Шәһиттәр аллеяһы: өлгөләр араһындағы айырма

|Статус = Дә-ләтДәүләт тарафынан һаҡлана

'''Шәһиттәр аллеяһы''' ({{lang-az|Şəhidlər Xiyabanı}}Şəhidlər Xiyabanı; 1990 й. тиклем — '''Киров Паркы'''/ '''Таулы парк''', {{lang-az|Киров Паркы / Дағлыг Парк}}) — [[Баҡы]]лағы «шәһиттәр» — нигеҙҙә «Ҡара ғинуар» ҡорбандары (126 кеше) ҡорбандары һәм Ҡарабах һуғышында һәләк булған әзербайжандар ерләнгән туғандар ҡәберлеге. Аллеяла шулай уҡ исемһеҙ ҡәбер бар, унда танылмаған мәйеттәр күмелгән.

Шәһиттәр аллеяһы урынында элек мосолман зыяраты була, унда [[1918 йыл]]да [[Баҡы]]ла март ваҡиғаларында ҡорбан булғандар күмелә. [[1935 йыл]]да совет власы урынлашҡандан һуң, зыярат бөтөрөлә, мәйеттәр икенсе урынға сығарыла һәм уның урыныдаурынында «Сергей Киров исемендәге парк» барлыҡҡа килә<ref>[http://old.sakharov-center.ru/publications/azrus/az_004.htm Майкл СМИТ.]</ref><ref>[http://news.day.az/society/374905.html Day.]</ref>.

[[1990 йыл]]дың [[ғинуар]]ында паркка «Азадлыг» ({{lang-az|Azadlıq meydanı — «площадь свободы», бывшая «площадь Ленина»}}Azadlıq meydanı — «азатлыҡАзатлыҡ майҙанында», элекке «ленинЛенин майҙаны») [[1990 йыл]]дың 19-нан ғинуарынан 20-һенә ҡараған фажиғәле төндә һәләк булғандарҙы килтерәләр. 20-21 ғинуарҙа аллеяла 120-нән ашыу ҡәбер ҡаҙыла. Ерләү бер нисә сәғәт дауам итә. 22 ғинуарҙа тағы 50 ешеүлгән кеше ерләнә. Уларҙың өсөһө [[1918 йыл]]дың мартындағы ҡан-ҡойош ҡорбаны булып, мәйеттәре паркта ҡәбер ҡаҙғанда табыла. Өс ҡәбергә лә ''«1918 йыл шәһите»'' тип яҙыла. Ҡәберҙәргә һәм кешеләр һәләк булған урындарға ҡыҙыл ҡәнәферҙәр ҡуйыла, һуңынан улар Әзербайжанда матәм сәскәһенә әйләнә.

[[Файл:Vladimir_Putin_in_Azerbaijan_9-10_January_2001-10.jpg|мини|254x254пкс|Рәсәй президенты [[Путин Владимир Владимирович|Владимир Путин]] «Шәһиттәр аллеяһы» мемориаль комплексына венок һала ]]

Бөөгөн Шәһиттәр аллеяһы — [[Баҡы]]ның абруйлы ҡунаҡтарын алып бара торған урындарының береһе.