Сулпан: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ардах18 (фекер алышыу | өлөш) категория, ҡалып |
ZUFAr (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
126 юл:
Сулпанда атмосфера булыуын [[1761]] йылдың [[6 июнь|6 июнендә]] [[Ломоносов Михаил Васильевич|М. В. Ломоносов]] аса.
== Дөйөм мәғлүмәт ==
Ҡояштан Венераға тиклем яҡынса 108 млн [[Километр|км]] (0,723 [[Астрономик берәмек|а. е.]]). Венеранан [[Ер|Ергә]] тиклем алыҫлыҡ 38-ҙән 261 млн км-ға тиклем үҙгәрә. Венераның [[орбита]]ҙы түңәрәккә бик яҡын. Ҡояш тирәләй әйләнеү периоды 224,7 ер тәүлегенә тиң; уртаса орбита тиҙлеге — {{s|35 км/с}}. Орбита ауышлығы [[эклиптика|эклиптика]] буйынса 3,4°. Ҙурлығы буйынса был планета ергә яҡын. Радиусы 6051,8 км (ер менән сығыштырғанда 95 % ), массаһы — 4,87{{e|24}} кг (ер менән сағыштырғанда 81,5 %), уртаса тығыҙлығы — 5,24 г/см³. Ирекле төшөү тиҙлеге {{s|8,87 м/с²}}, икенсе космос тиҙлеге — {{s|10,36 км/с}}<ref name=nssdc/>.
Венера ергә оҡшаған планета тип квалификациялана. Уны ерҙең «һеңлеһе» тип тә атайҙар, сөнки ике планета ҙурлығы менән дә, составы менән оҡшаш. Тик планеталағы шарттар ғына ныҡ айырыла. Венерала, ергә оҡшаған планеталар менән сағыштырғанда, атмосера бик тығыҙ. [[Атмосфера]], башлыса, углекислый газдан тора. Планетаның өҫлөгө көкөрт кислотаһынан торған болоттар менән ҡапланған. Болоттан аша планета өҫлөгө күренмәй. Ҡуйы болоттар аҫтындағы планетаның ҡҫлөгө тураһында бәхәстәр XX быуатҡа тиклем дауам итә. Венераның болоттары радиотуоҡындар өсөн үтә күренмәле, был ысул менән планетаның рельефы өйрәнелде<ref>Радиолокационная астрономия — [http://www.astronet.ru/db/msg/1188604 Физика Космоса: Маленькая энциклопедия]</ref>.
[[Файл:Terrestrial planet size comparisons.jpg|left|400px|thumb|Сығыштырыу өсөн (һулдан уңға) [[Меркурий]], Венеры, [[Ер]] һәм [[Марс]]]]
== Әҙәбиәт ==
| |||