Урал тауҙары: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
37 юл:
Башҡорт телендә «Урал» топонимы бик боронғо, бәлки тәүтөрк хәлдә саҡҡа ҡайтарып ҡалдырыла. Уны {{lang-ba|үр}} ~ др.-тюрк. ''*ör'' «бейеклек, ҡалҡыулыҡ» тигән һүҙ менән бәйләйҙәр. Бынан тыш, «Урал» башҡортса «урау», йәғни «билбаулау», «уратыу» тигәндән килеп сыҡҡан тигән икенсе фараздар ҙа бар<ref>{{статья |автор= Конкашпаев Г. К.|заглавие= По поводу названия «Урал»|ссылка= http://elar.urfu.ru/handle/10995/27811|язык= |издание= Вопросы топономастики|год= 1971|выпуск= 5|страницы= 75|doi= |issn=}}</ref>.
 
Хәҙерге заман топонимикаһы ике төп версияны килтереп сығарҙы<ref name="GnU">{{Географические названия Урала|2008|6}}</ref>. Манси версияһы авторы Э. К. Гофман Урал атамаһын мансиҙағы ''«ур»'' (тау) һүҙе менән бәйләй. XX быуатта был теорияны венгр ғалимдары — {{lang-mns|ур ала}} (тау үре) тигән менән бәйләп, дауам итә. Әммә мансиҙар үҙҙәре Уралды ''Нөр'' (Таш) тип атай һәм бер ваҡытта ла ''«ур ала»'' төшөнсәһен ни Уралға, ни уның айырым тауҙарына ҡарата ҡулланмаған<ref name="GnU" />. Икенсе версия топонимдың башҡорт теленән килеп сығыуын тәҡрарлай. Ысынлап та, Уралдың автохтон халыҡтарынан тик [[башҡорттар]] ғына уны шулай атаған һәм был телдә, легендаларҙа һәм ғәҙәт-йолала һаҡланып килә ("Урал-батыр" эпосы). Уралдың башҡа халыҡтары - ([[хант]], [[манси]], [[коми]], [[ненец]]) Урал тауҙарын ҡәҙимдән икенсе төрлө атай: {{lang-kv|Из}}, {{lang-mns|Нёр}}, {{lang-kca|Кев}}, {{lang-yrk|Нгарка Пэ}}.
 
== Иҫкәрмәләр ==