Иҙелбаев Ғабдулла Сәфәрғәле улы: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ |
Тутыйғош (фекер алышыу | өлөш) |
||
3 юл:
{{Яҙыусы
|Исеме = Иҙелбаев Ғабдулла Сәфәрғәли улы
|Төп исеме =
|Рәсеме =
|Рәсем аңлатмаһы =
|Тыуған ваҡыттағы исеме =
|Тыуыу датаһы = 1893
|Тыуған урыны = [[Туйөмбәт]] ауылы, {{ТыуғанУрыны|Күгәрсен районы}} [[Башҡортостан Республикаһы]]
21 юл:
}}
'''Ғабдулла Сәфәрғәли улы Иҙелбаев''' — [[Башҡорт милли хәрәкәте]] эшмәкәре, [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡортостан автономияһы]]
[[1893
Ғ. Иҙелбаев гимназия йылдарында уҡ халҡының тормошон яҡшыртыу, уның киләсәге тураһында уйҙар менән янып йөрөй.
{{цитата башы}}''Еще будучи в гимназии, Идельбаев любил выступать в качестве оратора. И жилка красноречия в нем проснулась, когда он впервые услыхал лекции на юридическом факультете. Он решил посвятить себя той науке, которая, по его мнению, вырвет родной народ из жадных рук всякого рода предпринимателей''{{цитата аҙағы|сығанаҡ=}}, — тип яҙа уның һабаҡташы.
Ләкин университетты тамамларға насип булмай. Уны хәрби хеҙмәткә саҡырылар. Прапорщик званиеһы биреп, Көньяҡ-көнсығыш фронтҡа ебәрәләр.
Башҡортостандан ситтә, хәрби хеҙмәттә йөрөүенә ҡарамаҫтан, [[Башҡорт мәркәз шураһы]] Ғабдулла Иҙелбаевты, 1917 йылдың көҙөндә [[Ырымбур губернаһы]] башҡорттарынан Рәсәйҙең Ойоштороу йыйылышына (Учредительное собрание) депутатлыҡҡа кандидат итеп күрһәтә. Ә декабрь айында үткән [[ Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы|3-сө
Ғинуар башында Ырымбурҙан телеграмма алыу менән (унда Иҙелбаевтың Ойоштороу йыйылышы һәм Кесе ҡоролтай ағзаһы итеп һайланыуы тураһында хәбәр ителә) Иҙелбаев Симферополдән тыуған яғына юллана. Әммә тимер юлындағы боларыу арҡаһында, Ырымбур ҡалаһына 17-18 ғинуарҙа ғына
Отряд 3-сө ҡоролтайҙың ҡарарҙарына ярашлы Бөрйән-Түңгәүер кантонындағы алтын мәғдәнлектәрен Башҡорт хөкүмәте ҡарамағына күсерергә тейеш була. Әммә отрядтың ҡоралы етерлек кимәлдә булмай. Шуға күрә башҡорт офицерҙары, ҡорал мәсьәләһен хәл итеүҙе һорап, Баймаҡ эшселәр Советына мөрәжәғәт итә. Ҡорал өсөн тейешле аҡсаһын да бирә улар. Баймаҡ Советы [[Орск]] ҡалаһынан ҡорал һатып алып килергә вағәҙә бирә. Ләкин 4 февраль (яңы стиль буйынса 16 февраль) Ырымбур губревкомы Башҡорт хөкүмәтен төрмәгә ябып, тиҙ арала Баймаҡ советына башҡорт отрядын юҡ итергә бойора.
|