Википедия

Мосолов Георгий Константинович: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
Киләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
"Мосолов, Георгий Константинович" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Ук}}
{| class="infobox" cellspacing="2" style="width: 22em; text-align: left; font-size: 88%; line-height: 1.5em; margin-bottom: 105px;" tabindex="0"
'''Мосолов Георгий Константинович''' ([[3 май]] [[1926 йыл]]<span style="display:none">(<span class="bday">19260503</span>)</span>, [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]], РСФСР, [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы| Башҡорт АССР-ы]], [[Өфө]]) — совет осоусы-һынаусыһы, [[Советтар Союзы Геройы]] ([[1960]]), полковник.
| colspan="2" class="" style="text-align:center; font-size: 125%; font-weight: bold; background:#B0C4DE;" |Георгий Константинович Мосолов
|-
| colspan="2" class="" style="text-align:center; " | [[Файл:Мосолов_Георгий_Константинович.jpg|299x299пкс]]
|-
! style="" |Йәшәү дәүере
| class="" style="" |
[[3 май]] [[1926 йыл|1926]](<span class="bday">19260503</span>)
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:3 майҙа тыуғандар]]
[[Категория:1926 йылда тыуғандар]]
|-
! style="" |Тыуған&nbsp;урыны
| class="" style="" |
[[Уфа]]
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:Уфала тыуғандар]]
, [[Башкирская АССР]], [[РСФСР]], [[СССР]]
|-
! style="" |Хеҙмәт иткән урыны
| class="" style="" |
<span class="flagicon">[[Файл:Flag_of_the_Soviet_Union.svg|граница|22x22пкс|Совет Социалистик Республикалар Союзы]]&nbsp;</span>[[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]]
|-
! style="" |Ғәскәр&nbsp;төрө
| class="" style="" |
ВВС
|-
! style="" |Хәрби звание
| class="" style="" |
<imagemap>Файл:CCCP air-force Rank polkovnik infobox.svg|55px|Полковник ВВС СССР
default [[Полковник]]
desc none</imagemap>
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:СССР хәрби осоусылары]]
[[Категория:Полковниктар (СССР)]]
|-
! style="" |Наградалар һәм премиялар
| class="" style="" |
{| style="background: transparent"
| [[Файл:Золотая_Звезда_Героя_Советского_Союза.png|ссылка=Советтар_Союзы_Геройы|40x40пкс|Советтар Союзы Геройы — 1960]]
[[Категория:Советтар Союзы Геройҙары]]
|}
{| style="background: transparent"
| [[Файл:Order_of_Lenin_ribbon_bar.png|ссылка=Ленин_ордены|граница|40x40пкс|Ленин ордены — 1960]]
[[Категория:Ленин ордены кавалерҙары]]
| [[Файл:Order_of_Lenin_ribbon_bar.png|ссылка=Ленин_ордены|граница|40x40пкс|Ленин ордены]]
[[Категория:Ленин ордены кавалерҙары]]
| [[Файл:Order_redstar_rib.png|ссылка=Ҡыҙыл_Йондоҙ_ордены|граница|40x40пкс|Ҡыҙыл Йондоҙ ордены ]]
[[Категория:Ҡыҙыл Йондоҙ ордены кавалерҙары]]
| [[Файл:CombatRibbon.png|ссылка=«Хәрби_хеҙмәттәре_өсөн»_миҙалы|граница|40x40пкс|«Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы ]]
[[Категория:«Хәрби хеҙмәттәре өсөн» миҙалы менән бүләкләнгәндәр]]
|-
| <imagemap>Рәсем:100 lenin rib.png|border|40px|Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»
default [[Юбилейная медаль «За доблестный труд (За воинскую доблесть). В ознаменование 100-летия со дня рождения Владимира Ильича Ленина»]]
desc none</imagemap>
| [[Файл:20_years_of_victory_rib.png|ссылка=Медаль_«Двадцать_лет_победы_в_Великой_Отечественной_войне_1941-1945_гг.»|граница|40x40пкс]]
| [[Файл:30_years_of_victory_rib.png|ссылка=«Тридцать_лет_Победы_в_Великой_Отечественной_войне_1941—1945_йылдарҙағы_Бөйөк_Ватан_һығышында_еңәүгә_30_йыл»_юбилей_миҙалы|граница|40x40пкс]]
| <imagemap>Image:40 years of victory rib.png|border|40px|«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 40 йыл» юбилей миҙалы
default [[«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 40 йыл» юбилей миҙалы]]
desc none</imagemap>
|-
| <imagemap>Image:50 years of victory rib.png|border|40px|«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 50 йыл» юбилей миҙалы
default [[«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 50 йыл» юбилей миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 50 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр]]
| <imagemap>Image:Zhukov rib.png|border|40px|Жуков миҙалы
default [[Жуков миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:Жуков миҙалы менән наградланыусылар]]
| <imagemap>Файл:60 years of victory rib.png|border|40px|«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 60 йыл» юбилей миҙалы
default [[«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 60 йыл» юбилей миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңеүгә 60 йыл» юбилей миҙалы менән бүләкләнеүселәр]]
| <imagemap>Файл:65 years.png|border|40px|«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 65 йыл» юбилей миҙалы
default [[«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 65 йыл» юбилей миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 65 йыл» юбилей миҙалалы менән бүләкләнеүселәр]]
|-
| <imagemap>Файл:70 victory rib.png|border|40px|«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 70 йыл» юбилей миҙалы
default [[«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 70 йыл» юбилей миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:«1941—1945 йылдарҙағы Бөйөк Ватан һуғышында еңәүгә 70 йыл» юбилей миҙалалы менән бүләкләнеүселәр]]
| <imagemap>Image:30 years saf rib.png|border|40px|Медаль «30 лет Советской Армии и Флота»
default [[Медаль «30 лет Советской Армии и Флота»]]
desc none</imagemap>
| <imagemap>Image:40 years saf rib.png|border|40px|«40 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы
default [[«40 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы]]
desc none</imagemap>
| <imagemap>Image:50 years saf rib.png|border|40px|«50 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы
default [[«50 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы]]
desc none</imagemap>
|-
| <imagemap>Image:60 years saf rib.png|border|40px|Медаль «60 лет Вооружённых Сил СССР»
default [[«60 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы]]
desc none</imagemap>
| <imagemap>Рәсем:70 years saf rib.png|border|40px|«70 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы
default [[«70 лет Вооружённых Сил СССР» миҙалы]]
desc none</imagemap>
| [[Файл:80_years_saf_rib.png|ссылка=Награды_Постоянного_Президиума_Съезда_народных_депутатов_СССР#.D0.9C.D0.B5.D0.B4.D0.B0.D0.BB.D1.8C_.C2.AB80_.D0.BB.D0.B5.D1.82_.D0.92.D0.BE.D0.BE.D1.80.D1.83.D0.B6.D1.91.D0.BD.D0.BD.D1.8B.D1.85_.D1.81.D0.B8.D0.BB_.D0.A1.D0.A1.D0.A1.D0.A0.C2.BB|граница|40x40пкс|Медаль «80 лет Вооружённых сил СССР»]]
| <imagemap>Рәсем:MilitaryVeteranRibbon.png|border|40px|«Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙал
default [[«Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙал]]
desc none</imagemap>
[[Категория:«Ветеран Вооружённых Сил СССР» миҙалы менән бүләкләнгәндәр]]
|-
| <imagemap>Рәсем:20YearsServiceUSSRRibbon.png|border|40px|За безупречную службу 1 степени
default [[«За безупречную службу» миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:I дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар]]
| <imagemap>Рәсем:15YearsServiceUSSRRibbon.png|border|40px|За безупречную службу 2 степени
default [[«За безупречную службу» миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:II дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар]]
| <imagemap>Рәсем:10YearsServiceUSSRRibbon.png|border|40px|За безупречную службу 3 степени
default [[«За безупречную службу» миҙалы]]
desc none</imagemap>
[[Категория:III дәрәжә «За безупречную службу» миҙалы менән наградланыусылар]]
|}
{| style="background: transparent"
| [[Ҡалып:Заслуженный лётчик-испытатель СССР]]
| <imagemap>Image:Honored master of sports of the USSR.jpg|20px|СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры
default [[СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры]]
desc none</imagemap>
[[Категория:СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастерҙары]]
|}
|-
! style="" |Отставкала
| class="" style="" |
представитель «[[Аэрофлот|Аэрофлота»]] за рубежом (до [[1992 год|1992 года]])
|}
'''Мосолов Георгий Константинович''' ([[3 май]] [[1926 йыл|1926]]<span style="display:none">(<span class="bday">19260503</span>)</span>
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:3 майҙа тыуғандар]]
[[Категория:1926 йылда тыуғандар]]
,[[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]], РСФСР, [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы| Башҡорт АССР-ы]], [[Өфө]]) — совет осоусы-һынаусы, С[[Советтар Союзы Геройы|оветтар Союзы Геройы]] ([[1960 йыл|1960]]), полковник.
 
СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры (1965). 6 авиация донъя  (улар араһында 3  — абсолют) 3 Бөтә Союз һәм абсолют рекорды ҡуйған. [[Гагарин Юрий Алексеевич|Юрий Гагарин]]  менән дуҫ булған.
 
== Биографияһы ==
[[1926 йыл|1926 йылдың 3 майында]]  Өфө ҡалаһында тыуған. Урыҫ.
 
[[1943 йыл|1943 йылда]] да В.  П.  Чкалов исемендәге Үҙәк аэроклубын тамамлай, аэроклуб Ҡазан ҡалаһына эвакуациялана.  [[Эшсе-крәҫтиән Ҡыҙыл армияһы|Ҡыҙыл армияла]] - — [[1944 йыл|1944 йылдан.]]  [[1945 йыл|1945 йылда]]да -— башланғыс белем биреү  летчиктар мәктәбен, [[1948 йыл|1948 йылда]] да — Чугуев хәрби авиация летчиктар училищеһын, [[1949 йыл|1949 йылда]] да — Юғары офицер авиация-инструктор  мәктәбен ( [[Грозный]]) тамамлай.
 
[[1951 йыл|1951 йылға]] ға тиклем Чугуев хәрби авиация летчиктар училищеһында летчик-инструктор була.  [[1953 йыл|1953 йылда]]да - — Летчик-һынаусылар мәктәбен, [[1959 йыл|1959 йылда]]да Мәскәү авиация институтын тамамлай.
 
[[1953 йыл|1953]] - — [[1962 йыл|1962 йылдарҙа]]дарҙа —  А.  И.  Микоян  исемендәге   ОКБ-ла (Айырым конструктор бюроһы) осоу-һынау эшендә була ([[1959 йыл|1959]]—[[1962 йыл|1962 йылдарҙа]] дарҙа — ОКБ-ла өлкән осоусы-һынаусы).  Айырым конструктор бюроһының осоу станцияһында баш инженер булып эшләй.
 
[[1966 йыл|1966 йылдан]] дан алып  -—  запаста . Юғары комсомол мәктәбенең авиация бүлегендә, сит илдәрҙә  " «Аэрофлот"» вәкиле булып хеҙмәт итә ([[1992 йыл|1992 йылға]] ға тиклем).
 
Хәҙерге ваҡытта Мәскәүҙә[[Мәскәү]]ҙә йәшәй.
 
==  Летчик-һынаусы  эшмәкәрлеге ==
CH, СД-5, СИ-6, СМ-9/2, СМ-9/3, (МиГ-19С), Е-2, И-3У, И-7У, И-75, СМ-12ПМ, И-75Ф, Е-6/3, Е-66 (МиГ-21), Е-152А, Е-6/9, Е-152, Е-8,Е-166 истребителдәрҙең  беренсе экземплярҙарының осоу һынауҙарын үткәрә һәм беренсе осоуын башҡара. МиГ-17 (СДК-5), МиГ-17 (СДК-7), МиГ-17 (СИ-10), МиГ-17 (СИ-16), Е-2А, МиГ-19ПУ (СМ-50), Е-4, Е-6/4, Е-7 истребителдәрҙең һыеауҙарында ҡатнаша. Ул күп кенә реактив двигателдәрҙең беренсе экземплярҙарының, радионавигация, эләктереп алыу (перехват) һәм ҡоралланыуҙың төрлө һынау системаларының һынау осоуҙарын үткәрә.
 
Гермошлемдағы уның фотографияһы күп кенә сит ил гәзит һәм журналдарында баҫылды, оҙаҡ йылдарға совет реактив авиацияһының үҙенсәлекле визит карточкаһы булып торҙо.
 
[[1962 йыл|1962 йылдың]]  11 сентябрендә  Георгий Мосолов Е-81 сираттағы яңы машинаға һынау үткәрә.   10.000  метр  бейеклектә һәм М=1.7 тиҙлектә двигатель компрессорының 6-сы кимәл дискыһы емерелә. Ярсыҡтарҙың береһе двигателдең корпусын, фюзеляжды һәм элерон зонаһындағы ҡанаттың уң консолен тишеп үтә һәм  ике гидросистеманы ла сафтан  сығара. Самолёттан катапультланыу  800 км/сәғәт тиҙлеккә тиклем рөхсәт ителә, ләкин инде баш түбән әйләнгән, пикеға киткән машинаның тиҙелеген кәметеү килеп сыҡмай һәм летчик-һынаусы машинаны ашығыс рәүештә 8000 метр бейеклектә ҡалдыра. Кабинала булған саҡта уҡ уның башы йәрәхәтләнә һәм уң ҡулы һына, катапультланғандан һуң ел көсө тиҙлеге  арҡаһында аяғы һына. Парашют асылғандан һуң кәүҙәһе лямка менән уратыла һәм летчик башы менән аҫҡа ҡарай эленеүле хәлдә ҡала. Ҙур ҡыйынлыҡ менән летчик  ергә тиклем бер нисә секунд алда  лямканы шылдырыуға өлгәшә. Ергә төшкән саҡта икенсе аяғы һына.
 
Мосолов  5 сәғәт буйы ҡотҡарыусыларҙың килеп етеүен көтә. Уны мәскәүҙәгеМәскәүҙәге С.  П.  Боткин клиник дауаханаһына илтәләр. Табиптар, күп һанлы һыныуҙарҙан тыш, башының ауыр йәрәхәтләнеүен билдәләйҙәр. Киләһе көндә Мосолов аңын юғалта, тыны туҡтала, табиптар клиник үлемде раҫлайҙар. Әммә реанимацион ғәмәлдәр  һәм артабанғы операция  барышында уны тормошҡа кире ҡайтарыуға өлгәшелә.
 
Тиҙҙән тағы ла бер операция кәрәк була  — боғаҙын ҡырҡыу (горлосечение). Икенсе тапҡыр клиник үлем раҫлана.  Яһалма һулыш аппараты тоташтырыла. Бер нисә тәүлек табиптар летчиктың ғүмере өсөн көрәшә.
 
 Йәрәхәттәре Георгий Константиновичты оҙаҡҡа дауахана карауатына беркетә. Табиптар рөхсәт биргәс тә беренселәрҙән булып, дуҫы өсөн янып-көйгән [[Юрий Гагарин]] килеп етә. Артабан палатаға туғандары, яҡындары, дуҫтары өҙлөкһөҙ килә башлай. Бындай терапия  ыңғай һөҙөмтә бирә,  Мосолов һауыға башлай. Бер йылдан һуң ғына ул аяҡтары менән ергә баҫа. Әммә ауыр йәрәхәттәре уға башҡаса осоу эшенә ҡабаттан ҡайтырға мөмкинлек бирмәй.
 
== Ижтимағи эшмәкәрлеге ==
1969 йылдың сентябре - — 1973 йылдың майы - — СССР-ҙың Хоккей федерацияһы рәйесе.  1969-19731969—1973 йылдарҙа СССР Хоккей федерацияһы президиумы ағзаһы.
 
== Маҡтаулы исемдәре һәм наградалары ==
* СССР-ҙың Юғары Советы Президиумының 1960 йылдың 5 октябрендәге  указына ярашлы яңы авиация техникаһын һынау ваҡытында  күрһәткән ҡаһарманлығы һәм батырлығы өсөн полковник Георгий Константинович Мосолов [[Советтар Союзы Геройы]] исеменә лайыҡ була һәм уға [[Ленин ордены]] менән "«Алтын Йондоҙ"» миҙалы (11119-се һанлы) тапшырыла.
* Тағы ла бер [[Ленин ордены]], Ҡыҙыл Йондоҙ ордены, миҙалдар.
*  де Лаво (ФАИ) (1959, 1961, 1962) өс миҙалы  һәм өс Бөтә Союз  алтын миҙалы.
* СССР-ҙың атҡаҙанған летчик-һынаусыһы  (20.09.1967).
* СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастеры ([[1965 йыл|1965]])<ref>[http://dic.academic.ru/dic.nsf/enc_biography/86097/%D0%9C%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B2 Мосолов, Георгий Константинович] в Большой биографической энциклопедии.</ref>.
 
== Хәтер ==
* Уның исеме менән мәктәптәр һәм  сик буйы заставалары аталған.
 
== Әҙәбиәт ==
* {{Китап|автор=[[Симонов, Андрей Анатольевич|Симонов А. А.]]|заглавие=Заслуженные испытатели СССР|место=Москва|издательство=Авиамир|год=2009|страницы=140|страниц=384|isbn=978-5-904399-05-4}}
* {{Китап|автор=Балаков И. Б., [[Симонов, Андрей Анатольевич|Симонов А. А.]]|заглавие=Испытатели МиГов|место=Жуковский|издательство=Авиационный Печатный Двор|год=1999|страницы=42|страниц=96|isbn=5-93705-001-0}}
* Герои нашего времени (О Героях России - — уроженцах и жителях Республики Башкортостан) / авт.-сост. Е.  А.  Смирнов. - — Уфа : Китап, 2016. - — 327 с. : илл.   ISBN 978-5-295-06554-5.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
{{Warheroes|id=633}}
* [http://www.zhukovskiy.ru/cms/index.php?option=content&task=view&id=3040 Мосолов Георгий Константинович].
* [http://www.ksu.ru/kuoo/index.php?id=23&idm=0&num=8 ИкеВоскресший тапҡыр терелгәндважды].
* [http://www.testpilot.ru/review/ispmig/pilot/mosolov.htm И.] [http://www Б.testpilot.ru/review/ispmig/pilot/mosolov.htm Б Балак Балаков, А.  А.  Симонов.] [http://www.testpilot.ru/review/ispmig/pilot/mosolov.htm "Миг Һынаусы"«Испытатели МиГов» — Мосолов Георгий Константинович].
* [http://www.peoples.ru/military/aviation/georgiy_mosolov/photo.html МосоловФотографии ФотоһыМосолова].
[[Категория:Советтар Союзы Геройҙары]]
[[Категория:СССР-ҙың атҡаҙанған спорт мастерҙары]]
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Мосолов_Георгий_Константинович» битенән алынған