Ниневия: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Translated from http://ru.wikipedia.org/wiki/Ниневия (revision: 88888615) using http://translate.google.com/toolkit with about 5% human translations.
 
28 юл:
Оба ударения как допустимые:
* {{СИЭ|часть=Ниневия|том=10|столбцы=233}}
</ref> ({{lang-akk|Ninwe}}; яңф арам. ܢܸܢܘܵܐ; {{lang-he|נינוה}}, ''Nīnewē'' ; {{lang-el|Νινευη}}; {{lang-la|Nineve}}; {{lang-ar|نَيْنَوَى}}, '' {{s|'naj na wa}}'' )&nbsp;— б. э. т. VIII—VII быуаттарҙа [[Ассирия]] дәүләтенең баш ҡалаһы. Хәҙерге [[Ираҡ]] территорияһында (Аль-Мосул ҡалаһы), [[Тигр]] йылғаһының һул ярындағы Куюнджик тауҙарында булған. Боронғо гректәргректар Ниневияның нигеҙ һалыусыһы тип Нин йәки Нимродты (Тәүрәт) атаған.
 
== Тарих ==
 
Ниневия, утраҡултыраҡ булараҡ, б. э. т. 3-сө мең йыллыҡта билдәле булған.{{sfn|Всемирная история|2006|с=176}}<nowiki>{0}[13]{/0}} (1936) Боронғо замандарҙа уҡ ул Эмишмиш, йәғни Иштар алиһә ҡорамы тоғанторған ер булараҡ билдәле була</nowiki>{{sfn|Древний мир|2004|с=52}}. Уның тәүге ҡорамдарының береһе, ер тетрәгән саҡта юҡҡа сыҡҡан һәм аккад батшаһы Маништушу хакимлығы заманында яңынан төҙөлгән. Ниневия боронғо [[Ассирия]] яҙмаларында Шамшиадад I осоронда телгә алына.
 
Артабан б. э. т.(XV—XIV быуаттарҙа) ул Митанни дәүләте ҡулы аҫтында була, ҡаланың ҡурсаусыһы Иштар алиһәнең статуяһы миттаний батшаһы тарафынан Аменхотеп III фирғәүененә ебәрелә. Б. э. т. 1365 йылда [[Ассирия]] батшаһы Ашшур-убаллит I Ниневия өҫтөнән үҙенең суверенитетын ҡуя.
 
[[Ассирия]] дәүләтенең баш ҡалаһы булып Ниневия б. э. т. VIII—VII быуаттарҙа хакимлыҡ иткән батша Синаххериб Дур-Шаррукиндан үҙенең тәхетен НеневияғаНиневияға күсергәндән һуң әүерелә{{sfn|Всемирная история|2006|с=177}}. Был саҡта ҡала [[Тигр]] йылаһыйылғаһы буйлап 4 км-ға һуҙылған, ә батша йөрөй торған урамдың киңлеге 26 м була. Ҡала урамдары бик төҙ геометриялы булған, һәм уны бер кемдең дә рөхсәтһеҙ боҙорға хәле һәм көсө булмаған{{нет АИ|10|02|2016}}.
 
Ашшурбанипал вафат булғандан һуң, [[Ассирия]] империяһы һәм уның баш ҡалаһы бөлгөнлөккә төшә. Б. э. т. 109 йылда Ниневия вавилонлылар һәм мидянлылар ғәскәре тарафынан, ике йыл буйына ҡамауҙа тотолғандан һуң, баҫып алына һәм емерелә {{sfn|Всемирная история|2006|с=177}}.
 
Ниневия , шулай уҡ б. э. 627 йылғы [[Иран]]-[[византия]] һуғышының төп алыш урыны булараҡ билдәле. Был ваҡытта ҡала бөтөнләй тиерлек емерек хәлдә була һәм йылғаның икенсе ярында уның урынына Мосул ҡалҡып сыға.
 
Боронғо грек мифологияһы Ниневияға нигеҙ һалыныуҙы эпонимик батша Нин менән бәйле тип һанай.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ниневия» битенән алынған