Википедия

Фашизм: өлгөләр араһындағы айырма

Интерактивная навигация по истории
← Алдағы үҙгәртеүКиләһе үҙгәртеү →
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ВизуальВикитекст
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
39 618 төҙәтеү
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
39 618 төҙәтеү
117 юл:
=== Фалангизм ([[Испания]]) ===
{{Main|Фалангизм}}
'''Испа́н Фала́нгаһы''' ({{lang-es|''испан.''Falange Española}}) — [[Испания|Испания]]ныңИспанияның [[Ультрауңдар|ультрауң]] [[сәйәси партияһы]] . [[1933 йыл]]да [[Примо де Ривера, Хосе Антонио|Хосе Антонио Примо де Ривера]], Испанияның элекке диктаторының улы нигеҙ һалған. Испан Фалангаһы [[Франко, Франсиско|Франциско Франко]]ныңФранконың тоталитар режимы йылдарында ([[1936]]—[[1975]]) — ил менән идара иткән берҙән-бер законлы партия<ref name="spanishfascism">{{cite book | last =Payne | first =Stanley G| title =Falange: A History of Spanish Fascism| publisher =Textbook Publisherss| url =http://books.google.com/books?id=rsHyAAAACAAJ&dq=Spanish+Fascism&lr=| isbn =0758134452}}</ref>.
 
[[1975 йыл]]да Франко вафат булғандан һуң, Испанияла демократик процестар башлана, һәм партия тарҡалған. Хәҙерге ваҡытта фалангист тип аталыу хоҡуғына бер нисә партия һәм хәрәкәт дәғүә итә.
 
Фаланганың идеологияһы (национал-синдикализм) [[Италия|итальян]] [[фашизм]]ының ҡайһы бер аспекттарына яҡын тора. Хосе Антонио Примо де Ривера был турала үҙенең «Башланғыс пункттар»ында яҙған. Испанияның бөйөк державаға әйләнеүен, испан телле илдәр менән мәҙәни һәм сәйәси бәйләнештәрҙе яйға һалыуҙы, [[Испан империяһы|Испан империяһы]]нимперияһын тергеҙеүҙе күҙ аллағандар улар. Фаланганың милләтселеге этник түгел, гражданлыҡ -[[Патриотизм|патриотик]], тиер кәрәк{{нет АИ|24|08|2015}} сөнки ойошма, Испан империяһына лояль мөнәсәбәттә булыу шарты менән, баск һәм каталондарҙың мәҙәни автономияһына ҡаршы сыҡмаған. [[{{comment|итальян фашизмы|Национал фашист партияһы|итальян фашизмы]]}}нан айырмалы рәүештә, Фаланга сәйәси партияларҙы ҡәтғи кире ҡаҡҡан, һул хәрәкәткә лә, уңына ла бер төрлө дошманлыҡ менән ҡараған{{нет АИ|24|08|2015}}. Девиздары — «Берҙәм, бөйөк һәм азат» (Испания) ({{lang-es|¡Una, Grande y Libre!}}).
 
Испан Фалангаһы 1936 йылдың 17-18 июлендәге хәрби түңкәрелеште хуплаған сәйәси көс булып торған.
[[Франсиско Франко]] [[1937 йыл]]дың [[19 апрелендәге]] бойороғо менән Фаланганы [[карлистар{{comment|«традиционалистар общинаһы»|карлистар}} (карлистар)]]менән ҡушып, традиционалистарҙың Берҙәм Испан фалангаһын һәм [[Национал-синдикалист һөжүме хунталары]]нхунталарын барлыҡҡа килтерә ({{lang-es|Falange Española Tradicionalista y de las JONS}}).
1940-сы йылдарҙа дәүләттә Хосе Антонио Примо де Ривера программаһына ингән реформалар үткәрелә. Ә монархияны тергеҙеү ҡарары Фаланганың сығанаҡ идеологияһына тап килмәгән.
 
Франконан һуң, Испанияла демократик процесс башланып, күп партиялылыҡ индерелгәс, асыҡ идеологияһы булмағанлыҡтан һәм халыҡтың күпселеге үҙгәрештәргә әҙер түгеллектән, Милли хәрәкәт уңышҡа өлгәшмәй.
 
Милли хәрәкәттең инфраструктураһы уның элекке ағзалары, бигерәк тә [[Мануэль Фрага Ирибарне, Мануэль|М. Фрага]] тарафынан, Халыҡ Альянсын, артабан, 1996-2004 йылдарҙа идара итеүсе [[Испания халыҡ партияһы]]нпартияһын төҙөр өсөн, файҙаланылған, тип һанала
<ref>Фаланганың бөгөнгө төп идеологик вариҫтары — [[:es:La Falange (partido)|FE/La Falange]] (сайт [http://www.lafalange.org www.lafalange.org]); [[:es:Movimiento Falangista de España|Movimiento Falangista de Espana]] (сайт [http://mfe.mforos.com/ www.mfe.mforos.com]), [[:es:Falange Española de las JONS (1977)|Falange Española de las J.O.N.S]] (сайт [http://www.falange.es www.falange.es]) һәм[[:es:Falange Auténtica|Falange Auténtica]] (сайт [http://www.falange-autentica.org www.falange-autentica.org])</ref>.
 
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Фашизм» битенән алынған