Башҡорт милли хəрəкəте: өлгөләр араһындағы айырма
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) |
Ryanag (фекер алышыу | өлөш) |
||
68 юл:
=== Антибольшевик осор ===
Большевиктар властҡа килеүе төбәктә яңы ҡаршылыҡтар тыуҙыра: [[Өфө өйәҙе|Өфө]], [[Стәрлетамаҡ өйәҙе|Стәрлетамаҡ]], [[Златоуст өйәҙе|Златоуст]], [[Бөрө өйәҙе|Бөрө]] ([[Борай ихтилалы]]), [[Силәбе өйәҙе|Силәбе]] ([[Ҡорбанғәлиевтар]] етәкселегендә), [[Бәләбәй өйәҙе|Бәләбәй]] һәм башҡа өйәҙҙәрҙә антибольшевик күтәрелештәре була{{sfn|История башкирского народа...|2010|с=87—89, 96}}.
1918 йылдың 15—17 майында ''Ҡостанай'' ҡалаһында башҡорт һәм [[Ҡаҙаҡтар|ҡаҙаҡ]] милли хәрәкәттәре вәкилдәренең кәңәшмәһе була, бында берлектәге контреволюцион көрәште ойоштороу тураһында фекер алышҡандар.
86 юл:
}}</ref>.
"Башҡорт хөкүмәтенең халыҡҡа мөрәғәжәте"ндә, большевиктар башҡорт халҡын талауҙа һәм автономияны бөтөрөүҙә ғәйепләнә. Был мөрәжәғәт халыҡты ,ғәскәр төҙөп, үҙ ерҙәрен, илен, динен һәм автономияһын һаҡларға саҡыра. 1918 йылдың 12 июнендә (элеккесә — 31 майҙа) [[Силәбе]] ҡалаһында 216-сы һанлы фарманға Башҡорт хөкүмәтенең хәрби бүлеге эргәһендә
[[Файл:Флаг башкир.png|200px|thumb|[[Башҡортостан автономияһы]]ның дәүләт флагы]]
1918 йылдың июлендә ''Омск'' ҡалаһында ''Ваҡытлы Себер хөкүмәте'' яғынан Башҡортостан автономияһын таныу һәм Башҡорт ғәскәрҙәренә ярҙам итеүҙе ойоштороу маҡсаты менән башта ''А. Ғәбитов'', һунынан [[Әхмәтзәки Вәлиди Туған|Ә. Ә. Вәлидов]] һәм [[Мағазов Сәйетгәрәй Сәйетйәғәфәр улы|С. С. Мағазов]] һөйләшеүҙәр алып баралар. Һөҙөмтәлә Ваҡытлы Себер хөкүмәте менән килешеү төҙөлә. Атаман Дутов етәкселегендәге ''Ырымбур казак хәрби хөкүмәте'' автономияға ҡаршы булмаҫлығын белдәрә. Үҙен Рәсәй Демократик Федератив Республикаһында Бөтә Рәсәй Ойоштороу йыйылышы исеменән эш итеүсе юғары власть тип иғлан иткән ''Бөтә Рәсәй Ойоштороу йыйылышы ағзалары комитеты'' (Комуч) Башҡорт хөкүмәтен<ref>{{БЭ2013|index.php/read/8-statya/2625-b-t-r-s-j-ojoshtorou-jyjylyshy-a-zalary-komitety|Бөтә Рәсәй Ойоштороу йыйылышы ағзалары комитеты|автор=Казанчиев А. Д.}}</ref> һәм Башҡортостан милли-территориаль автономияһын таный{{sfn|История башкирского народа...|2010|с=101}}.
Башҡорт хәрби шураһы 1918 йылдың 7 сентябрендә Ырымбур ҡалаһында
1918 йылдың сентябрендә Башҡорт хөкүмәте вәкилдәре
1918 йылдың ноябрендә адмирал ''А. В. Колчак'' үҙен Рәсәй Дәүләтенең Юғары хакимы һәм Рус армияһының Юғары баш командующийы тип иғлан итә. Башҡорт хөкүмәтенең эшмәкәрлеген туҡтатыу, Башҡорт ғәскәрен таратып, Рәсәйҙең Хәрби көстәре составына индереү тураһындағы закон акттарын раҫлай<ref>{{БЭ2013|index.php/read/8-statya/7092-kolchak-aleksandr-vasilevich|Колчак Александр Васильевич|автор=Плотников И. Ф.}}</ref>. Башҡорт милли хəрəкəте етәкселәре был бойороҡтарҙы үтәүҙән баш тарта һәм, үҙҙәренең эшен дауам итеп, совет хөкүмәте менән һөйләшеүҙәр башларға мәжбүр була{{sfn|Еникеев З. И., Еникеев А. З.|2007|с=240}}.
|