Таһиров Нуриәғзәм Таһир улы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) |
ә clean up, replaced: Флаг башкир.png → Флаг Башкурдистана.png using AWB |
||
5 юл:
|изображение =
|ширина = 180 px
| должность = [[
| порядок =
| флаг = Флаг
| флаг2 =
| периодначало =
14 юл:
| преемник =
| дата рождения = 9.1.1888
| место рождения = {{МР|Ырымбур губернаһы|Ырымбур губернаһы}}, [[Силәбе өйәҙе]], Левашово (Ҡужа) ауылы (хәҙерге [[Арғаяш районы|
| дата смерти = 1937 йылдан һуң
| место смерти ={{МестоСмерти|Соловецк утрауҙары|Соловецк утрауҙары}}, [[РСФСР]], [[СССР]]
27 юл:
| автограф =
}}
'''Таһиров Нуриәғзәм Таһир улы''' ([[1888 йыл|1888]]—[[1937 йыл|1937]]) — [[Башҡорт милли хəрəкəте|Башҡорт милли хәрәкәтендә]] әүҙем ҡатнаша, [[Башҡорт Хөкүмәте
== Биографияһы һәм эшмәкәрлеге ==
Нуриәғзәм Таһир улы Таһиров 1888 йылдың 9 ғинуарында [[Ырымбур губернаһы|, Ырымбур губернаһы]] [[Силәбе өйәҙе
Урыҫ-башҡорт мәхәллә мәктәбен [[1906 йыл]]да тамамлағандан һуң Троицк ҡалаһында [[Рәсүлиә|«Рәсүлиә» мәҙрәсәһендә]] уҡый башлай, ә артабан уҡыуын [[Өфө
[[1911 йыл]]дан Таһиров Нуриәғзәм Силәбе өйәҙендә уҡытыусылыҡ итә. Февраль революцияһынан һуң Таһиров [[Бөтә башҡорт ҡоролтайҙары]] делегаты була. II бөтә башҡорт съезынан һуң [[Силәбе]] ҡалаһында [[Башҡорт Хөкүмәте]] секретариаты башлығы итеп тәғәйенләнә.
46 юл:
[[1921 йыл]] башынан Нуриәғзәм Таһиров дәүләт һәм йәмғиәт эшмәкәрлегенә ҡабаттан ҡайта һәм башҡорттарҙың көнкүреше, тарихы, теле һәм мәҙәниәтен өйрәнеү буйынса Башнаркомпрос коллегияһының ағзаһы булып китә. Ул [[башҡорт теле]] буйынса ғилми эштәр авторы була. Таһиров [[1926 йыл]]да халыҡ — йәнле материалдар нигеҙендә төҙөлгән "Башҡорт теленең һүҙлеге"н һәм ҡыҫҡаса орфографик һүҙлеген нәшер итә. Шулай уҡ Нуриәғзәм Таһиров башҡорт теленең беренсе грамматикаһының авторҙашы була.
[[1929 йыл]]дың 12 июлендә Нуриәғзәм Таһир улы Башҡорт милли хәрәкәтендә әүҙем ҡатнашҡаны өсөн репрессияға эләгә. Тик Калинин М. И. ҡыҫылышы ғына уның ғүмерен һаҡлап ҡалырға ярҙам итә һәм уны ун йылға концлагергә ебәрәләр. Соловецк утрауҙарында яҡынса 8 йыл лагерҙә үткәрә<ref>.Тагиров Т. Одна из первых жертв репрессий // Ватандаш = Соотечественник. 1999. № 8.
== Ғилми хеҙмәттәре ==
76 юл:
* [http://nitrotester.ru/odna-iz-pervykh-zhertv-repressijj.html ОДНА ИЗ ПЕРВЫХ ЖЕРТВ РЕПРЕССИЙ]
* [http://www.youtube.com/watch?v=lRogJBGgSgg&list=PL959C6784F936F1FE&index=16 «Комиссар Тагиров» Документальный фильм. Пр-во «ТРК Башкортостан» 2011 г.]
[[Категория:Ғәлиә мәҙрәсәһе шәкерттәре]]
[[Категория:Рәсүлиә мәҙрәсәһе шәкерттәре]]
| |||