Урта фарсы теле: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Среднеперсидский язык" битен тәржемә итеп төҙөлгән
 
Тамғалар: редактор вики-текста 2017
1 юл:
{{Язык
'''Урта фарсы теле''' (пәһләүи  теле; үҙ атамаһы ''парсиг'' — «фарсы») —  көньяҡ-көнбайыш төркөмдәге үле урта иран теле. Боронғо фарсы теленең дауамы һәм [[Фарсы теле|яңы фарсы теленең]] элгәре булып тора. Тәүҙә Ирандың көньяҡ өлөшөндә  — Парста (Фарс) — таралған булған, артабан Сәсәниҙәр осоронда (III-VII быуаттар) тотош [[Иран|Фарсияның]] әҙәби һәм рәсми теле. VII быуаттан, [[Иран|Иранды]] [[ғәрәптәр]] баҫып алғандан һуң,  Иранда һәм [[Һиндостан|Һиндостанда]] [[Зороастризм|зороастр]] общиналарында һаҡланып ҡала.
|цвет=һинд-европа
|имя=Урта фарсы теле
|самоназвание=pārsīg(парсиг)
|страны=[[Иран]]
|регионы=тәүҙә Фарста, шунан Сәсәниҙәр империяһында тарала
|официальный язык=Сәсәниҙәр дәүләте (III—VII быуаттар)
|число носителей=
|регулирующая организация=
|рейтинг=
|статус=
|вымер=IX] быуатта [[фарсы теле]]нә үҫешә
|категория=Евразия телдәре
|классификация=
Һинд-европа телдәре Һинд-иран тармағы
::Иран телдәре Иран төркөмө
:::Көньяҡ-көнбайыш төркөмсә
|письмо=пәһләүи, манихей
|ГОСТ 7.75–97=пех 537
|ISO1=
|ISO2=pal
|ISO3=pal – китапса урта фарсы теле ("пәһләүи")<br />xmn – манихей урта фарсы теле
}}
'''Урта фарсы теле''' (пәһләүи  теле; үҙ атамаһы ''парсиг'' — «фарсы») —  көньяҡ-көнбайыш төркөмдәгетөркөмсәләге үле урта иран теле. Боронғо фарсы теленең дауамы һәм [[Фарсы теле|яңы фарсы теленең]] элгәре булып тора. Тәүҙә Ирандың көньяҡ өлөшөндә  — Парста (Фарс) — таралған булған, артабан Сәсәниҙәр осоронда (III-VII быуаттар) тотош [[Иран|Фарсияның]] әҙәби һәм рәсми теле. VII быуаттан, [[Иран|Иранды]]ды [[ғәрәптәр]] баҫып алғандан һуң,  Иранда һәм [[Һиндостан|Һиндостанда]]да [[Зороастризм|зороастр]] общиналарында һаҡланып ҡала.
 
Төрҙәре:
Юл 7 ⟶ 30:
* пәһләүи — гетерографик;
* манихей — фонетик.
Иң боронғо ҡомартҡылар — ПарсаПарс хакимдарының тәңкәләрендәге легендалар (беҙҙең эраға тиклем II быуат).
 
Урта фарсы телендәге иң мөһим әҙәби ҡомартҡы — Авестаның авеста теленән тәржемәһе. [[Фарсы теле|Яңы фарсы теленә]] күсеү теле булған парси (пазенд) теле урта фарсының һуңғыраҡ формаһы булып тора. Ул парстарҙа һәм «беһдин»дәрҙә, йәғни Иран гебрҙарында, тик әҙәби тел булараҡ һаҡланған<ref>разговорный у парсов — гуджарати, англ. </ref> .