Википедия

Сәғүд Ғәрәбстаны: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
45 юл:
[[Файл:Saudi-desert.gif|мини|300px|[[Руб-эль-Хали]]]]
 
Сәғүд Ғәрәбстаны Ғәрәп ярымутрауының 80 % территорияһын биләй. Дәүләттең сиктәре аныҡ ҡына билдәләнмәгәнгә күрә Из-за того, что национальные границы государства четко не определены, точная площадь Сәғүд Ғәрәбстанының майҙаны билдәле түгел. Рәсми мәғлүмәттәр буйынса 2 217 949 км², икенселәре 1 960 582 км²-ҙан алып 2 240 000 км²-ға етә, тиҙәр. Нисек кенә булмаһын, Сәғүд Ғәрәбстаны донъяла майҙаны буйынса 13-сө урында тора.
 
Илдең төньяғында, Ҡыҙылы диңгеҙ буйлап әл-Хижаз тауҙары һуҙылып киткән. Көньяҡ - көнсығышында тауҙарҙың бейеклеге 2500 метрға етә. Сәғүд Ғәрәбстанының иң бейек нөктәһе - Джәбәл-әл-Ләүҙ түбәһе. Шунда уҡ Әсир шифаханаһы урынлашҡан, ул туристарҙы йәшллеге һәм климаты менән ылыҡтыра. Көнсығышы башлыса сүллектәрҙән тора. Сәғүд Ғәрәбстанының көньяғы һәм көньяҡ көнсығышы тулыһынса Руб-әл-Хали сүллегенән тора, уның аша Йемен һәм Оман] сиктәре үтә.
51 юл:
Сәғүд Ғәрәбстанының иң ҙур майҙанын Ғәрәп ярымутрауы сүллектәре биләй. Бына бәҙәүи ҡәбиләләр көн күрә. Халҡы бер нисә эре ҡала тирәләй , ҡағиҙә булараҡ, йә көнбайышында, йә көнсығыш яр буйында йәшәй.
 
; Рельефы
; Рельеф
[[Файл:Рельеф Саудовской Аравии.png|300px|thumb|right|рельефСәғүд СаудовскойҒәрәбстаны Аравиирельефы]]
Илдең күп өлөшө — көнсығышта 300—600 м, көнбайышта 1520 м-ға еткән ҡалҡыулыҡтарҙа урынлашҡан. Улар аша һирәк кенә ҡоро йылғалар йырҙаһы - вади. Көнбайышында - Хижаз(ғәрәпсә «кәртә») һәм Әсир (ғәрәпсә «ауыр») тауҙары, бейеклеге ярашлы рәүештә 2500—3000 м, 3353 м. Яр буйына переходящие в прибрежную низменность Тихама уйһыулығына табан һөҙәкләнеп килеп төшә. Төньяғында, Иордания сиге буйлап Әл-Хамад сүллеге китә. Төньяҡ һәм үҙәк өлөшөндә иң эре ҡом сүллектәре: Оло Нефуд һәм Кесе Нефуд (Дехна), улар ҡыҙыл ҡомло булыуы менән билдәле; көньяғы һәм көньяҡ көнсығышында — Руб-әл-Хали (ғәрәпсә «буш сирек») сүллеге. Сүллектәр аша Йемен, Оман һәм БҒӘ сиктәре үтә, тик улар аныҡ билдәләнмәгән. Сүллектәрҙең дөйөм майҙаны 1 млн км², шул иҫәптән Руб-әл-Хали — 777 мең. км². Фарсы ҡултығы буйлап урыны-урыны менән һаҙмырт һәм тоҙло уйһыулыҡтар китә. Яр буйҙары ҡомло, артыҡ йырғысланмаған.
По устройству поверхности большая часть страны — обширное пустынное [[плато]] (высота от 300—600 м на востоке до 1520 м на западе), слабо расчлененное сухими руслами рек ([[вади]]). На западе, параллельно побережью Красного моря, протянулись горы [[Хиджаз]] (араб. «барьер») и [[Асир (административный округ)|Асир]] (араб. «трудный») высотой 2500—3000 м (с высшей точкой — горой [[Эн-Наби-Шуайб]], 3353 м), переходящие в прибрежную низменность Тихама (шириной от 5 до 70 км). В горах Асира рельеф меняется от горных вершин до крупных долин. Перевалов через горы Хиджаз мало; сообщение между внутренними районами Саудовской Аравии и берегами [[Красное море|Красного моря]] ограничено. На севере, вдоль границ Иордании, протянулась каменистая пустыня Эль-Хамад. В северной и центральной части страны расположены наиболее крупные песчаные пустыни: [[Большой Нефуд]] и [[Малый Нефуд]] (Дехна), известные своими красными песками; на юге и юго-востоке — [[Руб-эль-Хали]] (араб. «пустая четверть») с барханами и грядами в северной части до 200 м. Через пустыни пролегают неопределённые границы с Йеменом, [[Оман]]ом и [[Объединённые Арабские Эмираты|Объединёнными Арабскими Эмиратами]]. Общая площадь пустынь достигает приблизительно 1 млн км², в том числе Руб-эль-Хали — 777 тыс. км². Вдоль побережья Персидского залива протянулась местами заболоченная или покрытая солончаками низменность [[Эль-Хаса]] (шириной до 150 км). Морские берега преимущественно низкие, песчаные, слабо изрезанные.
 
 
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Сәғүд_Ғәрәбстаны» битенән алынған