Википедия

Негев: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Негев" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Тамғалар: редактор вики-текста 2017
1 юл:
[[Файл:Israel_map_with_Negev_bold.svg|справа|мини|278x278пкс|Негев на карте Израиля]]▼
[[Файл:Die_Negev_blueht.jpg|справа|мини|250x250пкс|Растительность пустыни Негев.]]▼
'''Негев''' ({{Lang-he|'''הנגב'''}} [һaˈnegev], {{Lang-hbo|הַנֶגֶב}}<span lang="hbo">הַנֶגֶב</span>‎ [һanˈnɛɣɛv]; {{Lang-ar|النقب‎‎}}النقب‎‎&#x200E; ә''н-Нәҡаб, ән-Нәҡб'') — [[Яҡын Көнсығыш|Яҡын Көнсығыштағы]]  [[Сүл|сүллек]], [[Израиль|Израилдә]] урынлашҡан (территорияһының 60 проценты самаһын биләй). Майҙаны — 12 000&nbsp;км². Негев көнсығыштан — Арава үҙәне, көньяҡтан — Акаба (Эйлат) ҡултығы, көнбайыштан  [[Урта диңгеҙ]] һәм [[Синай ярымутрауы|Синай сүллеге]] менән сикләнгән, төньяҡта Йәһүҙиә сүллегенә, Йәһүҙиә тауҙарына һәм яр байы тигеҙлегенә тиклем йәйрәп ята. Негев сиктәрен шартлы тип табырға була   — атап әйткәндә, көнсығыш һәм көнбайыш сиктәрен халыҡ-ара сиктәр буйлап үткәреү ҡа бул ителгән.  Негев төбәген  ''Негевтың үҙенә ''һәм  ''Төньяҡ  Негевҡа ''бүлеп йөрөтәләр.▼
 
{{Ук}}
<span style="background: #ffeaea; color: #444444;">Слово ''«Негев»'' означает «юг» в [[Тора|Торе]], а в переводе — «сухое»</span>{{нет АИ 2|Слово ''«Негев»'' означает «юг» в [[Тора|Торе]], а в переводе — «сухое»|23|12|2016}}<ref>Корень ''נגב'' также даёт '''נִגֵּב''' (/нигге́в/, глагол — Ⅲ{{nbsp}}спряж. (פִּעֵל — «пи‘эль»): ‘вытирать’, ‘сушить’), от этого же корня происходит, к примеру, ивритское слово ''מַגֶּבֶת'' (/маге́вет/: '''полотенце'''). Источники:
▲[[Файл:Israel_map_with_Negev_bold.svg|справа|мини|278x278пкс|Негев наИзраиль карте Израилякартаһында]]
</ref>.
▲[[Файл:Die_Negev_blueht.jpg|справа|мини|250x250пкс|РастительностьНегев пустынисүлендәге Негев.үҫемлектәр донъяһы]]
▲'''Негев''' ({{Lang-he|'''הנגב'''}} [һaˈnegev], {{Lang-hbo|הַנֶגֶב}}<span lang="hbo">הַנֶגֶב</span>‎ [һanˈnɛɣɛv]; {{Lang-ar|النقب‎‎}}النقب‎‎&#x200E; ә''нән-Нәҡаб, ән-Нәҡб'') — [[Яҡын Көнсығыш|Яҡын Көнсығыштағы]]тағы  [[Сүл|сүллек]], [[Израиль|Израилдә]] урынлашҡан (территорияһының 60 проценты самаһын биләй). Майҙаны — 12 000&nbsp; км². Негев көнсығыштан — Арава үҙәне, көньяҡтан — Акаба (Эйлат) ҡултығы, көнбайыштан  [[Урта диңгеҙ]] һәм [[Синай ярымутрауы|Синай сүллеге]] менән сикләнгән, төньяҡта Йәһүҙиә сүллегенә, Йәһүҙиә тауҙарына һәм яр байы тигеҙлегенә тиклем йәйрәп ята. Негев сиктәрен шартлы тип табырға була   — атап әйткәндә, көнсығыш һәм көнбайыш сиктәрен халыҡ-ара сиктәр буйлап үткәреү ҡа булҡабул ителгән.  Негев төбәген  ''Негевтың үҙенә ''һәм  ''Төньяҡ  Негевҡа ''бүлеп йөрөтәләр.
 
''«Негев»'' һүҙе Торала «көньяҡ»ты, ә тәржемәһе «ҡоро» тигәнде аңлата.
 
[[Геология]] күҙлегенән Негев — диңгеҙ кимәленән 600—800{{Nbsp}}метр өҫтә ятҡан яйла. [[Эзбизташ|Бурташ]] менән ҡапланған был сүлле төбәккә арид денудацияһының төрлө формалары хас. Әйтәйек, тик Негевта һәм  [[Синай ярымутрауы|Синайҙа]] ғына «махтешим'''»<ref>{{lang-he|מכתשים}}מכתשים&#x200F;&#x200E; (множ. число); в ед. числе — «'''махте́ш'''» ({{lang-he2|מכתש}})</ref> '''(эрозияланыу кратерҙары) осрай. Махтештар — ул  тигеҙ текә ярлы тәрән овал уйһыуҙар. Шундайҙарҙан Рамон махтешы тип аталғандың, мәҫәлән, тәрәнлеге  300&nbsp;м, киңлеге 8&nbsp;км һәм буйы 40&nbsp;км. Улар карст принцибы буйынса яһалған: ер аҫты ағымдары йомшағыраҡ түбәнге ҡая ҡатламдарын йыуған, шунан ҡатыраҡ өҫкө ҡатламдар соҡор яһап емерелеп төшкән. 
Юл 10 ⟶ 11:
''Негев үҙе'' кипкән сүлдән тора.   ''Төньяҡ Негевҡа''   Бөтә Израиль һыу үткәргесе  ҡоролған, был уны һөҙөмтәле баҫыусылыҡ зонаһына әйләндерергә мөмкинлек биргән. Бында мошавтар һәм кибуцтар күп, Сдерот, Нетивот, Офаким ҡалалары урынлашҡан. Шулай уҡ  Ғәззә секторы ла ошонда.  Негевтың үҙендә Димона һәм Арад ҡалалары урынлашҡан. Беғер-Шева районында Төньяҡ Негев менән Негевтың үҙе араһындағы сик үтә.  
 
Негевтың төньяғындағы Ятир урман массивы  илдәге иң ҙур урмандарҙың береһе һанала. Ағастар  1964 йылда ултыртыла башлай, уларҙың һаны  дүрт миллиондан ашыу төпкә еткән.
 
2011 йылда Израиль хөкүмәте  «Правер — Бегин планы»н  хуплай, был план Негевтағы бәҙүән берлектәренә рәсми статус биреү, иҡтисади үҫтереү, ергә милек хоҡуғын хәл итеү маҡсатын ҡуя<ref name="Prawer">[http://www.pmo.gov.il/English/MediaCenter/Spokesman/Pages/spokenegev110911.aspx Cabinet Approves Plan to Provide for the Status of Communities in, and the Economic Development of, the Bedouin Sector in the Negev], PMO official site, September 11, 2012</ref>. План сиктәрендә, атап әйткәндә, бәҙүән тораҡтарының бер өлөшөн ҡайһы берҙәрен таныу ҡарала , әммә бөтә Израилдәге 40—70{{Nbsp}}мең бәҙеүәнде дәүләт тарафынан танылмаған тораҡтарҙан танылған урындағы советтарға компенсация түләп күсереү ҙә күҙҙә тотола <ref>[https://www.independent.co.uk/news/world/middle-east/this-is-our-land-protests-at-plan-to-remove-bedouins-from-ancestral-villages-8748966.html 'This is our land': Protests at plan to remove Bedouins from ancestral villages], [//ru.wikipedia.org/wiki/The_Independent The Independent], Alistair Dawber, 7 August 2013</ref>. Был планды ҡабул итеү һөҙөмтәһендә протестар<ref>3 November 2011, [https://www.theguardian.com/world/2011/nov/03/bedouin-plight-traditions-threat-israel ''Bedouin’s plight: «We want to maintain our traditions. But it’s a dream here»''], The Guardian, Harriet Sherwood</ref><ref>{{cite news|url=http://www.islamnews.ru/news-139513.html|title=Израиль изгоняет бедуинов из традиционных мест обитания|date=2013-05-07|publisher=Islamnews.ru|accessdate=2013-05-07}}</ref> һәм Израилде расизмда ғәйепләүҙәр башлана.
 
== Иҫкәрмәләр ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Негев» битенән алынған