Википедия

Синан: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
100 548 төҙәтеү
күренеште төҙәтеү, орфография, аныҡлаштырыу
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
23 юл:
|викисклад =
}}
'''Сина́н''' ({{ДатаРождения|15|4|1489}}, Кайсери (әрм. Мажак) — {{ДатаСмерти|7|2|1588}}, СтамбулИстанбул) — Ғосман осорондағы иң билдәле төрөк архитекторы һәм инженеры. Тулы исемея '''Абдулменна́н оғлыу́ Синанедди́н Йосуоф''' ({{lang-tr|Abdülmennan oğlu Sinaneddin Yusuf}}), '''Ходжа́ Мима́р Сина́н Ага́''' ({{lang-tr|Hoca Mimar Sinan Ağa}} исеме менән билдәле — уҡытыусы архитертор Синан әфәнде) һәм шулай уҡ '''Мима́р Сина́н''' ({{lang-tr|Mimar Sinan}} — архитектор Синан). 1538 йылдан солтан [[Сөләймән I]] төҙөткән [[мәсет]], шулай уҡ нығытмалар, [[күпер]]ҙәр һалыу һәм башҡа төҙөлөш эштәре менән етәкселек итә.
 
Уның уҡыусыһы cүриә архитекторы Устада Иса Хан, [[Таж Мәхәл]] мавзолей-мәсет проекты авторы.
37 юл:
[[XX быуат]] урталарына тиклем әрмән ғаиләһендә тыуған тигән фараз хупланманы.<ref name="SI"/>
 
1512 йылда уны ата-әсәһенән рекрутҡа ([[Ғосман империяһы]]нда мосолман булмаған халыҡҡа һалым) алалар, бынан һуң ул [[СтамбулИстанбул]]ға китә һәм ислам ҡабул итә. Ул ваҡытта уға 23 йәш була һәм йәше быйынса Эндерун юғары мәктәбенә үтмәй, шуға күрә Империя колледженың ярҙамсы мәктәбенә ебәрелә. Өс йыл үткәс мәктәпте тамамлап квалификациялы инженер һәм архитектор була, уҡырға инеп 6 йылдан үткәндән һуң, солтандың үлеме менән тамамланған, Родос утрауындағы Силема Беренсе хәрби компанияһында ҡатнаша.
 
Бөйөк Сөләймән солтан корпусы менән атлы ғәскәр составында Австрия походында ҡатнаша, был ваҡиғанан һуң капитан дәрәжәһенә тиклем күтәрелә һәм кадет пехота полкы менән командалыҡ итә, һуңынан [[Австрия]]ла урынлашҡан 62-се уҡсылар полкы командиры итеп тәғәйенләнә.<ref>Goodwin Godfrey, «A History of Ottoman Architecture»; Thames &amp; Hudson Ltd., London, reprinted 2003; ISBN 0-500-27429-0</ref> Хәрби хеҙмәт ваҡытында Синан нығытма һәм бинадарға туп ата һәм, архитектор булараҡ, йомшаҡ урындарын өйрәнә.
47 юл:
Барлыҡ компаниялар барышында Синан үҙен булдыҡлы инженер һәм яҡшы архитектор итеп күрһәтә. [[1538]] йылда [[Ҡаһир]] алына, солтан уны солтан һарайындағы баш архитектор итеп тәғәйенләй һәм уға ҡаланың төп планында булмаған теләһә ниндәй бинаны емереү хоҡуғын бирә.
 
[[1539]] йылда Челеби Луфти Паша баш вәзир булғас, архитектор элек уның ғәскәрендә хеҙмет иткән, Синан [[СтамбулИстанбул]] солтан һарайының баш архитекторы итеп тәғәйенләнә. Бөтә Осман империяһындағы төҙөлөштө контрольдә тотоу, бөтә төҙөлөш менән идара итеү (юлдар, күперҙәр, һыу үткәргестәр) уның бурысы була. Вазифала булған 50 йыл эсендә Синан үҙен контрольдә тоҡан минстрҙанда мөмкинлектәре киңерәк булған ҡеүәтле ойошма төҙөй. Ул буласаҡ архитекторҙар уҡый торған архитекторҙар үҙәге аса.
 
Үҙ ғүмерендә Синан 300-гә яҡын бина төҙөй — мәсеттәр, мәктәптәр, хәйриә ашханалары, дауаханалар, һыу үткәргестәр, күперҙәр, ҡауанһарайҙар, һарайҙар, мунсалар, кәшәнәләр, фонтандар төҙөй, күбеһе СтамбулдаИстанбулда төҙөлә. Уның иң билдәле төҙөлөштәре — Шехзада мәсете, Сөләймән мәсете, Эдирндә Сәлимиә мәсете.
 
Уның ижадына Изге София Соборы архитекторы ҙур йоғонто яһай, һәм Синан хыялын тормошҡа ашыра — көмбәҙе Изге Софиянын бейегерәк булған мәсет төҙөй.
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Синан» битенән алынған