Ассирия: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
Akkashka (фекер алышыу | өлөш)
127 юл:
 
== Дин ==
Ассирия дине вавилон ышаныуҙарынан аҙ айырылған. Вавилонға аккадлыларҙан ассирийҙарға мираҫ булып ҡалған бөтөн ассирий намаҙҙары, гимндары, {{comment|имләү|заклинания}}ҙәре, мифик {{comment|иртәктәре|сказания}} күскән. Ассирийлыларҙың изге урыны вавилонлыларҙың изге урынына әйләнгән.
Религия Ассирии мало отличалась от вавилонских верований. В Вавилон перешли все ассирийские молитвы, гимны, заклинания, мифологические сказания, которые достались по наследству ассирийцам от аккадцев. Священные места ассирийцев стали священными местами вавилонян.
 
Ассирий хоҙайҙары пантеоны башында бөтөн аллаларҙы ғына түгел, үҙен дә булдырған — Ассирий батшалығының яҡлаусыһы — Ашшур торған. Ассирияла һуғыш алиһәһе Иштар һәм Рамман — дошмандарҙы ҡыйратыусы культы таралыу тапҡан. Ассирияла аллалар менән бер рәттән бик күп һанлы ер һәм күк эйәләре — ануннактар һәм игигтар ололанған.
Во главе ассирийского пантеона богов стоял бог Ашшур — покровитель Ассирийского царства, создавший не только всех богов, но и самого себя. В Ассирии получают распространение культы Иштар, как богини войны, и Раммана — сокрушителя врагов. Наряду с богами в Ассирии почитались также многочисленные духи земли и неба — ануннаки и игиги.
 
Космогония, аллалар тураһындағы тәғлимәт кеүек, ихтимал, шулай уҡ байтаҡ үҙгәрештәргә дусар ителгән: донъя тыуҙырыусы тип йә бер хоҙайҙы йә теге хоҙайҙы атағандар. Мәҫәлән, Бэла тураһында ул тәүтормош хаосынан күк һәм ерҙе, {{comment|яҡтыртҡыстар|светила}}ҙы, йәнлектәрҙе, ә ер менән ҡандың ҡатнашмаһынан кешене тыуҙырған тиелә. Мардуктың күтәрелгәненән башлап донъяны ул тыуҙырған тигән миф барлыҡҡа килгән. Вавилонлылар фекеренсә, донъя өс айырым өлкәнән: күктән, ерҙән һәм йәһәннәмдән тора. Донъяны Мардук тыуҙырыуы тураһындағы мифта уның тәүтормош хаос сағылышын кәүҙәләндергән Тиамат алиһә менән көрәше хикәйәләнгән. Ул Тиаматты еңә һәм, яҙмыштың {{comment|изге яҙма төшөрөлгән таҡта|скрижали}}һына эйә булып, уны урталай йырта, һәм алиһәнең тәненән ер һәм һауа барлыҡҡа килә тиелгән.
Космогония, как и учение о богах, вероятно, также подвергались значительным изменениям: творение мира приписывалось то одному, то другому богу. Например, о Бэле рассказывается, что он создал из первобытного хаоса небо и землю, светила, животных, а из смеси земли со своей кровью создал человека. С момента возвышения Мардука развитие получает миф о сотворении мира им. По мнению вавилонян, мир представляет собой три отдельных области: небо, землю и преисподнюю. Миф о происхождении мира с участием Мардука рассказывает о его борьбе с богиней Тиамат, олицетворявшей первобытный хаос. Он побеждает Тиамат и, завладев скрижалями судьбы, разрывает её пополам, а из её тела образовываются земля и небо.
 
Теге донъя тормошона ышаныу етерлек сағыу һүрәтләнгән, ләкин шумерҙарҙағы кеүек, бик тә {{comment|төшөнкөлөк|пессимистик}} рухында бирелгән. Үлгәндәр ябылған зиндан ете ҡат диуар мненән уратып алынған; унда бер нур ҙа үтеп инмәй. Ҡайһы берҙә бер ғазаптар ҙа, сир ҙә һәм үлем дә булмаған {{comment|бәхетлеләр|блаженных}} утрауҙары иҫкә алына, ләкин ул утрауҙарға тик һирәктәр генә, һайланып алынғандар ғына, етә имеш.
Вера в загробное существование была достаточно ярко выражена, но получила, так же как у шумеров, весьма пессимистический характер. Темница, в которую заключены умершие, окружена семью стенами; ни один луч света не проникает в неё. Иногда упоминаются острова блаженных, где нет страдания, болезней и смерти, но достигнуть этих островов могут только редкие избранники.
 
== Сәнғәт ==
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ассирия» битенән алынған