Һөтимәрҙәр: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Һәҙиә (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
||
42 юл:
Имеҙеүселә Ер шарының бөтөн материктарында, океан һәм диңгеҙҙәрҙә таралған.
== Төп билдәләре ==
#Һөт биҙҙәренең булыуы һәм балаларын һөт имеҙеп үҫтереү.
#Яралғының әсә организмында үҫешен тәьмин итеү өсөн махсус ағзаларҙың булыуы һәм тере бала тыуҙырыу (тәүге йәнлектәрҙән башҡаһы).
#Дүрт камералы йөрәк.
#Йөрәктең уң һәм һул яҡтарын тулыһынса айырып тороусы бүлге бар. Шуға, йөрәктә артериаль ҡан менән веноз ҡан ҡушылмай.
#Бәләкәй һәм ҙур ҡан әйләнеше түңәрәктәре тулыһынса айырылған.
#Тән температураһы даими (мөхит шарттарының үҙгәреүенә бәйле түгел), шуға ла, имеҙеүүселәр йыл әйләнәһенә әүҙем була ала .
#Альвеоляр типтағы упкәләр.
#Мейе ҡумтаһы бит өлөшөнән өҫтөнлөк итә. Баш мейеһендә ҙур ярымшарҙар һәм уларҙағы мейе ҡабығы (ьураҙналар һәм йыйырсалар), кесе мейе ныҡ үҫешкән.
#Танау эсен бүлеп тороусы бүлге, шуға бәйле, ундағы еҫ һиҙеү рецепторҙары ныҡ уҫешкән.
#Тиреләрендә тир биҙҙәре була. Йөн япмалары бар.
#Умыртҡалыҡ асыҡ айырылып торған биш бүлеккә махсуслашҡан (дифференцация).
#Муйын умыртҡалары етәү.
#Тән ҡыуышлығын күкрәк һәм ҡорһаҡ өлөштәренә бүлеп тороусы мускуллы ағза — диафрагма бар (һулыш алышыуҙа ҡатнаша).
#Аяҡ ослоҡтарыны ян-яҡтна түгел, ә кәүҙә аҫтында урынлашҡан (кәүҙәне өҫкәрәк күтәрә һәм тиҙлекте артттырырға булышлыҡ итә).
#Хәрәкәтсән тышҡы ҡолаҡ япраҡтарының бар (тауыш йүнәлешен билдәләү камиллаша).Урта ҡолаҡта ишетеү һөйәктәре өсәү (сукеш, һандал һәм өҙәңге).
#Тештәр махсуслашҡан (ҡыррҡыс, ҡаҙыҡ, аҙау тештәр). Уларҙың яңаҡтарҙа соҡорҙары (ҡаҙналары) бар. Үҫеш дәүерендә һөт тештәре даими тештәргә алмашына.
#Хәрәкәтсән ирендәре һәм урттары бар.
Имеҙеүселәрҙең бер төрҙәре ер өҫтөндә йәшәү рәүешен үҙләштергән һәм тиҙ йүгереүгә яйлашҡан (тояҡлылар, бүре, ҡуян).
Йәиһә һыйыныу урынын ерҙә тапкан (бурһыҡ, йомран); башҡалары ағаста йәшәүгә күскән (тейен, һыуһар).
Ярғанаттар, ер сысҡандары, йәтсә һ. б. зарарлы бөжәктәрҙе һәм [[кимереүселәр]]ҙе юҡ итәләр. Ҡайһы бер төрҙәре (күп кенә кимереүселәр һәм тояҡлылар) үҫемлекселеккә, урман хужалығына һ.б. зыян килтереүе мөмкин. Күп кенә имеҙеүселәр (мәҫәлән, кимереүселәр) ҡурҡыныс ауырыу (сума, туляремия) тыуҙырыусыларҙы таратыусы һәм йоҡтороусылар.▼
Өсөнсөләре һауаға күтәрелгән, һәм уларҙың алғы ослоҡтары ҡанатка әүерелгән (ярғанат).
Дүртенселәре ер аҫтында йәшәү рәүеше алып бара — уларҙың күреү һәләте шаҡтай дәрәжәлә редукциялашҡан һәм ҡайһы бер органдары тупраҡта йөрөү юлдары ҡаҙыуға яйлашҡан (һуҡыр сысҡан, ҡыр сысҡандары).
Имеҙеүселәр араһындағы тирә-йүн менән тығыҙ бәйләнештә булған төрҙәр бар (йофар, ҡама, ондатра). Тейен, ҡуян, төлкө, һыуһар һ.б. ҡиммәтле тиреле хайуандар промысел әһәмиәтенә эйә.
▲Ярғанаттар, ер сысҡандары, йәтсә
*
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
|