Волгодонск дендрарийы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
22 юл:
}}
 
'''Волгодонск дендрарийы''' ''(Романов дендрарийы)'' — [[Волгодонск]]тан көнбайыштараҡ, [[Дон]] буйында далала урынлашҡан берҙән-бер дендрарий (дендропарк)<ref>{{cite web|url =http://www.volgodonskgorod.ru/node/5|title = История города|publisher = Официальный сайт истории города Волгодонска|accessdate = 2017-01-15|lang = ru}}</ref>. Майҙаны 11 га. [[1966 йыл]]да Е. П. Скребец тарафынан нигеҙ һалынған. Асыҡ һәм ябыҡ грунтта [[Урта диңгеҙ]] буйы, европа-себер, ҡытай-япон һәм Төньяҡ Америка флораһына ҡараған 240 төр үҫемлек үҫә. Дендропарк Көньяҡ федераль университеттыңуниверситетының фәнни базаһы<ref name = "денрарий"/>.
 
== Тарихы ==
28 юл:
Дендропарк төҙөү идеяһын РСФСР-ҙың атҡаҙанған урмансыһы Емельян Протасович Скребец күтәреп сыға. Ул Романов механизацияланған урман хужалығы директоры була. [[1966 йыл]]да [[Волгодонск]] етәкселеге дендрарийға нигеҙ һалыу өсөн 11 гектар ер бүлеп бүлә. Йыл һайын төрлө географик зоналарҙан килтерелгән ҡыуаҡлыҡ һәм ағас үҫентеләре ултыртыла. 70-се йылдар уртаһында дендрарийҙа ағас тоҡомдары һаны 240 төргә етә<ref name = "парк">{{cite web|url =http://tourcalendar.ru/default.aspx?tabid=143&ArticleId=49|title = Волгодонский дендропарк|publisher = Объединённый календарь туристических событий Ростовской области|accessdate = 2017-01-15|lang = ru}}</ref>.
 
Дендропаркка нигеҙ һалыусылар, ҡоро дала шарттарында төрлө үҫемлектәр үҫтереүҙән тыш, ҡырҙан килтерелгәндәрен акклиматизациялау менән дә шөғәлләнә. Улар алдына йәш ҡаланы биҙәү, парктар, скверҙар булдырыу, урамдарҙы йәшелләндереү өсөн сағыу, күркәм төҫ бирерлек ағас һәм ҡыуаҡлыҡ төрҙәрен туплау бурысы ҡуйыла.
 
[[СССР]] тарҡалыу менән Волгодонск дендрарийы ташландыҡ хәлгә килә. Биләмә һаҡланмағас, ундағы ағастарҙы ҡырҡа башлайҙар. Дендропарк байрам итеү урынына әйләнә, суп-сар менән тула. [[2006 йыл]]да [[Ростов өлкәһе]] администрацияһы 70 объектты «айырыуса һаҡлана торған тәбиғәт биләмәләре» итеп иғлан итә (ҡарар № 418). Ул исемлеккә [[Волгодонск]] дендрарийы ла индерелә. Ҡала администрацияһы менән йәмәғәт ойошмаларының дөйөм көсө ярҙамында парк биләмәһе таҙартыла һәм төҙөкләндерелә<ref name = "парк"/>.
 
[[2016 йыл]]дың июлендә [[Волгодонск]] дендрарийы [[Ростов өлкәһе]]нең тәбиғәт ҡомартҡылары исемлегенән төшөрөп ҡалдырыла.
Профиль буйынса министерлыҡминистрлыҡ хеҙмәткәре Максим Огарев белдереүенсә, дендропарк ҡала урмандары категорияһына ҡарай<ref name = "волгодонск"/>.
 
== Һүрәтләмә ==
[[Волгодонск]] (Романов) дендрарийы ярҙамында ҡаланы йәшелләндереү өсөн ҡоролоҡҡа бирешмәй торған, тиҙ үҫеүсе бик күп яңы төрҙәр индерелгән һәм акклиматизацияланған. Дендрариарийҙың үҙәк өлөшөндә розарий булдырылған. Унда 150 сорт роза (Чайно-гибридные розы) сәскәләре үҫә. Дендрарий Ростов университетының Фәнни базаһына әүерелгән.
 
[[1966 йыл]]да дендрарий хеҙмәткәрҙәре йәмәғәт башланғысында дала дендрарийы музейы булдыра. Унда 150 меңдән артыҡ кеше булған да инде. Дендропаркта [[Ростов өлкәһе]]нең Ҡыҙыл китабына ингән дүрт төр бар: [[артыш]] (можжевельник казацкий), [[саған]] (клён остролистный), сәтләүек ҡыуағы (Орешник обыкновенный), [[ҡарама]] (вяз). Ике төрө [[Рәсәй]]ҙең Ҡыҙыл китабы исемлегендә: ҡырым ҡарағайы (сосна крымская), кизильник (Кизильник блестящий)<ref name = "волгодонск">{{cite web|url =http://xn--b1acdycodcb5a.xn--p1ai/news/obshchestvo/volgodonskiy-dendrariy-vycherknut-iz-ryada-prirodnyh-pamyatnikov-dona|title = Волгодонский дендрарий вычеркнут из ряда природных памятников Дона|publisher = Волгодонск.рф|accessdate = 2017-01-15|lang = ru}}</ref>.
 
== Иҫкәрмәләр ==