Усманов Әбүбәкер Нурийән улы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
ә Перемещение 1 интервики на Викиданные, d:q16710518
Айсар (фекер алышыу | өлөш)
викилаштырыу, күренеште төҙәтеү, өҫтәмә мәғлүмәт, аныҡлаштырыу, категория
1 юл:
 
{{Учёный
| Имя = Әбүбәкер Нурйән улы Усманов
| Оригинал имени = Әбүбәкер Нурйән улы Усманов
| Изображение = UsmanovAN.jpg
| Ширина = 200 px =
| Описание изображения =
| Место рождения = [[[[Имән (Балтас районы){{ТУ|Имән]]]]Өфө ауылы,губернаһы}} [[Киҙгәнбаш]] улусы, [[Бөрө өйәҙе]], (хәҙер [[ӨфөБашҡортостан губернаһыРеспубликаһы]]ның (хәҙерге[[Балтас Башҡортостандыңрайоны]]) [[Имән (Балтас районы)|Имән]]]]) ауылы
| Место смерти = [[Өфө]], [[Башҡорт АССР-ы]] {{ВБУ|Өфө}} ҡалаһы
| Научная сфера = [[тарих]]
| Место работы = [[Башҡорт дәүләт университеты]]
Юл 19 ⟶ 18:
| Сайт =
}}
 
'''Әбүбәкер Нурйән улы Усманов''' ({{lang-ba|Әбүбәкер Нурйән улы Усманов}}, 1910—1982) — тарихсы, фольклорсы, тарих фәндәре кандидаты (1960). Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәре (1970). Яҙыусылар союзы ағзаһы (1948).
{{фамилиялаш|Усманов}}
 
'''Усманов Әбүбәкер Нурйән улы Усманов''' ({{lang-ba|Әбүбәкер[[24 Нурйәнапрель]] улы[[1910]] — Усманов}},[[13 1910—1982июнь]] [[1982]])  — тарихсы, фольклорсы, тарих фәндәре кандидаты (1960). [[Башҡорт АССР-ыныңы]]ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1970). [[СССР Яҙыусылар союзы]] ағзаһы (1948).
 
== Биографияһы ==
Әбүбәкер Нурйән улы Усманов 1910 йылдың 24 апрелендә Өфө губернаһы Бөрө өйәҙе Имән ауылында тыуа. Педагогия техникумын тамамлай, 1930 йылдан ВЛКСМ-дың [[Бөрө (ҡала)|Бөрө]] ҡала комитетының пионерҙар бюроһы рәйесе булып эшләй<ref>[http://libmap.bashnl.ru/node/373 Статья в Литературной карте Башкортостана]</ref>.
 
1933 йылда К.  А.  Тимирязев исемендәге Башҡорт педагогия институтын тамамлай.
 
1932—1937 йылдарҙа ВЛКСМ Өлкә комитетының мәҙәниәт һәм пропаганда бүлеге мөдире була.
 
1937 йылдан СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалының [[Тарих, тел һәм әҙәбиәт институты (РФА Өфө фәнни үҙәге)|Тарих, Тел һәм әҙәбиәт институтында]] эшләй. 1937—1940 һәм 1943—1951 йылдарҙа ошо институттың директоры була.
 
1940—1941 йылдарҙа  — Башҡорт АССР-ы Халыҡ комиссарҙары советының Сәнғәт буйынса идаралығы начальнигы.
 
1941—1943 йылдарҙа ВКП(б)-ның Башҡортостан Өлкә комитеты секретары була.
 
100-сө Баҡалы һайлау округы буйынса Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаты итеп һайлана.
 
1971 йылға тиклем СССР Фәндәр академияһы Башҡортостан филиалының Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының ғилми хеҙмәткәре булырбулып эшләй.
 
Өфөлә Мосолман зыяратында ерләнгән.
 
== Фәнни эшмәкәрлеге ==
Усманов Әбүбәкер Нурйән улы   70-тән ашыу ғилми хеҙмәт авторы. Башҡортостандың Рус дәүләтенә ҡушылыуы, башҡорттарҙың 1812 йылғы Ватан һуғышында һәм 1773—1775 йылдарҙағы Крәҫтиәндәр һуғышында ҡатнашыуы мәсьәләләрен өйрәнә.
 
Шулай уҡ башҡорт фольклорын йыйыу, өйрәнеү, баҫтырыу менән шөғөлләнә.
Юл 47 ⟶ 49:
=== Фәнни хеҙмәттәре ===
 
* Салауат батыр.&nbsp; — Өфө, Китап&nbsp; — 1945.{{ref-ba}}
*&nbsp; Дружба русского, украинского и башкирского народов.&nbsp; — пер. с украинск.,&nbsp; — Киев: Витчизна, 1954.
* Башҡортостан Россияға ҡушылған осорҙағы тарихи шарттар. // Башҡортостан уҡыутыусыһыуҡытыусыһы. Өфө, 1957.&nbsp; — №&nbsp; 6.{{ref-ba}}
*&nbsp; Присоединение Башкирии к Московскому государству.&nbsp; — Уфа, 1960.
* Башкирский народ в Отечественной войне 1812 года. Уфа, 1964.
*&nbsp; Кинзя Арсланов&nbsp; — выдающийся сподвижник Пугачева: исторические записки.&nbsp; — М.: 1961, №&nbsp; 71.
*&nbsp; По страницам «Отводной книги». // Вечерняя Уфа.&nbsp; — 1970.&nbsp; — №&nbsp; 55, 59, 69, 71, 72.
* Развитие земледелия в Башкирии в третьей четверти 18 века.// «Из истории феодализма и капитализма в Башкирии».&nbsp; — Уфа, 1971. С.22—74.
* Добровольное присоединение Башкирии к Русскому государству. Уфа, 1982.
 
== Хәтер ==
* Өфөлә ғалим йәшәгән йорттоң стенаһына иҫтәлекле таҡтаташ эленгән.
 
== Әҙәбиәт ==
* ''Асфандияров А. З.'' История сел и деревень Башкортостана и сопредельных территорий. Уфа: Китап, 2009.  — 744 с.  — С.199.
* ''Докучаева А.'' Ученый, писатель и журналист. // Вечерняя Уфа.&nbsp; — 1984.&nbsp; — 7 мая.
* ''Зарипов Н. Т.'' Тарих катламнарын актарып. // Кызыл таң.&nbsp; — 1985.&nbsp; — 26 мая.
* ''Иҙелбаева М.'' Фәндә ҡалған эҙ. // Советская Башкирия.&nbsp; — 1985.&nbsp; — 24 апреля.
* ''Осотова В.'' В память об историке. // Вечерняя Уфа.&nbsp; — 1987.&nbsp; — 1 октября.
* ''Хаҗиев Н.'' Мәшһүр тарихчы. // Балтач таңнары.&nbsp; — 2005.&nbsp; — 16 апреля.
* Писатели земли Башкирской: справочник.&nbsp; — Уфа: Китап, 2006.&nbsp; — С.390.
* ''Узиков Ю. А. Ю.'' Книги идут к людям. // Вечерняя Уфа.&nbsp; — 1985.&nbsp; — 27 марта.
* ''Әминев Ә.'' Ғалимға хөрмәт йөҙөнән.// Советская Башкирия.&nbsp; — 1987.&nbsp; — 9 октября<ref>[http://lib.baltach.ru/node/131 А.  Н.  Усманов]</ref>.
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{примечания}}
 
== Һылтанмалар ==
* [http://encycl.bash-portal.ru/usmanov_a.htm Статья в ''Башкортостан: Краткая энциклопедия'' ]
* [http://nullбашкирская-энциклопедия.рф/index.php/prosmotr/2-statya/3387-usmanov-abubakir-nurianovich Статья в Башкирской энциклопедии]
* [http://lib.baltach.ru/node/131 Персональная страница на сайте Балтачевской центральной библиотеки]
 
{{ВС}}
 
[[CategoryКатегория:Башҡорт дәүләт университетын тамамлаусылар]]
[[CategoryКатегория:Башҡорт АССР-ының атҡаҙанған фән эшмәкәрҙәре]]
[[CategoryКатегория:Башҡортостан тарихы буйынса белгестәр]]
[[CategoryКатегория:Шәхестәр:ТТӘИ]]
[[CategoryКатегория:2-се саҡырылыш Башҡорт АССР-ы Юғары Советы депутаттары]]
[[Category:Историография Крестьянской войны под предводительством Емельяна Пугачёва]]
[[Категория:СССР Яҙыусылар союзы ағзалары]]