|
== Тарихы==
Оман яр буйынан кешенең Африканан көньяҡ һәм көньяҡ-көнсығыш Азияға күскән юлы тип һанайҙар. Б.э.т. 1-се мең йыллыҡта Оманға Йәмәндән ғәрәпләшкән ҡәбиләләр күсенгән. Б.э.т. V -VI быуаттарҙа Оман входилходил өс Фарсы империяһының - (Әхмәни, Парфия батшалары Аршаҡи һәм Сәсәниҙәр дәүләте) - мәнфәғәтендә булған, уны '''Мәзун''' сатраплығына әүерелдергәндәр (баш ҡалаһы -Сухара).
VII быуатта Оман ғәрәпс хәлифәтенә индерелә, был феодаль мөнәсәбәттәр тиҙләнелеүенә килтерә. Халыҡ Исламға күскән була. VIII быуат уртаһынан был өлкә урындағы хаким имамдар ҡулы аҫтында бойондороҡһоҙлоҡ ала, әммә быуат ярымдан Оманды яңынан аббаси хәлифәт яулап ала. Уларҙың хакимлығы набхан ырыуы шәйехтәре килгәнгәсә, XI быуатҡа тиклем бара.
В [[VII век]]е Оман был включён в состав [[ғәрәпский халифат|ғәрәпского халифата]], что ускорило развитие феодальных отношений. Население было исламизировано. В середине [[VIII век]]а эта область стала независимой, под властью местных правителей-имамов, однако через полтора столетия Оман был вновь завоёван халифами из династии [[Аббасидский халифат|Аббасидов]]. Их владычество продолжалось до [[XI век]]а, когда к власти пришла династия шейхов племени набхан.
XVI—XVII быуаттарҙа Оман португалиялар ҡулы аҫтына эләгә,улар 1650 йылда ғына ҡыуып ебәрелә.
В [[XVI]]—[[XVII век]]ах Оман находился под властью португальцев, и только в [[1650 год]]у они были изгнаны.
XVIII быуат башында Оманды фарсылар яулап ала, мәгәр 1741 йылда персы уларҙы хаким Әхмәд Зафари ҡыуып сығара. Ул ҙур пират дәүләте төҙөөй, Омандан тыш Фарсы ҡултығындағы утрауҙарҙы, хәҙерге Ирандың байтаҡ яр буйын, көнсығыш Африкала Сомалины, Мозамбикты һәм шулай уҡ улар тирәһендәге күп утрауҙарҙы баҫып ала.
В начале [[XVIII век]]а Оман был завоёван персами, однако в [[1741 год]]у персы были изгнаны правителем Ахмедом Зафари, который создал крупное пиратское дәүләт, которое, помимо собственно Омана, охватило острова Персидского залива, большую часть побережья нынешнего Ирана и побережье көнсығышой Африки от [[История Сомали|Сомали]] до [[История Мозамбика|Мозамбика]] включительно, а также многие прилегающие острова.
1832 йылда Оман Солтаны резиденцияһы Занзибарға күсерелә, ә 1856 йылда, ә Сәид ибн Солтан үлгәс, дәүләт уның ике улына ике үҙаллы өлөшкә — африка һәм азия яғына бүленә. XIX быуаттың икенсе яртыһында улар айырым-айырым Британия протекторатына күсә. Мозамбик Португалиға кире ҡайта.
В [[1832 год]]у резиденция Солтана Омана была переведена на остров [[Занзибар]], а в [[1856 год]]у, после смерти [[Саид ибн Солтан|тогдашнего Солтана]], дәүләт было разделено между двумя его сыновьями на две самостоятельные части — африканскую и азиатскую. Во второй половине XIX века они приняли протекторат Британии (по раздельности), а Мозамбик вернулся в состав Португалии.
1938 йылда власҡа Солтан Сәид бин Теймур килә. Әммә шәйехтәрҙең күбеһе Англия яҡлы Маскат Солтанатын түгел, ә Оман имаматын хуп күрә, где у ласти находился Мухаммед аль-Халили. Мәгәр икенсе донъя һуғышынан һуң 1945 йылғы конференцияла Маскатта шәйехтәрҙең күбеһе Сәид бен-Теймур яғына күсә. 1970 йылдың 23 июлендә ҡан ҡоймай ғына түңкәрелеш яһап, Сәидте үҙ улы Кабус урынынан төшөрә, ул шунда уҡ Оманда иҡтисади модернизация башлай һәм социаль сикләүҙәрҙе бөтөрә.
В [[1938 год]]у пришёл к власти новый Солтан Саид бин Таймур. Но большинство шейхов племен проявляли симпатию не к проанглийскому Солтанату Маскат, а к имамату Оман, где у власти находился Мухаммед аль-Халили. Но после [[Вторая мировая война|Второй мировой войны]] на конференции [[1945 год]]а в Маскате большинство шейхов высказались за вхождение под покровительство Саида бен-Теймура. [[23 июля]] [[1970 год]]а в результате бескровного переворота Саид был свергнут своим сыном Кабусом, который сразу же начал модернизацию экономики Омана и отменил социальные ограничения.
В [[1987 год]]уйылда Оман был открыт длятуризмға [[туризм]]аасыла.
== Административное деление ==
| 