Башҡорт эштәре комиссияһы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
2 юл:
 
== Тарих ==
Комиссия  1735 йылдың 13 авгусында булдырыла һәм ошо йылдан алып Башҡортостан менән  идара итеүҙең төп  органы булып китә. Уның  ҡарамағында шулай уҡ  Астрахань һәм [[Ҡазан губернаһы|Ҡазан губерналары]]  була.
 
Генерал-майор А.  И.  Румянцев (1735-17361735—1736), М.  С.  Хрущев (1736-17371736—1737), Л.  Я.  Соймонов (1737-17421737—1742) начальниктары була.  Штаб-фатиры  [[Минзәлә]]  ҡалаһында урынлаша.
 
Башҡорт һәм [[Ырымбур экспедицияһы|Ырымбур комиссиялары]]  (штабы [[Өфө]]  ҡалаһында була) ғәҙәттән тыш хәлдә коалицион хөкүмәте ролен башҡарырға тейеш була.  Бынан тыш, комиссия  административ, дипломатик, хәрби һәм иҡтисади- — сәйәси функциялар башҡара.
 
1736 йылдың 11 феврале  Указдарына ярашлы урыҫ халҡы иҫәбен алыу ғәмәлгә ашырыла, шулай уҡ башҡорттарҙың да иҫәбен алыу  буйынса саралар күрелә.
 
[[1737 йыл|1737 йылдың]] 14 июлендә  Башҡорт комиссияһы һәм ЫрымбургЫрымбур экспедицияһының уртаҡ кәңәшмәһендә тураһында ҡарар ҡабул ителә. Атап әйткәндә, башҡорттарҙың һайлап ҡуйылған старшиналары Өфө властары тарафынан тәғәйенләнгәндәргә алмаштырыла, йыйылыштарға, ([[Йыйын|йыйындарға]]) тыйыу индерелә. Шулай уҡ ҡорал яһау һәм тимерселек тыйыла. Башҡорт булмаған халыҡтарға төп халыҡҡа ата торған һәм башҡа төрлө ҡорал һатыуы тыйыла. Яһаҡ түләү һәм хөкөм үҙәктәре итеп , Өфөнән башҡа, [[Минзәлә]], Красноуфимск, УсаУҫы һәм [[Сыбаркүл (ҡала)|Сыбаркүл нығытмаһы]] билдәләнә.
 
1737 йылда  Ырымбур экспедицияһын провиант һәм икмәк запастары менән  тәьмин итеү өсөн  [[Иҫәт провинцияһы]]  булдырыла.  Ихтилалдарҙы баҫтырғандан һуң  Башҡорт комиссияһы баш күтәргән башҡорттарҙы массауи язалауын үткәреүе һәм ойоштороуы менән етәкселек итә<ref>[http://encycl.bash-portal.ru/orenburg.htm Статья " Башҡортостан:Ҡыҫҡаса энциклопедия]</ref>.
 
1742 йылда батша администрацияһы  Башҡорт комиссияһының эше туҡтатылыуы  һәм уның функцияларын Ырымбур коммиссияһына тапшырылыуы тураһында ҡарар ҡабул итә.
 
Архив материалдары буйынса генерал - — прокурор кенәз Н.  Ю. Трубецкой Трубецкойҙың тикшереү комиссияһыкомиссияһындағы эшмәкәрлеге тураһында билдәле. Комиссия 1737—1741 йылдарҙағы башҡорт ихтилалын баҫтырған саҡта генерал Л.  Я.  Соймоновтың саманан тыш ҡанһыҙлығын һәм Өфө провинцияһы администрацияһының, обер - — комиссар П.  Д.  Аксаковтың енәйәттәрен  һәм башҡа эштәрҙе тикшерә.
 
== Әҙәбиәт ==