Сәсәниҙәр дәүләте: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Вики-Һаҡлағыстағы Xepersian-logo.svg рәсеме Christian Ferrer ҡатнашыусыһы тарафынан юйылған. Ул яҙған сәбәп: Copyright violation; see [[:c:Commons:Licensing…
1 юл:
{{Историческое государство|название=[[Файл:Eranshahr.svg|100px]] <br></span>(Эраншахр)|статус=империя|p1=Парфянское царство|образовано=224|ликвидировано=652|s1=Праведный халифат|flag_s1=Flag of Afghanistan pre-1901.svg|flag_s2=Flag of Afghanistan pre-1901.svg|флаг=Derafsh Kaviani.png|герб=Xepersian-logo.svg|карта=Sassanian_Empire_621_A.D.jpg|описание=Сәсәниҙәр империяһы 619-629 йылдарҙа.|столица=*<small>(224–226)</small>[[Истахр]], *<small>(226–637)</small>[[Ктесифон]](400,000)|язык=[[Среднеперсидский язык|урта фарсы, арамей ]] (лингва-франка)|религия=[[зороастризм]], шулай уҡ [[Христианство|христианлыҡ]], [[Манихейство|манихейлыҡ]], [[митраизм]]|население=40,000,000 ([[Иранские народы|иран халыҡтары]], [[Армяне|ғәрәп, әрмән]], [[Ассирийцы|ассириялы]], [[Евреи|йәһүд]], [[Грузины|ивер]], [[Кавказские албаны|кавказ албандары]], [[Курды|курдтар]]|династия=[[Сасаниды|Сәсәниҙәр]]|после=Ғәрәп хәлифәте|до=Парфян батшалығы}}'''Сәсәниҙәр дәүләте''' ({{Lang-pal|[[Файл:Eranshahr.svg|75px]]}} [Ērānšahr] (Эраншахр) — «Иран (арийҙар) дәүләте»; {{lang-fa|شاهنشاهی ساسانیان}}شاهنشاهی ساسانیان{{lang-fa|شاهنشاهی ساسانیان}} [<span><span class="IPA">[[Халыҡ-ара фонетик алфавит|šāhanšāhije sɒsɒnijɒn]]</span></span>]) — хәҙерге [[Ираҡ]] һәм [[Иран]] ерендә парфяндарҙың Аршакиҙар династияһы ҡолатылып, власҡа фарсы династияһы — Сәсәниҙәр килеү менән ойошторолған дәүләт. Ул 224—651 йылдарҙа тора. Ҡайһы берҙә Сәсәниҙәр дәүләтенә ҡарата империя термины ҡулланыла<ref>{{статья|заглавие=Сасанидский Иран в III—IV вв. н. э.|ссылка=http://historic.ru/books/item/f00/s00/z0000017/st127.shtml|издание=Всемирная история|место={{М.}}|год=1956|том=2}}</ref>.
 
Сәсәниҙәр династияһына нигеҙ Ардашир I Папакан тарафынан Аршаки династияһы вәкиле Артабан V парфян батшаһын ({{lang-fa|اردوان}}اردوان{{lang-fa|اردوان}} ''Ardavan'') еңгәндән һуң нигеҙ һалына. Һуңғы сәсәниҙәр шаһиншаһы (''батшаларҙың батшаһы'') Йәҙегәр III (632—651) була. Ул 14 йыл буйы Ғәрәп хәлифәтенә ҡаршы барған һуғышта еңелә.