Ҡалҡан (күл): өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
әҮҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл:
{{Башҡа мәғәнәләре|Ҡалҡан (мәғәнәләр)}}
{{Озеро
|Название = Ҡалҡан (күл)
|Национальное название =
|Изображение = Lake Kalkan.jpg
Юл 27 ⟶ 26:
|Регион = Башҡортостан
}}
{{Башҡа мәғәнәләре|Ҡалҡан (мәғәнәләр)}}
''' Ҡалҡан (күл)''' — Башҡортостандын[[Башҡортостан]]дын [[Учалы районы]]нда күл. [[Ҡалҡан (ауыл)|Ҡалҡан]] ауылы янында урынлашҡан. Күлдә [[ҡыҙылғанат]], [[суртан]], [[сабаҡ]], [[алабуға]], [[ҡарабалыҡ]], [[табан]] балыҡтары бар.
 
[[Яйыҡ|Урал]] йылғаһы бассейнындағы күл. [[Учалы районы]] [[Ҡалҡан (ауыл)|Ҡалҡан]] ауылынан төньяҡ‑көнсығышҡа табан 2,5 км алыҫлыҡта урынлашҡан.
 
== Тасуирлама ==
Күл өҫтө майҙаны 1,8 км2, оҙонлоғо 2,6 км, уртаса киңлеге 0,6 км, уртаса тәрәнлеге 2,9 м (иң тәрән урыны —4,7 м), һыу күләме 5,1 млн м3; һыу йыйыу майҙаны 9,0 км2. Тектоник күл, ордовик (серпентинлашҡан дуниттар) тау тоҡомдарында барлыҡҡа килгән; соҡоро һуҙылған, төбө һөҙәк, сапропель менән (ҡалынлығы 1,5—3,5 м) ҡапланған, төньяҡ өлөшөндә улаҡтары бар. Тымыҡ күл, һыу кимәле юғары булғанда шишмә ағып сыға һәм Урал й. м‑н тоташтыра. Уртаса күп йыллыҡ һыу кимәленең үҙгәреүе 0,5 м тәшкил итә. Башлыса яуым‑төшөм һыуҙары менән туйына. Һыуы сөсө, сульфатлы‑натрийлы. Күл эвтрофик. Төньяҡ һәм көньяҡ ярҙары һөҙәк, аҙ беленә, көнсығышы — ҡалҡыу, көнбайышта — текә, күл эргәһендә Ҡалҡан тауы урынлашҡан. Көнсығыш өлөшөндә күлгә ярымутрау килеп инә. Күлдең тирә‑яғындағы [[ландшафт]] [[ҡайын]]‑[[ҡарағас]] урмандарынан һәм болонло далаларҙан тора. Яр буйҙарында [[көньяҡ ҡамышы]], [[тар япраҡлы екән]], сумған мөгөҙьяпраҡ, ябай һыу бөрсөгө һ.б. үҫә. Күлдә [[алабуға]], [[ ҡарабалыҡ]], [[ҡыҙылғанат]], [[сабаҡ]], [[суртан]], [[табан балыҡ]], яр буйында [[аҡсарлаҡ]], [[ ала тумыртҡа]], [[барҡылдаҡ]], [[ҡурғай]], [[кәкүк]], [[ өйрәк]], ябай [[һандуғас]] йәшәй. Күлдең көньяҡ һәм төньяҡ өлөштәре һаҙлыҡлы.
[[Файл:Peninsula on Lake Kalkan.jpg|мини|400пкс|none|Ҡалҡан]]
 
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
 
== Һылтанмалар ==
* {{БЭ2013|index.php/component/content/article/8-statya/7557-al-an-k-l|Ҡалҡан, күл|автор= Гәрәев Ә. М.}}
* http://www.uchaly-rb.ru/region/f_gallery/?PAGE_NAME=detail&SECTION_ID=98&ELEMENT_ID=482 фото
* http://maps.vlasenko.net/?lon=59.336434&lat=54.430262 карта
«https://ba.wikipedia.org/wiki/Ҡалҡан_(күл)» битенән алынған