҡурай сәскәһе» башҡорт бейеүе — хореографик постановка
* «Бөркөттәр иле» башҡорт бейеүе — хореографик постановка
* «Байыҡ» хәрби башҡорт бейеүе
* «Француз яулығы» башҡорт бейеүе
* «Ҡумыҙ иленән» башҡорт бейеүе
* «Башҡортостан йәшлеге» башҡорт бейеүе
* «Еҙ үксә» башҡорт ир-егеттәре бейеүе һәм башҡалар.
Юл 74 ⟶ 76:
=== Рәсәй һәм Яҡын сит илдәр халыҡ бейеүҙәре ===
* «Урыҫ сюитаһы» бейеүе
* «Камчатка яҙмалары» коряк бейеүе
* «Күңел асыу» белорус бейеүе
* «Тверь күңел асыуҙары» урыҫ бейеүе
* «Кария» сыуаш бейеүе
* ингуш байрам бейеүе
* удмурт байрам бейеүе
* «Шалом» йәһүдтәр бейеүе
* «Гопак» украин бейеүе һәм башҡалар.
 
Юл 87 ⟶ 89:
* «Гаучо» аргентина көтөүселәре бейеүе
* елпеүес менән корея бейеүе
* «Андалусия кистәре» испан бейеүе
* «Арагон хотаһы» испан бейеүе
* һинд бейеүе
* «Чичердык» ҡалмыҡ бейеүе
* "Бангладеш ритмдары һәм көйҙәре "
* «Сиртаки» грек бейеүе
 
Был ансамбль башҡарған бейеүҙәрҙең тулы исемлеге түгел. Бөгөнгө көндә труппа донъя халыҡтарының 140-тан ашыу бейеүҙәрен сәхнәгә сығарған.