Тертуллиан: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
26 юл:
}}
 
'''Квинт Септи́мий Фло́ренс Тертуллиа́н''' ({{lang-la|Quintus Septimius Florens Tertullianus}}<ref>Тулы исеме: Quintus Septimius Florens Tertullianus Тертуллиандың үҙендә лә, башҡа авторҙарҙа ла, осрамай, ул тик урта быуат яҙмаларында ғына сағылыш таба. «Тертуллиан» һәм «Септимий Тертуллиан» Тертуллиандың үҙендә осрай (Крещ. 20; Покр. 17) һәм башҡа авторҙарҙа (мәҫ., Лактанций. Дини раҫлауҙар V 1). Исемдең дүрт элементының бәйләнеше раҫ тип һанарға мөмкин, әммә уның сығышы ышаныс тыуҙырмай. Cognomen (ырыу исеменә ҡушылған нәҫел исеме) «Тертуллиан» эпиграфик теркәлгән… (''А. Столяров.'' Тертуллиан. Эпоха. Ғүмер. Ғилем. // Тертуллиан. Һайланма әҫәрәҙәр. М., 1994. С. 13)</ref>; [[155]]/[[165]], [[Карфаген (ҡала)]] — [[220]]/[[240]], шунда уҡ) — күренекле христиан яҙыусыларының, теологтарҙың һәм аполегеттарҙың береһе, 40 тракт авторы, шуларҙың 31 һаҡланып ҡалған. Тертуллиан беренселәрҙән булып дини тәғлимәттең барлыҡҡа килеү заманында Троица догмат концепцияһын сағылдыра.<ref>{{Cite web|url=http://antology.rchgi.spb.ru/Tertullianus/meyen.html|title=Tertullianus|author=Marina V.|website=|quote= Тертуллиандың христиан тарихында түгеләрҙән булып ҡулланған аңлатмалары, һуңынан православие дине тәғлимәтенә ныҡлап инеүе ҙур ҡаҙаныш будып тора. Мәҫәлән, уның фекеренсә, Улы Атаһының асылына эйә булып, Атаһы һәм Изге Рух Атаһынан Улы аша килә, Улы һәм Изге Рух тәбиғәте илаһи бер бөтөн, тип өйрәтә. Ул тәүге тапҡыр "Троица"-латин: һүҙен ҡуллана. date=|publisher=antology.rchgi.spb.ru|accessdate=2017-04-01}}</ref>. Ул Урта быуаттың фекеренә — латин (патристика) һәм сиркәү (латин теле) теленә башланғыс һала.
{{quote| Фактик яҡтан Тертуллиан - латин сиркәү ғилеменә һәм сиркәү теленә нигеҙ һалыусы. |[[Адольф фон Гарнак]], [[Догматтар тарихы]], Гл.5, § 22}}
 
34 юл:
Карфагенда проконсул центурион ғаиләһендә тыуған. Римгә күскәс, риторика һәм философияны, һуңғараҡ юристпруденицияны, хоҡуҡты өйрәнә башлай.
Уны Юстиниандың Дигестарҙа Тертуллиан юрист менән тиңләп телгә алыныуы, бер ҙә дәлилләнмәгән. 35 йәшендә Карфагенға ҡайтҡас, Тертуллиан христиан диненә күсә, 200 йылдар тирәһендә преситерға алына, ләкин 10 йылдан һуң аскет малоазий асектанттарына китә.
 
Монтанистар тәғлимәтендә уны ахырызамандың яҡынлашыуын көтөү, ҡаты аскетлыҡ ылыҡтыра, әммә ул, хатта монанистарҙы етерлек кимәлдә әхләҡи тип һанамай, һәм үҙ ойошмаһына нигеҙ һала. Ойошма, уның үлеменән һуң быуаттан ашыу көн итә. Тертуллиандың ҡасан үлеүе — билдәһеҙ, ул бик ҡартайып вафат була. Уның һаҡланып ҡалған хеҙмәттәре 220 йылдан да һуң яҙылмаған.
 
Юл 46 ⟶ 47:
== «Ышанам, сөнки абсурд» ==
{{main|Credo quia absurdum}}
Билдәле Максим афоризмы «'{{lang|la|est absurdum quia Credo}}'»' ышанам, сөнки абсурд», йәғни метафизик аңлатмала) Тертуаллиандың «Иисус Христостың кәүҙәһе» ({{lang-la|De Christi Carne}}) әҫәрендә парафраз фрагменты булып тора, гностицизм һәм Маркион менән бәхәсендә яҙа (De Christi Carne, 5.4-се):
 
: «{{lang|la|filius dei est mortuus Et: est prorsus credibile, quia ineptum est. Resurrexit sepultus Et: est certum, impossibile quia.}}»
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Тертуллиан» битенән алынған