Вена сецессионы: өлгөләр араһындағы айырма

Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
→‎Һылтанмалар: категория
ә clean up, replaced: мөмкинселек → мөмкинлек using AWB
1 юл:
[[Файл:Secession_Vienna_June_2006_006.jpg|мини| Вена сецессионының Күргәҙмәләр залы —сецессион Йорто ]]
[[Файл:Gustav_Klimt_072.jpg|мини|Густав Климат. Сецессиондың беренсе күргәҙмәһенең афишаһы,1898 йыл]]
'''Вена сецессионы''' ({{lang-de|Wiener Secession/Sezession}}) — Вена рәссамдары берләшмәһе ''Fin de siècle'' ''(ар нуво) осоронда''. Вена югендстиль вариантын да шулай уҡ [[Вена|Вен]]а сецессионы тип атайҙар.
 
== Тарих ==
Вена сецессионына [[1897 йыл]]дың 3 апрелендә ,Вена рәссамдар йортоноң консерватизм һәм сәнғәттәге йолалар буйынса бары тик тарихҡа бәйләнгән темалар өҫтөндә эшләгән рәссамдары менән бәйләнештәрен өҙөп, Густав Климт, Альфред Ролледр, Коломан Мозер, Йозеф Хоффман, Йозеф Мария Ольбрих, Макс Курцвайль, Эрнст Штерм , Вильгельм Лист<sup class="noprint">[[:de:Wilhelm List (Maler)|<span title="Wilhelm List (Maler) — версия статьи «Лист, Вильгельм (художник)» на немецком языке">[de]</span>]]</sup>{{нп5|Лист, Вильгельм (художник)|Вильгельмом Листом|de|Wilhelm List (Maler)}} һәм башҡа рәссамдар нигеҙ һалғандар. Улар өсөн Берлин һәм Мюнхен<sup class="noprint">[[:de:Münchner Secession|<span title="Münchner Secession — версия статьи «Мюнхенский сецессион» на немецком языке">[de]</span>]]</sup>{{Ҡалып:Тәржемәһеҙ 5|Мюнхенский сецессион|Мюнхенский|de|Münchner Secession}} сецессиондары үрнәк булып торғандар..
 
Шул уҡ 1898 йылда Отто Вагнерҙың уҡыусыһы Ольбрих ҡала ерендәге Винцайль (''Wienzeile'') урамында,Карлсплац (''Karlsplatz'') майҙанынан һәм Нашмаркт (''Naschmarkt'') баҙарынан алыҫ булмаған урында, күргәҙмә павильоны һалдырған, уны Вена халҡы ҡыҫҡаса "Сецессион"тип атаған. Мозерҙың проекты буйынса төҙөлгән был павильондың ҡыйығы алтын менән ялатылған көмбәҙле булған, ул алтын ялатылған япраҡтар менән биҙәлгән, йорттоң интерьеры һәм тәҙрәләрендә төҫлө быялалар ҡуйылған. Был йорт Карлсплац майҙанындағы даими күргәҙмә урынына әйләнгән. Уның тышҡы ишегенең өҫтөндә сәнғәт тәнҡитсеһе Людвиг Хевиҙың : «Эпохаға — үҙ сәнғәте, сәнғәткә — үҙ иреге» тигән һүҙҙәре яҙып ҡуйылған һәм улар быуат аҙағында Европала ҙурлығы буйынса дүртенсе урында торған Вена ҡалаһында йәшәгән йәмғиәттең юғары ҡатламдарының уй-фекерен аңлатҡан.
 
Вена сецессионының беренсе күргәҙмәһе [[1898 йыл]]да үткәрелгән.
14 юл:
1898 йылда үҙ идеяларын киң таратыу өсөн төркөм Ver Sacrum ({{tr-la|изге яҙ}} тигән журнал сығара башлаған. Сецессиондың баштағы эштәре ''ар нуво'' (модерн) стилендә башланып китһә лә, 1900 йылдың тулыһынса декоратив сәнғәткә бағышланған Һигеҙенсе Вена күргәҙмәһенән һуң , төркөмдөң эше элеккесә барған. Был күргәҙмәлә Чарльз Ренни Макинтош, Чарльз Роберт Эшби, Анри Ван дер Велделәрҙең инсталляциялары ҡуйылған. Йозеф Хоффмандың 1904—1906 йылдарҙа төҙөлгән шифаханаһы геометрия ҡанундары буйынса төҙөлгән куб формаһындағы кресло кеүек булған. Был аҡлы-ҡаралы төҫтәге кресло Коломан Мозерҙың эше булған һәм ул ХХ быуат башындағы сецессион стиленең һәм абстрактлы геометриялы модернизмдың миҫалы булып торған.
 
[[1903 йыл]]да Хоффман һәм Мозер Венала оҫтаханалар (Wiener Werkstätte) төҙөткән. Бында рәсем сәнғәте берләшмәһенең сәнғәтте реформалау буйынса эштәрен алып барыу өсөн мөмкинселекмөмкинлек асылған.
 
[[1905 йыл]]дың 14 июнендә сәнғәткә үҙ ҡарашының үҙгәреүе сәбәпле Густав Климт бер нисә рәссам менән Вена сецессионын ташлап киткән .