Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
|
|
|
'''«Яңы тәнҡит»''' ({{lang-en|New Criticism}}) — [[XX быуат]] урталарында әҙәби тәнҡиттәге яңы ағым, тәҙәбиәт ғилемендәге формаль методтың бер төрө.
== АҠШ ==
«Яңы тәнҡит» АҠШ-та 1930-сы йылдарҙа формалашабашланған һәм 1940-50-се йылдарҙа өҫтөнлөк алған ағым иҫәпләнә. Был ағымдың теоретик нигеҙен булдырыусы булып АлленТейт һәм башҡа автор тора. ағымдың атамаһы Джон Рэнсомдың ''The New Criticism китабына бәйле барлыҡҡа килә''.
«Яңы тәнҡит» талаптарына ярашлы, тексты анализлауҙың төп методы булып «төплө уҡыу» {{en|Close reading}} тора тора — авторҙың әҫәр йөкмәткеһенә һалған һәр фразаның айырым һәм дөйөм мәғәнәһен асып биреү, символикаларҙы, образдар системаһын һәм тәрән мотивтарҙы өйрәнеү.
«Яңы тәнҡиттең» әҙәби әҫәрҙәрҙә сикләнгән булыуы, автор шәхсиәтен һәм тарихи-социаль контексты һанға һуҡмау кеүек күренештәр методологияның төп етешһеҙлектәрен барлыҡҡа килтерә һәм ағымдың артабанғы көрсөгөнә сәбәпсе була.
== Франция ==
«Яңы тәнҡит» Франция барлыҡҡа 1950 йылдарҙа барлыҡҡа килә һәм әҙәбиәт ғилемендә структурализм принциптарын ҡулланыу һөҙөмтәһенә әйләнә. Француз йүнәлешенең теоретик нигеҙҙәрен Ролан Барт булдыра.
1970 йылдар башына француз «Яңы тәнҡит» бик күп һанлы методологик йүнәлештәрҙе үҙ эсенә ала: әҫәрҙең эске төҙөлөшөнә анализ, шиғри телмәр үҙенсәлектәре, хикәйәләү һәм сюжеттың ойошоуы.
== Әҙәбиәт ==
|
